صفو (ریشه)

نسخهٔ تاریخ ‏۱۴ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۰:۴۵ توسط Tabasi (بحث | مشارکت‌ها)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)

ریشه «صفو» (ṢFW)؛ صفاء، پاکی و خلوص، برگزیدن. این ریشه‌ی قرآنی در معنای برگزیدن 15 بار و در معنای صاف و پاک 2 بار به‌کار رفته، و یک بار نیز در نام مکان «صفا» آمده است.

معنای لغوی

صفو: راغب گويد: اصل صفو خلوص شى‏ء است از آميختگى. «وَ أَنْهارٌ مِنْ عَسَلٍ‏ مُصَفًّى‏» محمد: 15. و نهرهائى از عسل صاف و خالص.

اصفاء: خالص كردن و آن معنى اختيار و اختصاص ميدهد «أَصْفَيْتُ فُلَاناً بِالشَّىْ‏ءِ: آثَرْتُهُ بِهِ». «أَ فَأَصْفاكُمْ‏ رَبُّكُمْ بِالْبَنِينَ وَ اتَّخَذَ مِنَ الْمَلائِكَةِ إِناثاً» اسراء: 40.

صفوان: سنگ خالص و صاف، ايضا صفا، واحد هر دو صفوانه است مثل مرجان و مرجانة (مجمع). «فَمَثَلُهُ كَمَثَلِ‏ صَفْوانٍ‏ عَلَيْهِ تُرابٌ فَأَصابَهُ وابِلٌ فَتَرَكَهُ صَلْداً ...» بقره: 264 (قاموس قرآن، ج4، ص136).

ساخت‌های صرفی در قرآن

معنای برگزیدن

اَصفَیَ (فعل باب افعال): 2 بار

اِصطَفَیَ (فعل باب افتعال): 12 بار

مُصطَفَی (اسم مفعول، باب افتعال): 1 بار

معنای پاکی

مُصَفَّی (اسم مفعول، باب تفعیل): 1 بار

صَفوان (صفت مشبهه): 1 بار

نام مکان

صَفا (علم مکان): 1 بار

ریشه‌شناسی

زبان لفظ لفظ با آوانویسی عربی معنای انگلیسی معنای فارسی توضیح منبع
قرآن مُصَفَّی مُصَفَّی مُصَفَّی صفو: راغب گويد: اصل صفو خلوص شى‏ء است از آميختگى قاموس قرآن، ج‏4، ص: 136
آفروآسیایی *c̣ap- صف be clean پاک بودن
سامی *ṣVpVʔ-/*ṣVpVw- صفء 'be clean' "پاک بودن"
مهری ṣofi صُفِ
جبالی ṣefi صِفِ
حرصوصی ṣafi صَفِ
عربی ṣfw صفو

منابع

صفو (واژگان)

منابع ریشه شناسی 2