دسس (ریشه)
ریشه «دسس» (DSS)؛ لگدمال کردن، زیرپا گذاشتن. این ریشه تنها یک بار در قرآن آمده است.
معنای لغوی
دسّ: پنهان كردن. «دَسَسْتُ الشَّيْءَ فِي التُّرَابِ» يعنى آنرا در خاك پنهان كردم (مجمع- صحاح) أَ يُمْسِكُهُ عَلى هُونٍ أَمْ يَدُسُّهُ فِي التُّرابِ نحل: 59 آيا او را با خفّت و خوارى نگاه دارد و يا در خاك پنهان كند (قاموس قرآن، ج2، ص344).
ساخت‌های صرفی در قرآن
دَسَّ (فعل مجرد): 1 بار
ریشه‌شناسی
| زبان | لفظ | لفظ با آوانویسی عربی | معنای انگلیسی | معنای فارسی | توضیح | منبع |
| قرآن | دَسَّ | دَسَّ | دَسَّ | دسّ: پنهان كردن | قاموس قرآن، ج2، ص: 343 | |
| آفروآسیایی | *daw/yVs- | دوس | trample underfoot, thresh, pound | زیر پا لگدمال کردن، خرمن كوبيدن، کوبیدن | ||
| سامی | *dVw/yVš- ~ *dVʕ/hVš- | دیش | 'trample underfoot' 1, 'tread down' 2, 'crush', 'crush underfoot' 4, 'thresh' 4 | "زیر پا گذاشتن" 1، "پا زدن" 2، "له کردن"، "زیر پا له کردن" 4، "خرمن كوبيدن" 4 | ||
| سامی | *diw/y[a]š | دوش | 'trample' | "لگدمال کردن" | ||
| سامی | *dVʕVs- | دعس | 'grind' | "خرد کردن" | ||
| اکدی | diāsu, dâsu 1, 4 | دَِسُ\ دَسُ \ | ||||
| اکدی | diās- | دَِس- | ||||
| عبری | dwš, dyš 1, 2 | دوش\ دیش \ | ||||
| عبری | dw/yš | دو/یش | ||||
| سریانی | dwš | دوش | ||||
| مندایی | duš, diš 1, 2 | دُش\ دِش \ | ||||
| گعز | dsy 1, 4 | دسی \ | ||||
| مهری | dōs | دُس | ||||
| مهری | dōs | دُس | ||||
| حرصوصی | dōs | دُس | ||||
| حرصوصی | dōs | دُس | ||||
| عربی | dws, dys | دوس\ دیس | ||||
| عربی | dw/ys u,1,10 | دو/یس ُ\\ | ||||
| عربی | dʔs | دءس | ||||
نیز نک: دسو (ریشه)
منابع
دسس (واژگان)