رعی (ریشه)

ریشه «رعی» (RˁY)؛ چرانیدن، مراعات کردن. این ریشه در ساخت‌ها و معانی گوناگون خود، جمعا 10 بار در قرآن کریم آمده است.

معنای لغوی

رعى: مراعات. محافظت‏ «فَما رَعَوْها حَقَ‏ رِعايَتِها» حديد: 27.

راغب ميگويد: اصل رعى حفظ حيوان است بواسطه غذا و يا دفع دشمن از آن. چرانيدن و بچرا فرستادن چهارپايان يك نوع محافظت از آنهاست‏ «كُلُوا وَ ارْعَوْا أَنْعامَكُمْ» طه: 54. بخوريد و چهارپايانتان را بچرانيد.

مرعى بمعنى چراگاه است محليكه چهارپايان با چريدن محافظت ميشوند «وَ الَّذِي أَخْرَجَ‏ الْمَرْعى‏. فَجَعَلَهُ غُثاءً أَحْوى‏» اعلى: 4 و 5.

راعى بمعنى چوپان است‏ «قالَتا لا نَسْقِي حَتَّى يُصْدِرَ الرِّعاءُ وَ أَبُونا شَيْخٌ كَبِيرٌ» قصص: 23. گفتند گوسفندان خود را آب نميدهيم تا چوپانها گوسفندان خويش را برگردانند (قاموس قرآن، ج3، ص106).

ساخت‌های صرفی در قرآن

معنای چراندن

رَعَوَ (فعل مجرد): 1 بار

رِعاء (جمع): 1 بار

مَرعی (اسم مکان): 2 بار

معنای مراعات کردن

رَعَوَ1 (فعل مجرد): 1 بار

رِعایَت (مصدر): 1 بار

راعِی (اسم فاعل): 2 بار

معنای دوگانه «چراندن/ مراعات کردن»

راعیَ (فعل باب مفاعله): 2 بار

ریشه‌شناسی

زبان	لفظ	لفظ با آوانویسی عربی	معنای انگلیسی	معنای فارسی	توضیح	منبع
قرآن	رَعَوَ	رَعَوَ	رَعَوَ	رعى: چوپانی و مراقبت و چرانیدن حیوان		قاموس قرآن، ج‏3، ص: 106
آفروآسیایی	*ri/aʕaw/y-	رعو	follow, accompany, guard, herd, chase	دنبال کردن، همراهی کردن، نگهبانی، گله، تعقیب
سامی	*rVʕVy- 1, 4, *rāʕ- 2, 3	رعی	'pasture, guard livestock, herd, graze (trans.)' (v.) 1, 'herdsman' 2, 'friend, companion' 3, 'join, associate with' 4	«مرور، نگهبانی از دام، گله، چرانیدن» (v.) 1، «گله‌دار» 2، «دوست، همراه» 3، «پیوستن، معاشرت با» 4
اکدی	reʔû 1, rūʔu 3	رِءُ \ رُءُ
اگاریتی	rʕy 2, rʕ 3	رعی \ رع
فنیقی	rʕ 1	رع
عبری	rʕy 1, 4, rōʕǟ 2, rēaʕ 3	رعی \ \ رُعَ \ رَِع
سریانی	rǝʕā 1	رعَ
مندایی	raa 1	رََ
عربی جنوبی	rʕy 1	رعی
گعز	rǝʕya 1, raʕawa 4	رعیَ \ رَعَوَ	('to yoke, join')
مهری	rō 1, rēʕi 2	رُ \ رِعِ
جبالی	raʕé 1, rɛ́ʕi 3	رَعِ \ رِعِ
سقطری	reʕe 1	رِعِ
عربی	rʕy	رعی

منابع

رعی (واژگان)

منابع ریشه شناسی 2