امر به معروف و نهی از منکر

از قرآن پدیا
نسخهٔ تاریخ ‏۲۴ مهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۹:۱۰ توسط Shojaei (بحث | مشارکت‌ها) (صفحه‌ای تازه حاوی «'''امر به معروف و نهی از منکر'''؛ نوعی نظارت بر اعمال و رفتار مردم است که توسط افراد صالح می بایست انجام شود. این نظارت به طور معمول، از طریق زبان صورت می گیرد و وظیفه همه افرادی است که شرایط آن را دارا می باشند. یکی از شرایط امر به معروف آن است که فر...» ایجاد کرد)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)

امر به معروف و نهی از منکر؛ نوعی نظارت بر اعمال و رفتار مردم است که توسط افراد صالح می بایست انجام شود. این نظارت به طور معمول، از طریق زبان صورت می گیرد و وظیفه همه افرادی است که شرایط آن را دارا می باشند. یکی از شرایط امر به معروف آن است که فرد آمر قدرت تشخیص خوب از بد را داشته باشد و خوب را به جای بد جایگزین نکند. کارکرد اصلی امر به معروف و نهی از منکر، اصلاح جامعه و جلوگیری از تسلط افراد ناشایست بر مردم است.

امر به معروف و نهی از منکر در اصطلاح

امر به معروف و نهی از منکر نوعی نظارت همگانی یا اجتماعی[۱] است که افراد مجرب و کارآزموده دیگران را به کارهای نیک دعوت می کنند و از کارهای بد باز می دارند.[۲] اجرای این نظارت همگانی مراتبی دارد که مرتبه اول همان، تذکر زبانی است. در این مرتبه، افراد صالح مثل یک دوست و برادر و به قصد کمک به فرد خاطی تذکر می دهند و مرتبه دوم آن عملی است که وظیفه حکومت، دستگاه قضا و نیروی انتظامی است.[۳]

کارکرد امر به معروف و نهی از منکر

یکی از کارکردهای امر به معروف و نهی از منکر، اصلاح جامعه و مردم است.[۴] به بیان دیگر، امر به معروف و نهی از منکر باید با هدف خیرخواهی و اصلاح دیگران باشد؛ نه اینکه صرفا، تذکر دادن به منظور اداء تکلیف باشد.[۵] یکی از کارکردهای امر به معروف و نهی از منکر، خنثی شدن برنامه‌های فرهنگی دشمنان است که بر ضد مسلمانان فعالیت های فرهنگی انجام می دهند.[۶] یکی دیگر از کارکردهای امر به معروف و نهی از منکر، ترویج روحیه برادری و مسئولیت داشتن مردم نسبت به یکدیگر است. به بیان دیگر، امر به معروف و نهی از منکر سبب می‌شود که مردم نسبت به مسائل مختلف و همچنین در برابر یکدیگر بی‌تفاوت نباشند و به سمت تعالی پیش بروند.[۷] از این رو، نجات جامعه با عنایت بیشتر افراد به یکدیگر، از گمراهی‌ها رهایی پیدا می کند و مسئولیت اجتماعی بیشتر می شود.[۸]

شرایط اجرای امر به معروف و نهی از منکر در قرآن

یکی از شرایط اجرای امر به معروف و نهی از منکر، استفاده از افراد شایسته، مؤمن[۹] و حافظ مرزهای الهی[۱۰] در اجرای امر به معروف و نهی از منکر است. به بیان دیگر، بهترین افراد یا بهترین امت ها وظیفه دعوت به امر به معروف و نهی از منکر دارند.[۱۱] از این رو، تا زمانی که فرد بر بُعد فردی امر به معروف و نهی از منکر فائق نیاید و ملزم نشود، بعد اجتماعی امر به معروف و نهی از منکر در او به کمال و جایگاه واقعی نخواهد رسید.[۱۲] بر این اساس، امر به معروف و نهی از منکر باید توسط کسانی انجام شود که خود صلاحیت این کار را داشته باشند. یکی دیگر از شرایط امر به معروف و نهی از منکر این است که آمران معروف، قدرت تشخیص حق از باطل و راستی و درستی از انحراف و کج‌روی‌ها را دارا باشند.[۱۳] به بیان دیگر، تا شخصی دانا به امور امر به معروف و نهی از منکر نباشد، نمی تواند امر به معروف و نهی از منکر کند؛ زیرا منکر را جای معروف و معروف را جای منکر می‌گذارد؛ از این رو، جایی که باید مانع منکر شود، به آن امر می‌کند و جایی که باید معروف را تبلیغ کند، از آن نهی می‌کند.[۱۴]

منابع

امامت پدیا

ایکنا

ارجاعات

  1. . امر به‌ معروف و نهی‌ از منکر روش تاثیرگذار برای نظارت جمعی است
  2. . امامت پدیا.
  3. . امر به معروف و نهی از منکر محترمانه و با اخلاص باشد
  4. . بصیرت؛ شرط اصلی امر به معروف و نهی از منکر.
  5. . امر به معروف و نهی از منکر باید با هدف اصلاح دیگران انجام شود.
  6. . بصیرت؛ شرط اصلی امر به معروف و نهی از منکر.
  7. . تعالی جامعه در گرو ترویج امر به معروف و نهی از منکر است.
  8. . امر به معروف و نهی از منکر از ضرورت تا روش.
  9. . وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ الْمُؤْمِناتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِياءُ بَعْضٍ يَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ يَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَ يُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ يُطِيعُونَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ أُولئِكَ سَيَرْحَمُهُمُ اللَّهُ إِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ‏؛ و مردان و زنان با ايمان، دوستان يكديگرند، كه به كارهاى پسنديده وا مى‏دارند، و از كارهاى ناپسند باز مى‏دارند، و نماز را بر پا مى‏كنند و زكات مى‏دهند، و از خدا و پيامبرش فرمان مى‏برند. آنانند كه خدا به زودى مشمول رحمتشان قرار خواهد داد، كه خدا توانا و حكيم است. (توبه/71)
  10. . التَّائِبُونَ الْعابِدُونَ الْحامِدُونَ السَّائِحُونَ الرَّاكِعُونَ السَّاجِدُونَ الْآمِرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ النَّاهُونَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَ الْحافِظُونَ لِحُدُودِ اللَّهِ وَ بَشِّرِ الْمُؤْمِنِينَ‏؛ «[آن مؤمنان،] همان توبه‏كنندگان، پرستندگان، سپاسگزاران، روزه‏داران، ركوع‏كنندگان، سجده كنندگان، وادارندگان به كارهاى پسنديده، بازدارندگان از كارهاى ناپسند و پاسداران مقرّرات خدايند. و مؤمنان را بشارت ده». (توبه/112).
  11. . آثار اجتماعی امر به معروف و نهی از منکر/ اصلاح‌طلب واقعی چه کسی است؟
  12. . شرایط اثرگذاری امر به معروف و نهی از منکر.
  13. . حقیقت امر به معروف و نهی از منکر اصلاح فردی و اجتماعی است.
  14. . بایدها و نبایدهای امر به معروف و نهی از منکر؛ امر به معروف و نهی از منکر؛ بهترین نوع تعاملات اجتماعی.