جثث (ریشه)

نسخهٔ تاریخ ‏۱۱ نوامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۶:۰۰ توسط Tabasi (بحث | مشارکت‌ها)

ریشه «جثث» (ǦṮṮ)؛ برکندن، قطع کردن. این ریشه تنها در باب افتعال (اجتثَّ) و فقط یک بار در قرآن به‌کار رفته است.

معنای لغوی

جَثّ‏: بر كندن. قطع كردن (اقرب الموارد). «وَ مَثَلُ كَلِمَةٍ خَبِيثَةٍ كَشَجَرَةٍ خَبِيثَةٍ اجْتُثَّتْ‏ مِنْ فَوْقِ الْأَرْضِ ما لَها مِنْ قَرارٍ» (ابراهيم: 26).:حكايت سخن خبيث همچون درخت پليد است كه از روى زمين كنده شده براى آن قرارى نيست. در ما قبل اين آيه آمده: مَثَلًا كَلِمَةً طَيِّبَةً كَشَجَرَةٍ طَيِّبَةٍ. أَصْلُها ثابِتٌ وَ فَرْعُها فِي السَّماءِ ... (قاموس قرآن ؛ ج‏2 ؛ ص17). البته ابن فارس معنای اصلی ریشه را  «تجمُّع الشئ» دانسته است (معجم مقاييس اللغه ؛ ج‏1 ؛ ص425).

ساخت‌های صرفی در قرآن

اِجتَثَّ (فعل باب افتعال): یک بار

برای مشاهده تفصیلی آیات، نک: جثث (واژگان)

ریشه‌شناسی

زبان واژه آوانگاری معنا توضیحات ارجاع
فارسی بین‌المللی فارسی انگلیسی/ آلمانی
آفروآسیایی باستان *gač جث نیزه "spear" Orel, 195 (No 864)
سامی باستان
عبری - Gesenius, -
اوگاریتی ?mgṯ امجث بره ای برای ذبح؛ چاق شدن 'ein Lamm, zum Schlachten geeignet';  'fatling' DelOlmo,

Zammit, 117

آرامی- نبطی gt جت جسد (مرده انسان) corpse وام گرفته از عربی

احتمال ارتباط با جثی و جثم

Jastrow,

Hoftijzer, 237

اکدی/آشوری gašašu جَشاشو خرد کردن

بریدن، جدا کردن

'cut down'.

"to cut off'

Black, 91

Leslau, 205

حبشی gasasa جسس خراش دادن، تراشیدن، کندن (مو) 'scrape away, shave off, pluck out (hair)' Leslau, 204
سبائی نیست Beeston, -
عربی جثث- اجتثّ پاره کردن، کندن ریشه 'tear out, uproot'

'to tear up, root up'

مشکور، 130

Zammit, 117

منابع

جثث (واژگان)

منابع ریشه شناسی