دهن (روغن)
ریشه «دهن» (DHN)؛ روغن، چربی. این ریشه در این معنا 2 بار در قرآن بهکار رفته است.
معنای لغوی
دهن: روغن. «وَ شَجَرَةً تَخْرُجُ مِنْ طُورِ سَيْناءَ تَنْبُتُ بِالدُّهْنِ وَ صِبْغٍ لِلْآكِلِينَ» مؤمنون: 20. يعنى بوسيله آب باران درختى بوجود آورديم كه در طور سينا ميرويد و روغن و براى خورندگان خورش ميروياند (قاموس قرآن، ج2، ص365).
ساختهای صرفی در قرآن
دُهن (اسم): 1 بار
دِهان (اسم): 1 بار
ریشهشناسی
زبان | لفظ | لفظ با آوانویسی عربی | معنای انگلیسی | معنای فارسی | توضیح | منبع |
قرآن | دُهن | دُهن | دُهن | دهن: روغن | قاموس قرآن، ج2، ص: 365 | |
آفروآسیایی | *duhan- | دهن | fat | چربی | ||
سامی | *duhn-, *daha/in- | دهن | fat | چربی | ||
عبری | PB dāhōn | دَهُن | 'fattening substance, urin-soaked dung' | "ماده چرب شده، سرگین آغشته به ادرار" | [Ja 281] | |
آرامی | PLM dhn | دهن | 'fat' | چربی | [HJ 242] | |
آرامی یهودی | dahănā | دَهَنَ | 'fat (n.)' 'fat (adj.)', dhn (Pe., Pa) | "چربی (اسم)" «چاق (صفت.)» | [Ja 281]; cf. dǝhīn | |
سریانی | dūhānā | دُهَنَ | 'pingue, pinguedo' | چاق | [Brock 143]. Cf. dahrā do. [ibid.] (a variant root ?) | |
آرامی جدید | HRT dohna | دُهنَ | '(tierisches) Fett' 'fat (s.)' | چربی حیوانی- چربی | [J Hert 186] AZR dihna | |
مندایی | DHN | DHN | 'to grow fat, be fat' 'prosperity' | "چاق شدن، چاق بودن" 'رفاه' | [DM 103]; cf. duhna | |
عربی | duhn- | دُهن- | 'huile, graisse' 'graisse' | روغن، گریس "چربی" | [BK 1 745]; dahin- |
نیز نک: دهن (نرمی)