رمد (ریشه)
ریشه «رمد» (RMD)؛ خاکستر. این واژه تنها 1 بار در قرآن کریم آمده است.
معنای لغوی
رمد: رماد بفتح (ر) خاكستر. «مَثَلُ الَّذِينَ كَفَرُوا بِرَبِّهِمْ أَعْمالُهُمْ كَرَمادٍ اشْتَدَّتْ بِهِ الرِّيحُ فِي يَوْمٍ عاصِفٍ لا يَقْدِرُونَ مِمَّا كَسَبُوا عَلى شَيْءٍ ...» ابراهيم: 18. در اين آيه اعمال كفّار بخاكستريكه در مقابل طوفان شديد قرار گرفته تشبيه شده است. پيداست كه خاكستر بطورى پراكنده ميشود كه امكان جمع در آن نيست (قاموس قرآن، ج3، ص122).
ساخت‌های صرفی در قرآن
رَماد (اسم): 1 بار
ریشه‌شناسی
| زبان | لفظ | لفظ با آوانویسی عربی | معنای انگلیسی | معنای فارسی | توضیح | منبع |
| قرآن | رَماد | رَماد | رَماد | رمد: رماد بفتح (ر) خاكستر | قاموس قرآن، ج3، ص: 122 | |
| آفروآسیایی | *midr-/*ramad- | مدر | dust, dirt, ashes | گرد و غبار، خاک، خاکستر | ||
| سامی | *midr- ~ *ramad- | مدر | dust, dirt, ashes | گرد و غبار، خاک، خاکستر | ||
| عبری | pB mädär | مَدَر | 'ordure (material used for vessels) | «آشغال و ضایعات (مواد مورد استفاده برای ظروف)» | ' Ja 735 | |
| سریانی | medr- | مِدر- | 'gleba (terrae), terra, lutum, pulvis' | کلوخ (خاک)، خاک، گل، غبار | Br 373 | |
| مهری | mdêr | مدِر | 'Lehmziegel' | آجر سفالی | Jahn 210 | |
| حرصوصی | remēd <Arab? | رِمِد \ | ||||
| سقطری | rimid <Arab? | رِمِد \ | ||||
| عربی | ramād- | رَمَد- | 'cendre', madar- 'boue sèche et tenace, sans sable' | خاکستر، «گل خشک و مقاوم، بدون ماسه» | BK 2 1078 | |
| عربی جدید | Leb rmǝd, Mec rumād, Malt ǝrmit | رمد\ رُمَد\ رمِت | 'ashes' | "خاکستر" | ||