زرع (ریشه)

نسخهٔ تاریخ ‏۱۲ اوت ۲۰۲۴، ساعت ۰۹:۲۱ توسط Tabasi (بحث | مشارکت‌ها)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)

ریشه «زرع» (ZRˁ)؛ کاشتن، رویاندن. این ریشه 14 بار در قرآن کریم آمده است.

معنای لغوی

زرع: روياندن. كاشتن. و نيز مصدر بمعنى مفعول باشد كه خواهيم گفت. راغب ميگويد: زرع بمعنى روياندن است و حقيقت آن با امور خدائى است نه بشرى‏ «أَ أَنْتُمْ‏ تَزْرَعُونَهُ‏ أَمْ نَحْنُ‏ الزَّارِعُونَ‏» واقعة: 64. آيا شما آنرا ميرويانيد يا مائيم روياننده ...

ساخت‌های صرفی در قرآن

زَرَعَ (فعل مجرد): 2 بار

زارِع (اسم فاعل): 2 بار

زَرع (اسم): 10 بار

ریشه‌شناسی

زبان لفظ لفظ با آوانویسی عربی معنای انگلیسی معنای فارسی توضیح منبع
قرآن زَرَعَ زَرَعَ زَرَعَ زرع: روياندن قاموس قرآن، ج‏3، ص: 160
آفروآسیایی
آفروآسیایی *ʒVry/ʔ/ʕ- ~ *ǯVry/ʔ/ʕ 1, /w/ʔ/ʕ ~ *ʒry/wʔ/ʕ 2 ذرع

زرع

seed, sowing, sown field 1, to sow, cultivate 2 بذر، کاشت، کاشت مزرعه 1، کاشتن، کشت 2
سامی *zVrVʕ- زرع seed, sowing بذر، کاشت
سامی *ʒVry/ʔ/ʕ- ~ *ǯVry/ʔ/ʕ 1, *ʒry/wʔ/ʕ ~ *ǯry/w/ʔ/ʕ 2 زرء seed, sowing, sown field 1, to sow, cultivate 2 بذر، کاشت، کاشت مزرعه 1، کاشتن، کشت 2
اکدی zēru (zarʔu) زِرُ (زَرءُ) 'seed (of cereals and of other plants); acreage, arable land' OAkk. on; otherwise <d_arʕ ? بذر (غلات و سایر گیاهان)؛ سطح زیر کشت، زمین قابل کشت (CAD z, 89)
اکدی zēru (zarʔu) زِرُ (زَرءُ) 'seed (of cereals and of other plants); acreage, arable land' OAkk. on بذر (غلات و سایر گیاهان)؛ سطح زیر کشت، زمین قابل کشت (CAD z, 89)
اگاریتی d/d_rʕ د/ذرع 'simiente, grano de siembta, sementera; semilla', drʕ 'sembrar, diseminar' دانه، بستر بذر; بذر، «کاشتن، پخش کردن» (DLU, 137)
فنیقی zrʕ زرع 'seed; descendance'; otherwise <*d_rʕ "بذر، نسل و تبار" (HAL, 1867-8)
فنیقی Ph. Yaud. zrʕ زرع (HAL\ 867-8)
عبری zrʕ زرع 'to sow', zäraʕ 'seed'; otherwise <*d_rʕ "کاشتن"، "بذر"
عبری zrʕ زرع 'to sow', zäraʕ 'seed' "کاشتن"، "بذر" (HAL, 1867-8)
آرامی Emp., Eg. zrʕ   زرع 'seed, descendance' "بذر، نسل و تبار" (HAL, 1867-8)
آرامی بایبل zǝraʕ زرَع 'seed, descendance' "بذر، نسل و تبار" (HAL, 1867-8)
آرامی یهودی zǝraʕ, zarʕ- زرَع\ زَرع- 'seed', zrʕ 'to strew, sow' "دانه"، «پاشیدن، کاشتن» (Ja., 414)
آرامی یهودی drʕ درع 'to sow', dǝraʕ, darʕā 'seed, produce, offspring', zǝraʕ, zarʕā 'seed', zrʕ «کاشتن»، «بذر، تولید، نسل»"دانه" (Ja., 324)
سریانی zrʕ زرع 'seminavit', zarʕ- 'semen' کاشتن، «بذر» (Brock., 207)
سریانی zrʕ زرع 'seminavit', zarʕā 'semen' کاشته شدن (Brock., 207)
مندایی ZRA ZRA 'to sow, scatter', zira 'seed, semen' «بذر افشاندن، پراکنده کردن»«بذر، نطفه» (DM, 170)

(DM, 167)

عربی جنوبی Sab. m-d_rʔ-t   م-ذرء-ت 'sown field, sown ground' زمین کاشته شده (SD, 40)
گعز zarʕ/ʔa زَرع/ءَ 'to seed, sow, scatter seed'; otherwise <*d_rʕ 'بذر کردن، بذرپاشی، بذر پراکنده کردن'
گعز zarʔa, zarʕa زَرءَ\ زَرعَ 'to seed, sow, scatter seed', zarʔ 'seed, seedling, plantation' «بذر کردن، بذرپاشی، دانه پراکنده کردن»، "بذر، نهال، مزرعه" (LGz., 642)
مهری zūra زُرَ '(plants) to grow', ha-zrē 'to cultivate', S. Mhr. zǝrɛ̄t 'plantation, cultivated area' «رشد کردن (گیاهان)»، 'کشت کردن'، "کاشت، منطقه کشت شده" (JM, 469)
مهری zūra زُرَ '(plants) to grow', ha-zrē 'to cultivate', S. Mhr. zǝrɛ̄t 'plantation, cultivated area' d_ǝráyyǝt «(گیاهان) رشد کردن»، 'پرورش دادن'، "کاشت، منطقه کشت شده" (JM, 469),
جبالی zéraʕ زِرَع '(plants) to grow', ezóraʕ 'to plant many seeds', zéraʕ 'farmer' "(گیاهان) درحال رشد"، "بذرهای فراوان کاشتن"، 'کشاورز' (JJ, 320)
جبالی zéraʕ زِرَع '(plants) to grow', ezóraʕ 'to plant many seeds', zéraʕ 'farmer', d_ǝrrít "رشد کردن (گیاهان)"، "بذرهای فراوان کاشتن"، 'کشاورز' (JJ, 320)
سقطری deri دِرِ 'semence' بذر (LS, 135)
عربی zrʕ زرع 'semer, répandre la semence; ensemencer un champ de quelque graine', zurʕ- 'semence; céréales sur pied, champ cultivé' کاشتن، بذر را پخش کردن. یک مزرعه با مقداری بذر کاشتن، «بذر؛ غلات ایستاده، مزرعه کشت شده (BK 1, 124)
عربی d_ry/w ذری/و 'répandre la semence (en semant), semer', d_urat- 'dorra, espèce de millet', d_rʔ 'ensemencer (la terre), zrʕ پاشیدن بذر- کاشتن (BK 1, 771)

(Ibid., 772)

(BK 1, 767)

منابع

زرع (واژگان)

منابع ریشه شناسی 2