ابابیل (ریشه)
ریشه «ابابیل» (abābīl)؛ نام یک پرنده، بلبل؛ این نام تنها یک بار در سوره مبارکه فیل آمده است.
معنای لغوی
أَبَابِيلُ: دستهها و گروهها. بقول كسائى مفرد آن أَبُول است مثل عَجُول (مجمع البيان) راغب مينويسد: مفرد آن أَبِيل است و گفتهاند: اسم جمع است و از خود مفرد ندارد. «وَ أَرْسَلَ عَلَيْهِمْ طَيْراً أَبابِيلَ» (فيل: 3). أَبابِيلَ حال است از طَيْراً و يا صفت آن است يعنى بر آنها مرغانى را فرستاد در حاليكه دستهها و گروهها بودند. در افواه عوام هست كه أَبَابِيل علم جنس مرغانى است كه بر سر لشگريان ابرهه سنگ ريختند، ولى اين كلمه چنانكه گفتيم وصف و بمعنى گروهها و دستههاست.
ساخت‌های صرفی در قرآن
أبابیل (اسم جمع): 1 بار
ریشه‌شناسی
| زبان | لفظ | لفظ با آوانویسی عربی | معنای انگلیسی | معنای فارسی | توضیح | منبع |
| قرآن | أبابیل | أبابیل | أَبَابِيلُ: دستهها و گروهها | قاموس قرآن، ج1، ص: 19 | ||
| آفروآسیایی | *bul- | بل | dove | کبوتر | ||
| *ball- | بلل | feather, wing | پر، بال | |||
| سامی | *ʔVbbVl- | ءببل | 'kind of bird, dove' | "نوعی پرنده، کبوتر" | ||
| *nu-ball- | نُ-بَلّ | 'eagle's feather' | "پر عقاب" | |||
| اکدی | ibbiltu | اِببِلتُ | 'a bird' ("ein schwalbenähnlicher Vogel"); bulīlu 'a species of crested bird' | نوعی پرنده، پرنده ای شبیه پرستو، گونه ای از پرنده کاکل دار | SB (CAD I 1, AHw. 363); Salonen 1973 137, 193
SB (CAD B 310, AHw. 137) | |
| nuballu | نُبَللُ | |||||
| عربی | ʔabābīl- | ءَبَبِل- | 'nom d'oiseaux fabuleux'; bulbul- 'rossignol' | نام پرندگان افسانه‌ای؛ «بلبل» | (BK 1 5)
(BK 1 157, Fr. I 149, Lane 245, LA XI 68) | |
منابع
ابابیل (واژگان)