صلی (ریشه)
ریشه «صلی» (ṢLY)؛ پیوستن، یا پرت شدن؟ این ریشه در این معنا، 25 بار در قرآن کریم آمده است.
معنای لغوی
صلى: ملازمت. «صَلَى الرَّجُلُ النَّارَ: لَزِمَهَا» (مجمع). بريان كردن نيز گفتهاند: «صَلَى اللَّحْمَ: شَوَاهُ» دخول، سوختن، چشيدن عذاب آتش نيز گفتهاند.
ملازمت و دخول بآيات قرآن مناسب است «فَسَوْفَ يَدْعُوا ثُبُوراً. وَ يَصْلى سَعِيراً» انشقاق: 11 و 12. بزودى وا هلاكا گويد و ملازم آتش مشتعل گردد. «سَيَصْلى ناراً ذاتَ لَهَبٍ» مسد: 3. بآتش شعلهدار ملازم ميشود (قاموس قرآن، ج4، ص150).
ساخت‌های صرفی در قرآن
صَلَیَ (فعل مجرد): 13 بار
صالی (اسم فاعل): 3 بار
صِلِیّ (اسم): 1 بار
اَصلَیَ (فعل باب افعال): 4 بار
صَلَّیَ (فعل باب تفعیل): 1 بار
تَصلِیَة (مصدر باب تفعیل): 1 بار
اِصطَلَیَ (فعل باب افتعال): 2 بار
ریشه‌شناسی
| زبان | لفظ | لفظ با آوانویسی عربی | معنای انگلیسی | معنای فارسی | توضیح | منبع |
| قرآن | صَلَیَ | صَلَیَ | صَلَیَ | داخل آتش کردن- صلى: ملازمت | قاموس قرآن، ج4، ص: 150 | |
| آفروآسیایی | *ʔVc̣al- | ءصل | rope; attach | طناب؛ بستن و ضمیمه کردن | ||
| آفروآسیایی | *c̣aʔal-/*c̣awal- | صءل | jump | پرش | *c̣aʔal-/*c̣awal- | |
| سامی | *ʔ/wVṣVl- | ءصل | 'join' 1, 'attach' 2 | 'پیوستن' 1، 'پیوست' 2 | ||
| سامی | *ṣVwVl- | صول | 'rush at, jump at' 1, 'jump in fright' 2 | «یورش بر، پرش بر سر» 1، «پرش در وحشت» 2 | ||
| عبری | ʔṣl 2 | ءصل | ||||
| جبالی | ṣell 2 | صِلل | ||||
| عربی | wṣl 1 | وصل | ||||
| عربی | ṣwl | صول | ||||
دو ریشه مجزا از «صل»: 1- پیوستن. 2- پریدن. کدام یک بن صلی (دخول در آتش) است؟
منابع
صلی (واژگان)