شید (ریشه)
ریشه «شید» (ŠYD)؛ محکم کردن، شیار کردن؟، این ریشه دو بار در قرآن کریم آمده است.
معنای لغوی
شيد: بفتح (ش) گچ كارى كردن. بالا بردن. و آن بكسر (ش) گچ و نحو آن است (اقرب) «وَ بِئْرٍ مُعَطَّلَةٍ وَ قَصْرٍ مَشِيدٍ» حج: 45. يعنى اى بسا چاه كهنه بى آببر و اى بسا قصر بلند يا گچ كارى شده «أَيْنَما تَكُونُوا يُدْرِكْكُمُ الْمَوْتُ وَ لَوْ كُنْتُمْ فِي بُرُوجٍ مُشَيَّدَةٍ» نساء: 78. راغب گويد: «شيّد قواعده» يعنى پايههاى آنرا محكم كرد گوئى با گچ بنا كرده. بروج مشيّده يعنى برجهاى محكم يا مرتفع (قاموس قرآن، ج4، ص94).
ساخت‌های صرفی در قرآن
مَشید (اسم مفعول): 1 بار
مُشَیَّدَة (اسم مفعول، باب تفعیل): 1 بار
ریشه‌شناسی
| زبان | لفظ | لفظ با آوانویسی عربی | معنای انگلیسی | معنای فارسی | توضیح | منبع |
| قرآن | مَشید | مَشید | مَشید | شيد: بفتح (ش) گچ كارى كردن | قاموس قرآن، ج4، ص: 94 | |
| آفروآسیایی | *ĉdd ~ *ĉdʔ/*ĉʔd | شدد | to hoe (border-furrows); measure/survey and apportion field-plots | بیل زدن (شیارهای مرزی)؛ اندازه گیری/بررسی و تقسیم قواره های مزرعه | ||
| آفروآسیایی | *sad- | سد | rope | طناب | ||
| آفروآسیایی | ||||||
| سامی | *ŝdd ~ *ŝʔd | شدد | to hoe border-furrows; to measure a field, distribute plots | بیل زدن (شیارهای مرزی)؛ اندازه گیری یک مزرعه، توزیع کردن قواره های مزرعه | ||
| سامی | *ma-šad- | م | 'bast cord' | "بند ناف" | ||
| سامی | *ŝid-/*ŝud- | شد | 'squeeze' 1, 'load, put on' 2 | "فشرده کردن" 1، "بار کردن، پوشیدن" 2 | ||
| اکدی | šadādu | شَدَدُ | 'to measure, survey a field' OAkk. on | "اندازه گیری، بررسی یک میدان" | (CAD š1, 27; AHw, 1121) | |
| عبری | ŝdd (pi.) | شدد () | 'to harrow, plough border-furrows', pB. ŝad 'furrow' | «خراب کردن، شیارهای مرزی را شخم زدن» | (HAL, 1306);
(Ja., 1523) | |
| آرامی یهودی | sdd (pa.) | سدد (فَ.) | 'to plough' | شخم زدن | (HAL, 1306) | |
| جبالی | ŝedd 2 | شِدد | ||||
| عربی | masad- | مَسَد- | ||||
| عربی | šdd | شدد | ||||
دو ریشه احتمالی: شد (شیار زدن)، یا شد (طناب، محکم کردن) ؟