ترب (خاک)
ریشه «ترب» (TRB)؛ خاک. این ریشه در این معنا 18 بار در قرآن کریم آمده است.
معنای لغوی
تراب: خاك. «أَ كَفَرْتَ بِالَّذِي خَلَقَكَ مِنْ تُرابٍ ...» (كهف: 37)، آيا كافر شدى به كسي كه تو را از خاك مخصوص آفريد.
«يَتِيماً ذا مَقْرَبَةٍ أَوْ مِسْكِيناً ذا مَتْرَبَةٍ» (بلد: 16). متربه چنانكه در مجمع آمده بمعنى احتياج شديد است كه گويا فقير از شدّت فقر بتراب چسبيده است، يعنى: يتيمى كه داراى قرابت و مسكينى كه شديدا محتاج و بخاك افتاده است (قاموس قرآن، ج1، ص268).
ساخت‌های صرفی در قرآن
تُراب (اسم): 17 بار
مَترَبَة (مصدر): 1 بار
ریشه‌شناسی
| زبان | لفظ | لفظ با آوانویسی عربی | معنای انگلیسی | معنای فارسی | توضیح | منبع |
| قرآن | مَترَبَة | مَترَبَة | مَترَبَة | «يَتِيماً ذا مَقْرَبَةٍ أَوْ مِسْكِيناً ذا مَتْرَبَةٍ» بلد: 16 متربه چنانكه در مجمع آمده بمعنى احتياج شديد است كه گويا فقير از شدّت فقر بتراب چسبيده است، يعنى: يتيمى كه داراى قرابت و مسكينى كه شديدا محتاج و بخاك افتاده است. | قاموس قرآن، ج1، ص: 268 | |
| آفروآسیایی | *turVb- (?) | ترب | sand, dust | شن، گرد و غبار | ||
| سامی | *tur(V)b- | ترب | 'earth, dust' | "زمین، غبار" | ||
| اکدی | tarbuʔtu | تَربُءتُ | ||||
| عبری | Cf. robaʕ id. @ | رُبَع | ||||
| عربی | turb-, turb-at-, turāb- | تُرب-\ تُربَت-\ تُرَاب |