غیض (ریشه)
ریشه «غیض» (ĠYḌ)؛ کم شدن، فرو رفتن. این ریشه تنها دو بار در قرآن کریم آمده است.
معنای لغوی
غيض: فرو رفتن آب. در مجمع فرموده: غيض آنست كه مايع در عمق فرو رود «الْغَيْضُ ذَهَابُ الْمَايِعِ فِي الْعُمْقِ»
راغب آنرا ناقص شدن و ناقص كردن گفته ديگران نيز چنان گفتهاند ولى چون در قرآن مجيد بمعنى فرو رفتن آب آمده قويّا احتمال دارد كه معناى اصلى آن فرو رفتن است و نقصان معنى لازم آن ميباشد. كه فرو- رفتن از نقصان منفك نيست. وَ قِيلَ يا أَرْضُ ابْلَعِي ماءَكِ وَ يا سَماءُ أَقْلِعِي وَ غِيضَ الْماءُ وَ قُضِيَ الْأَمْرُ ... هود: 44. گفته شد: اى زمين آبت را بلع كن واى آسمان آبت را قطع كن و نباران، آب فرو رفت و كار تمام شد.
اللَّهُ يَعْلَمُ ما تَحْمِلُ كُلُّ أُنْثى وَ ما تَغِيضُ الْأَرْحامُ وَ ما تَزْدادُ وَ كُلُّ شَيْءٍ عِنْدَهُ بِمِقْدارٍ رعد: 8. اهل تفسير تَغِيضُ را ناقص كردن گرفته (قاموس قرآن، ج5، ص139).
ساخت‌های صرفی در قرآن
غاضَ (فعل مجرد): 2 بار
ریشه‌شناسی
| زبان | لفظ | لفظ با آوانویسی عربی | معنای انگلیسی | معنای فارسی | توضیح | منبع |
| قرآن | غاضَ | غاضَ | غاضَ | غيض: فرو رفتن آب | قاموس قرآن، ج5، ص: 138 | |
| آفروآسیایی | *ɣuyVĉ̣- | غیض | be small | کوچک بودن | 1 غض | |
| سامی | *ɣVyVṣ̂- | غیض | 'become small' | "کوچک شدن" | 1 غض | |
| عربی | ɣyḍ i,1 | غیض ِ\ | ||||