بدل (ریشه)

نسخهٔ تاریخ ‏۱۷ ژوئیهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۵:۵۴ توسط Tabasi (بحث | مشارکت‌ها) (صفحه‌ای تازه حاوی «'''ریشه «بدل»''' (BDL)؛ تغییر دادن، عوض کردن. این ریشه و مشتقاتش جمعا 44 بار در قرآن کریم آمده است. == معنای لغوی == بدل: عوض گرفتن. «إِلَّا مَنْ ظَلَمَ ثُمَّ بَدَّلَ حُسْناً بَعْدَ سُوءٍ» (نمل:11): مگر آنكه ستم كند بعد خوبى را عوض گيرد (قاموس قرآن، ج1، ص171)...» ایجاد کرد)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)

ریشه «بدل» (BDL)؛ تغییر دادن، عوض کردن. این ریشه و مشتقاتش جمعا 44 بار در قرآن کریم آمده است.

معنای لغوی

بدل: عوض گرفتن. «إِلَّا مَنْ ظَلَمَ ثُمَّ بَدَّلَ حُسْناً بَعْدَ سُوءٍ» (نمل:11): مگر آنكه ستم كند بعد خوبى را عوض گيرد (قاموس قرآن، ج1، ص171).

ساخت‌های صرفی در قرآن

بَدَلَ (فعل مجرد): 1 بار

بَدَّلَ (باب تفعیل): 23 بار

         مُبَدِّل (اسم فاعل): 3 بار

         تبدیل (مصدر تفعیل): 7 بار

أبدَلَ (باب افعال): 3 بار

تَبَدَّلَ (باب تفعّل): 3 بار

استَبدَلَ (باب استفعال): 3 بار

         استبدال (مصدر استفعال): 1 بار

ریشه‌شناسی

زبان واژه آوانگاری معنا توضیحات ارجاع
فارسی بین‌المللی فارسی انگلیسی
آفروآسیایی باستان bad بَد جدا بودن separate ریشه ثنایی احتمالی Orel, 43 (no. 171)
سامی باستان bud بُد برداشتن، جدا کردن، پراکنده کردن take away, separate, disperse
عبری בָּדַל بادَل bādal تقسیم شدن، جدا شدن be divided, separate Gesenius, 95
اوگاریتی bdl بدل جایگزین کردن، پرسنل ذخیره substitute, reserve personnel DelOlmo, 217
آرامی בָּדַל بادَل bādal جدا کردن، تقسیم کردن، متمایز کردن to separate, divide, distinguish Jastrow, 140
سریانی ܒܕܠ بدَل bdal احمقانه صحبت کردن، ابداع احمقانه، داستان های بی معنی to speak foolishly, invent folly, senseless tales PayneSmith, 35
مندایی BDL بدل جدا کردن، متمایز کردن، تشخیص دادن، پرهیز کردن، (بدل) تغییر دادن، مبادله کردن to set apart, distinguish, discern, abstain from, (بدل) to change, exchange Macuch, 52
فنیقی -
اکدی/آشوری -
حبشی badala بَدَلَ مبادله کردن exchange وام گرفته از عربی Leslau, 86
badala بَدَلَ اشتباه کردن، مرتکب

بی عدالتی شدن، ایجاد (درد)

do wrong, commit an injustice, inflict (pain)
سبائی BDL، bdln مرض، تبدّل حال sickness Beeston, 26
bdlt پیشکش کفّاره expiatory offering
عربی بدل تغییر دادن، عوض کردن، جایگزین کردن مشکور، 56

Zammit, 90

منابع

بدل (مشتقات)

منابع ریشه شناسی