قاریان هفتگانه(قراء سبعه): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «'''قاریان هفتگانه یا قراء سبعه'''؛ به تعدادی از قاریان مشهور گفته می شود که هفت روایت از قرائت قرآن ارائه دادند. ابن مجاهد برای اولین بار در دوره عباسیان این هفت راوی قرائات برتر را: نافع، ابن کثیر، ابو عمرو، عاصم، حمزه، کسائی، ابن عامر معرفی کرد....» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵: خط ۵:


== قواعد قرائی قاریان هفتگانه ==
== قواعد قرائی قاریان هفتگانه ==
قاریان هفتگانه براساس اصولی، قرائت ها را تنظیم می کردند و این قواعد طبق راویان نیز متمایز بوده است. برای نمونه، قواعد قرائت نافع به روایت قالون شامل اثبات بسمله میان هر دو سوره؛ مگر بین سوره انفال و برائت. تلاوت به شکل قصر و توسط در مد منفصل؛ ادغام «ذ» در «ت»؛ مثل: اتخذتم، اخذتم…؛ تقلیل «الف». نمونه دیگر از قواعد قرائی، مربوط به روایت ورش از نافع است که برخی از این قواعد شامل ذکر بسمله؛ بدون بسمله و با رعایت قانون سکت؛ بدون تلاوت بسمله و به صورت وصل می-باشد.<ref>[https://fa.wikifeqh.ir/%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D8%AA_%D9%86%D8%A7%D9%81%D8%B9 .ویکی فقه]</ref> قرائت حمزه نیز شامل قواعدی همانند ادغام حرف «د» در کلمه «قد» در حروف «ج، ذ، س، ش، ص، ض، ظ» و ادغام «ت» تانیث متصل به فعل در حروف «ج، ذ، ز، س، ص، ظ»؛ و ادغام «ذ» در «ت» در یک کلمه، مانند ابوعمرو بصری؛ مد متصل و منفصل را به اشباع قرائت کرده است. الف‌های منقلب از «ی» را در افعال، الف‌های مقصور «اعلی» و «ازکی» و مانند آن‌ها را اماله می‌کند؛ در کلماتی که همزه دارند، هنگام وقف روی آن‌ها همزه اول کلمه را به تحقیق و همزه وسط و آخر را به تسهیل قرائت کرده است؛«ص» ساکن پیش از «د» را در هر کلمه‌ای که بیاید به اشمام صدای «ز» قرائت کرده است؛ مانند: تصدیق؛ یصدر؛ یا «‌های» اضافه را به اثبات در حال وصل، و به حذف در حال وقف قرائت کرده است.<ref>[https://fa.wikifeqh.ir/%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D8%AA %D8%AD%D9%85%D8%B2%D8%A9 %D8%A8%D9%86 %D8%AD%D8%A8%DB%8C%D8%A8 %D8%B2%DB%8C%D8%A7%D8%AA .ویکی فقه]</ref> همچنین، قواعد ابن کثیر در قرائت، عبارتند از خواندن بسم الله در بین دو سوره؛ مگر بین انفال و توبه. خواندن مد منفصل به قصر و متصل به توسط. میم جمع اگر بعدش متحرک باشد را مضموم و به واو مدی صله می‌دهد (مثلا «علیهم و لا الضالین» را «علیهمُوا و لا الضالـین» می‌خواند. هائ ضمیر اگر مضموم و قبل از آن حرف ساکن و بعد از آن حرف متحرک باشد به واو مدی صله می‌دهد، مانند: «منهُ ءَایات».  اگر هاء ضمیر مکسور و قبل از حرف ساکن و بعد از آن حرف متحرک باشد، به یاء صله می‌دهد، مانند: «فِیهِ هُدَیً» هاء ضمیر یا هاء کنایه به هائی می‌گویند که در آخر کلمات آمده و دلالت بر ضمیر مفرد مذکر غائب دارد. هاء کنایه در اصل مضموم است؛ ولی اگر قبل از آن کسره یا، یاء ساکن یا مدی بیاید، هاء کنایه مکسور می‌گردد.
قاریان هفتگانه براساس اصولی، قرائت ها را تنظیم می کردند و این قواعد طبق راویان نیز متمایز بوده است. برای نمونه، قواعد قرائت نافع به روایت قالون شامل اثبات بسمله میان هر دو سوره؛ مگر بین سوره انفال و برائت. تلاوت به شکل قصر و توسط در مد منفصل؛ ادغام «ذ» در «ت»؛ مثل: اتخذتم، اخذتم…؛ تقلیل «الف». نمونه دیگر از قواعد قرائی، مربوط به روایت ورش از نافع است که برخی از این قواعد شامل ذکر بسمله؛ بدون بسمله و با رعایت قانون سکت؛ بدون تلاوت بسمله و به صورت وصل می-باشد.<ref>[https://fa.wikifeqh.ir/%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D8%AA_%D9%86%D8%A7%D9%81%D8%B9 .ویکی فقه]</ref> قرائت حمزه نیز شامل قواعدی همانند ادغام حرف «د» در کلمه «قد» در حروف «ج، ذ، س، ش، ص، ض، ظ» و ادغام «ت» تانیث متصل به فعل در حروف «ج، ذ، ز، س، ص، ظ»؛ و ادغام «ذ» در «ت» در یک کلمه، مانند ابوعمرو بصری؛ مد متصل و منفصل را به اشباع قرائت کرده است. الف‌های منقلب از «ی» را در افعال، الف‌های مقصور «اعلی» و «ازکی» و مانند آن‌ها را اماله می‌کند؛ در کلماتی که همزه دارند، هنگام وقف روی آن‌ها همزه اول کلمه را به تحقیق و همزه وسط و آخر را به تسهیل قرائت کرده است؛«ص» ساکن پیش از «د» را در هر کلمه‌ای که بیاید به اشمام صدای «ز» قرائت کرده است؛ مانند: تصدیق؛ یصدر؛ یا «‌های» اضافه را به اثبات در حال وصل، و به حذف در حال وقف قرائت کرده است.<ref>[https://fa.wikifeqh.ir/%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D8%AA ویکی فقه]</ref> همچنین، قواعد ابن کثیر در قرائت، عبارتند از خواندن بسم الله در بین دو سوره؛ مگر بین انفال و توبه. خواندن مد منفصل به قصر و متصل به توسط. میم جمع اگر بعدش متحرک باشد را مضموم و به واو مدی صله می‌دهد (مثلا «علیهم و لا الضالین» را «علیهمُوا و لا الضالـین» می‌خواند. هائ ضمیر اگر مضموم و قبل از آن حرف ساکن و بعد از آن حرف متحرک باشد به واو مدی صله می‌دهد، مانند: «منهُ ءَایات».  اگر هاء ضمیر مکسور و قبل از حرف ساکن و بعد از آن حرف متحرک باشد، به یاء صله می‌دهد، مانند: «فِیهِ هُدَیً» هاء ضمیر یا هاء کنایه به هائی می‌گویند که در آخر کلمات آمده و دلالت بر ضمیر مفرد مذکر غائب دارد. هاء کنایه در اصل مضموم است؛ ولی اگر قبل از آن کسره یا، یاء ساکن یا مدی بیاید، هاء کنایه مکسور می‌گردد.


== اعتبار روایات قاریان هفتگانه ==
== اعتبار روایات قاریان هفتگانه ==
خط ۱۴: خط ۱۴:
بر این اساس، ادعای تواتر قرائات قابل قبول نیست، از این رو، نمی‌تواند مبنای صحیحی برای تفسیر قرآن قرار گیرد. همچنین، احادیث نزول قرآن بر هفت حرف افزون بر غیر معتبر بودن در منابع شیعی در منابع اهل سنت نیز از حیث سندی محل تأمل و از حیث دلالی مبهم است و تنها در مورد اختلافات ناشی از لهجات مختلف قابل پذیرش است و مبنا قرار دادن آن برای تفسیر قرآن بر اساس قرائات متعدد صحیح به نظر نمی رسد. انحصار اعتبار و حجیت به قرائت عاصم نیز فاقد مستندات کافی بوده و با گزارشات تاریخی همخوانی ندارد.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/1433828/%D8%AF%D9%81%D8%A7%D8%B9-%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%A8%D9%84%D8%A7%D8%BA%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%AA%D8%AD%D8%B1%DB%8C%D9%81%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1%DB%8C-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%D8%A8%D8%A7-%D8%B1%D8%AF-%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D8%A7%D8%AA-%D9%87%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%A7%D9%86%D9%87 . دفاع علامه بلاغی از تحریف‌ناپذیری قرآن با رد قرائات هفت‌گانه؛اختلاف قرائات باعث تحريف معنوی قرآن نمی‌شود/قرائات فصيح و افصح‌اند]</ref>
بر این اساس، ادعای تواتر قرائات قابل قبول نیست، از این رو، نمی‌تواند مبنای صحیحی برای تفسیر قرآن قرار گیرد. همچنین، احادیث نزول قرآن بر هفت حرف افزون بر غیر معتبر بودن در منابع شیعی در منابع اهل سنت نیز از حیث سندی محل تأمل و از حیث دلالی مبهم است و تنها در مورد اختلافات ناشی از لهجات مختلف قابل پذیرش است و مبنا قرار دادن آن برای تفسیر قرآن بر اساس قرائات متعدد صحیح به نظر نمی رسد. انحصار اعتبار و حجیت به قرائت عاصم نیز فاقد مستندات کافی بوده و با گزارشات تاریخی همخوانی ندارد.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/1433828/%D8%AF%D9%81%D8%A7%D8%B9-%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%A8%D9%84%D8%A7%D8%BA%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%AA%D8%AD%D8%B1%DB%8C%D9%81%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1%DB%8C-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%D8%A8%D8%A7-%D8%B1%D8%AF-%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D8%A7%D8%AA-%D9%87%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%A7%D9%86%D9%87 . دفاع علامه بلاغی از تحریف‌ناپذیری قرآن با رد قرائات هفت‌گانه؛اختلاف قرائات باعث تحريف معنوی قرآن نمی‌شود/قرائات فصيح و افصح‌اند]</ref>


بنابراین، مفسر در تفسیر باید علاوه بر قرائت عاصم به سایر قرائات معتبر نیز نظر داشته باشد و ذکر احتمالات متعدد تفسیری بر اساس قرائت‌های مشهور و معتبر یک مزیت تفسیری به حساب می‌آید.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3844921/%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D9%85%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C-%D8%AA%D9%81%D8%B3%DB%8C%D8%B1-%D8%AF%D8%B1-%D8%AF%D9%88%D9%81%D8%B5%D9%84%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%A7%D8%AA-%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D8%AA-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86 . بررسی مبانی قرائی تفسیر در دوفصلنامه «مطالعات قرائت قرآن»]</ref> در عین حال، استفاده از قرائات‌ مختلف هفت‌گانه به‌ویژه در محافل رسمی و سالن‌های اجرا قابل استفاده است؛ چرا که این نوع اجرا به احیای تلاوت‌های متواتر کمک می‌کند تا قاری خود را تنها به تلاوت قرآن به روایت حفص از عاصم که در بیشتر کشورهای اسلامی مرسوم و یا روایت قالون و ورش که در حال حاضر در کشورهای مغرب عربی باب است، محدود نکند.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3573926/%D9%88%DB%8C%DA%98%DA%AF%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AA%D9%84%D8%A7%D9%88%D8%AA-%D9%85%D8%B5%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D9%82%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D9%87-%D8%A8%D8%A7-%D8%AF%DB%8C%DA%AF%D8%B1-%D9%82%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86<nowiki> . ویژگی‌های تلاوت مصری‌ها در مقایسه با دیگر قاریان ]</nowiki></ref>
بنابراین، مفسر در تفسیر باید علاوه بر قرائت عاصم به سایر قرائات معتبر نیز نظر داشته باشد و ذکر احتمالات متعدد تفسیری بر اساس قرائت‌های مشهور و معتبر یک مزیت تفسیری به حساب می‌آید.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3844921/%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D9%85%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C-%D8%AA%D9%81%D8%B3%DB%8C%D8%B1-%D8%AF%D8%B1-%D8%AF%D9%88%D9%81%D8%B5%D9%84%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%A7%D8%AA-%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D8%AA-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86 . بررسی مبانی قرائی تفسیر در دوفصلنامه «مطالعات قرائت قرآن»]</ref> در عین حال، استفاده از قرائات‌ مختلف هفت‌گانه به‌ویژه در محافل رسمی و سالن‌های اجرا قابل استفاده است؛ چرا که این نوع اجرا به احیای تلاوت‌های متواتر کمک می‌کند تا قاری خود را تنها به تلاوت قرآن به روایت حفص از عاصم که در بیشتر کشورهای اسلامی مرسوم و یا روایت قالون و ورش که در حال حاضر در کشورهای مغرب عربی باب است، محدود نکند.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3573926/%D9%88%DB%8C%DA%98%DA%AF%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AA%D9%84%D8%A7%D9%88%D8%AA-%D9%85%D8%B5%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D9%82%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D9%87-%D8%A8%D8%A7-%D8%AF%DB%8C%DA%AF%D8%B1-%D9%82%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86 ویژگی‌های تلاوت مصری‌ها در مقایسه با دیگر قاریان]</ref>


== منابع ==
== منابع ==
ویراستار
۳٬۲۵۳

ویرایش