خودکفایی: تفاوت میان نسخه‌ها

۸ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۵ آوریل ۲۰۲۳
جز
جایگزینی متن - ' ها ' به '‌ها '
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' ها ' به '‌ها ')
 
(۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
<div style="text-align:justify">
'''خودکفایی'''؛ عدم نیاز به دیگران در رفع نیازهای مختلف اعم از نظامی، اقتصادی و امنیتی. از منظر اسلام حفظ هویت و استقلال ارزش فراوان و کرامت هر مسلمانی به آن بستگی دارد. قرآن با بیان اصول و رهنمودهایی مسلمانان را به رسیدن به خودکفایی که ضامن حفظ کرامت انسان است، تشویق می‌نماید.  
'''خودکفایی'''؛ عدم نیاز به دیگران در رفع نیازهای مختلف اعم از نظامی، اقتصادی و امنیتی. از منظر اسلام حفظ هویت و استقلال ارزش فراوان و کرامت هر مسلمانی به آن بستگی دارد. قرآن با بیان اصول و رهنمودهایی مسلمانان را به رسیدن به خودکفایی که ضامن حفظ کرامت انسان است، تشویق می نماید.  


== تعریف خودکفایی ==
== تعریف خودکفایی ==
خودکفایی  به وضعیتی اشاره دارد که در آن نیاز به هیچ کمک خارجی، حمایت یا تعاملی برای بقا وجود نداشته باشد<ref>ویکی پدیا</ref>؛ از منظر اقتصادی زمانی یک اقتصاد خودکفا می باشد که هیچ مبادله ای بین افراد و گروه ها با دیگران وجود نداشته باشد.<ref>ویکی جو</ref>
خودکفایی  به وضعیتی اشاره دارد که در آن نیاز به هیچ کمک خارجی، حمایت یا تعاملی برای بقا وجود نداشته باشد<ref>ویکی پدیا</ref>؛ از منظر اقتصادی زمانی یک اقتصاد خودکفا می‌باشد که هیچ مبادله ای بین افراد و گروه‌ها با دیگران وجود نداشته باشد.<ref>ویکی جو</ref>


== خودکفایی در قرآن ==
== خودکفایی در قرآن ==
در قرآن کریم مسلمانان از هرگونه رکون و وابستگی به ظالمین که قطبهای اقتصادی امروز، مصداق بارز آنند به شدت نهی شده:  ( وَلَا تَرْكَنُوا إِلَى الَّذِينَ ظَلَمُوا فَتَمَسَّكُمُ النَّارُ ؛ «و به كسانى كه ستم كرده‌اند متمايل مشويد كه آتش [دوزخ‌] به شما مى‌رسد» (هود/113)). بدون تردید وابستگی اقتصادی، می تواند راهی باشد برای رکون و تکیه مالی به دشمنان اسلام که فرجامی جز شکست در بر نخواهد داشت.<ref>دانشنامه حوزه</ref> همچنین خداوند در آیه ۲۹ سوره فتح وضعیت مسلمانان و جامعه اسلامی را همانند گیاهی دانسته که بر ساق خود استوار است و به جایی تکیه ندارد. در قسمتی از این آیه خداوند می‌فرماید: «و مثَل آنها در انجيل چون كشته‌اى است كه جوانه خود برآورد و آن را مايه دهد تا ستبر شود و بر ساقه‌هاى خود بايستد و دهقانان را به شگفت آورد، تا از [انبوهى‌] آنان [خدا] كافران را به خشم دراندازد».<ref>روزنامه کیهان، جواد نیکوسیرت، 14 اردیبهشت 1397 با تلخیص</ref>
در قرآن کریم مسلمانان از هرگونه رکون و وابستگی به ظالمین که قطبهای اقتصادی امروز، مصداق بارز آنند به شدت نهی شده:  ( وَلَا تَرْكَنُوا إِلَى الَّذِينَ ظَلَمُوا فَتَمَسَّكُمُ النَّارُ ؛ «و به كسانى كه ستم كرده‌اند متمايل مشويد كه آتش [دوزخ‌] به شما مى‌رسد» (هود/113)). بدون تردید وابستگی اقتصادی، می‌تواند راهی باشد برای رکون و تکیه مالی به دشمنان اسلام که فرجامی جز شکست در بر نخواهد داشت.<ref>دانشنامه حوزه</ref> همچنین خداوند در آیه ۲۹ سوره فتح وضعیت مسلمانان و جامعه اسلامی را همانند گیاهی دانسته که بر ساق خود استوار است و به جایی تکیه ندارد. در قسمتی از این آیه خداوند می‌فرماید: «و مثَل آنها در انجيل چون كشته‌اى است كه جوانه خود برآورد و آن را مايه دهد تا ستبر شود و بر ساقه‌هاى خود بايستد و دهقانان را به شگفت آورد، تا از [انبوهى‌] آنان [خدا] كافران را به خشم دراندازد».<ref>روزنامه کیهان، جواد نیکوسیرت، 14 اردیبهشت 1397 با تلخیص</ref>


خداوند در آیه ۲۸ نیز توبه خواستار قطع رابطه اقتصادی با دشمنان اسلام و مسلمانان شده است، سپس به مسلمانان نسبت به تحریم اقتصادی و قطع رابطه با دشمنان دلگرمی می‌دهد و می‌فرماید که اگر رابطه اقتصادی با دشمنان قطع شود شما ضرر و زیانی نخواهید کرد؛ زیرا خداوند از فضل خویش شما را کمک می‌کند و مشکلات اقتصادی شما را حل و فصل می‌کند؛ چنانکه می‌فرماید: (وَإِنْ خِفْتُمْ عَیْلَهً فَسَوْفَ یُغْنِیکُمُ اللهُ مِن فَضْلِهِ إِن شَاء إِنَ‌ اللهَ عَلِیمٌ حَکِیمٌ؛ « و اگر در این قطع رابطه‏ از فقر بیمناکید، پس بزودى خدا - اگر بخواهد- شما را به فضل خویش بى‏نیاز مى‏گرداند، که خدا داناى حکیم است.» (توبه،‌ آیه ۲۸)) <ref>همان</ref>
خداوند در آیه ۲۸ نیز توبه خواستار قطع رابطه اقتصادی با دشمنان اسلام و مسلمانان شده است، سپس به مسلمانان نسبت به تحریم اقتصادی و قطع رابطه با دشمنان دلگرمی می‌دهد و می‌فرماید که اگر رابطه اقتصادی با دشمنان قطع شود شما ضرر و زیانی نخواهید کرد؛ زیرا خداوند از فضل خویش شما را کمک می‌کند و مشکلات اقتصادی شما را حل و فصل می‌کند؛ چنانکه می‌فرماید: (وَإِنْ خِفْتُمْ عَیْلَهً فَسَوْفَ یُغْنِیکُمُ اللهُ مِن فَضْلِهِ إِن شَاء إِنَ‌ اللهَ عَلِیمٌ حَکِیمٌ؛ « و اگر در این قطع رابطه‏ از فقر بیمناکید، پس بزودى خدا - اگر بخواهد- شما را به فضل خویش بى‏نیاز مى‏گرداند، که خدا داناى حکیم است.» (توبه،‌ آیه ۲۸)) <ref>همان</ref>
خط ۱۷: خط ۱۶:


== عوامل خودکفایی ==
== عوامل خودکفایی ==
از عوامل اصلی رسیدن به خودکفایی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
از عوامل اصلی رسیدن به خودکفایی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:


* خودباوری: یکی از مهم‌ترین کارهایی که حضرت امام خمینی(ره) انجام دادند این بود که اعتماد و عزت نفس را به جامعه بازگرداندند و ملت ایران به برکت انقلاب اسلامی، عزت نفس بالایی به دست آورد که گامی اساسی در راستای استقلال و خودکفایی اقتصادی بود<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3719653/%D9%85%D8%A7-%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%85-%D8%B4%D8%B9%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D8%AE%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%82%D9%84%D8%A7%D9%84-%D9%88-%D8%AE%D9%88%D8%AF%DA%A9%D9%81%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1 «ما می‌توانیم»، شعار اصلی امام خمینی(ره) در راستای استقلال و خودکفایی کشور]</ref>.  
* خودباوری: یکی از مهم‌ترین کارهایی که حضرت امام خمینی(ره) انجام دادند این بود که اعتماد و عزت نفس را به جامعه بازگرداندند و ملت ایران به برکت انقلاب اسلامی، عزت نفس بالایی به دست آورد که گامی اساسی در راستای استقلال و خودکفایی اقتصادی بود<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3719653/%D9%85%D8%A7-%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%85-%D8%B4%D8%B9%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D8%AE%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%82%D9%84%D8%A7%D9%84-%D9%88-%D8%AE%D9%88%D8%AF%DA%A9%D9%81%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1 «ما می‌توانیم»، شعار اصلی امام خمینی(ره) در راستای استقلال و خودکفایی کشور]</ref>.  
خط ۲۳: خط ۲۲:
* تکیه بر تولید: به طور قطع اگر ما بخواهیم کشور به خودکفایی برسد باید توجه ویژه به بخش تولید شود.<ref>[https://hamedan.iqna.ir/fa/news/3887116/%D9%84%D8%A7%D8%B2%D9%85%D9%87-%D8%B1%D8%B3%DB%8C%D8%AF%D9%86-%D8%A8%D9%87-%D8%AE%D9%88%D8%AF%DA%A9%D9%81%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%AA%D9%88%D8%AC%D9%87-%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87-%D8%A8%D9%87-%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AF-%D8%A7%D8%B3%D8%AA لازمه رسیدن به خودکفایی توجه ویژه به بخش تولید است]</ref> جهش تولید در شرایطی اتفاق می‌افتد که مشکلات مراکز تولیدی ما در داخل کشور حل شود تا بتوانیم بی‌نیاز از دیگر کشورها در تولید محصولات مختلف به خودکفایی برسیم.<ref>[https://tabriz.iqna.ir/fa/news/3893125/%D8%AE%D9%88%D8%AF%DA%A9%D9%81%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AF-%D9%85%D8%AD%D8%B5%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%AA-%D9%85%D9%86%D8%AC%D8%B1-%D8%A8%D9%87-%D8%AC%D9%87%D8%B4-%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AF-%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D9%88%D8%AF خودکفایی در تولید محصولات منجر به «جهش تولید» می‌شود.]</ref> خودکفایی در امور مختلف به ویژه تأمین مواد اولیه نظیر نهاده‌های دامی مهمترین رسالت دست‌اندرکاران نظام باید باشد.<ref>[https://yazd.iqna.ir/fa/news/3931070/%D8%AE%D9%88%D8%AF%DA%A9%D9%81%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D8%B6%D8%B1%D9%88%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D9%85%D8%B3%D8%A6%D9%84%D9%87-%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1-%D8%A7%D8%B3%D8%AA خودکفایی اقتصادی ضروری‌ترین مسئله کشور است.]</ref>
* تکیه بر تولید: به طور قطع اگر ما بخواهیم کشور به خودکفایی برسد باید توجه ویژه به بخش تولید شود.<ref>[https://hamedan.iqna.ir/fa/news/3887116/%D9%84%D8%A7%D8%B2%D9%85%D9%87-%D8%B1%D8%B3%DB%8C%D8%AF%D9%86-%D8%A8%D9%87-%D8%AE%D9%88%D8%AF%DA%A9%D9%81%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%AA%D9%88%D8%AC%D9%87-%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87-%D8%A8%D9%87-%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AF-%D8%A7%D8%B3%D8%AA لازمه رسیدن به خودکفایی توجه ویژه به بخش تولید است]</ref> جهش تولید در شرایطی اتفاق می‌افتد که مشکلات مراکز تولیدی ما در داخل کشور حل شود تا بتوانیم بی‌نیاز از دیگر کشورها در تولید محصولات مختلف به خودکفایی برسیم.<ref>[https://tabriz.iqna.ir/fa/news/3893125/%D8%AE%D9%88%D8%AF%DA%A9%D9%81%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AF-%D9%85%D8%AD%D8%B5%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%AA-%D9%85%D9%86%D8%AC%D8%B1-%D8%A8%D9%87-%D8%AC%D9%87%D8%B4-%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AF-%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D9%88%D8%AF خودکفایی در تولید محصولات منجر به «جهش تولید» می‌شود.]</ref> خودکفایی در امور مختلف به ویژه تأمین مواد اولیه نظیر نهاده‌های دامی مهمترین رسالت دست‌اندرکاران نظام باید باشد.<ref>[https://yazd.iqna.ir/fa/news/3931070/%D8%AE%D9%88%D8%AF%DA%A9%D9%81%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D8%B6%D8%B1%D9%88%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D9%85%D8%B3%D8%A6%D9%84%D9%87-%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1-%D8%A7%D8%B3%D8%AA خودکفایی اقتصادی ضروری‌ترین مسئله کشور است.]</ref>


* قناعت و دوری از رفاه زدگی: ملتی می تواند به خودکفایی اقتصادی و پیروزی در برنامه های خویش نایل آید که بر خود سخت گرفته واحتیاجات زاید بر زندگی و رفاه بیشتر را از خود دور کند و لذت زودگذر را فدای عزت و شوکت ملی خویش بنماید.<ref>صحیفه نور, ج 14.17.</ref>  
* قناعت و دوری از رفاه زدگی: ملتی می‌تواند به خودکفایی اقتصادی و پیروزی در برنامه‌های خویش نایل آید که بر خود سخت گرفته واحتیاجات زاید بر زندگی و رفاه بیشتر را از خود دور کند و لذت زودگذر را فدای عزت و شوکت ملی خویش بنماید.<ref>صحیفه نور, ج 14.17.</ref>  


* استفاده از تجربیات دیگران: برای دستیابی به استقلال اقتصادی و خودکفایی می توان از تجارب کشورهایی که شرایط مشابه داشته اند استفاده کرد. امام خمینی (ره) فرموده اند: [ژاپن , همین معنا را مبتلا بود و بعد بیدار شد واراده کرد و شد یک مملکت صنعتی که الان صنعت او مقابله می کند با امریکا. هندوستان بیدار شد بااینکه از همین نژادهایی بود که غیر غربی بودند]. <ref>همان، ج 14.79.</ref>
* استفاده از تجربیات دیگران: برای دستیابی به استقلال اقتصادی و خودکفایی می‌توان از تجارب کشورهایی که شرایط مشابه داشته اند استفاده کرد. امام خمینی (ره) فرموده اند: [ژاپن , همین معنا را مبتلا بود و بعد بیدار شد واراده کرد و شد یک مملکت صنعتی که الان صنعت او مقابله می‌کند با امریکا. هندوستان بیدار شد بااینکه از همین نژادهایی بود که غیر غربی بودند]. <ref>همان، ج 14.79.</ref>


== نمونه های موفق خودکفایی در جمهوری اسلامی ایران ==
== نمونه‌های موفق خودکفایی در جمهوری اسلامی ایران ==


=== خودکفایی دفاعی ===
=== خودکفایی دفاعی ===
امروز ایران در صنایع نظامی به خودکفایی رسیده است. این وضعیت برگرفته از حرکت جهادی ملت ایران و روح ایمان ملت ایران است.<ref>[https://ardabil.iqna.ir/fa/news/4087239/%D8%AE%D9%88%D8%AF%DA%A9%D9%81%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%B5%D9%86%D8%A7%DB%8C%D8%B9-%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85%DB%8C-%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1-%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D9%81%D8%AA%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D8%AD%D8%B1%DA%A9%D8%AA-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA خودکفایی در صنایع نظامی کشور برگرفته از حرکت جهادی است.]</ref> با وجود انواع تحریم ها این صنعت توانسته پاسخگوی نیاز کشور باشد و موجب بازدارندگی در مقابل تهدیدات خارجی شده است. شروع این حرکت با آغاز جنگ تحمیلی بود و از نمونه های خودکفایی در این عرصه می توان به راه‌اندازی و اورهال (تعمیرات سنگین) جنگنده‌های آسیب‌دیده در طی جنگ تحمیلی از جمله جنگنده‌های F4 , F5 , F14  با امکانات موجود در نیروی هوایی اشاره کرد.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3778589/%DA%AF%D8%B0%D8%B1%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%B4%D9%87-%D8%AE%D9%88%D8%AF%DA%A9%D9%81%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%B3%D8%B1%D9%84%D8%B4%DA%A9%D8%B1-%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C گذری بر اندیشه خودکفایی سرلشکر شهید ستاری]</ref>
امروز ایران در صنایع نظامی به خودکفایی رسیده است. این وضعیت برگرفته از حرکت جهادی ملت ایران و روح ایمان ملت ایران است.<ref>[https://ardabil.iqna.ir/fa/news/4087239/%D8%AE%D9%88%D8%AF%DA%A9%D9%81%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%B5%D9%86%D8%A7%DB%8C%D8%B9-%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85%DB%8C-%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1-%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D9%81%D8%AA%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D8%AD%D8%B1%DA%A9%D8%AA-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA خودکفایی در صنایع نظامی کشور برگرفته از حرکت جهادی است.]</ref> با وجود انواع تحریم‌ها این صنعت توانسته پاسخگوی نیاز کشور باشد و موجب بازدارندگی در مقابل تهدیدات خارجی شده است. شروع این حرکت با آغاز جنگ تحمیلی بود و از نمونه‌های خودکفایی در این عرصه می‌توان به راه‌اندازی و اورهال (تعمیرات سنگین) جنگنده‌های آسیب‌دیده در طی جنگ تحمیلی از جمله جنگنده‌های F4 , F5 , F14  با امکانات موجود در نیروی هوایی اشاره کرد.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3778589/%DA%AF%D8%B0%D8%B1%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%B4%D9%87-%D8%AE%D9%88%D8%AF%DA%A9%D9%81%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%B3%D8%B1%D9%84%D8%B4%DA%A9%D8%B1-%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C گذری بر اندیشه خودکفایی سرلشکر شهید ستاری]</ref>


بنا بر اعلام سازمان‌های بین‌المللی آسمان ایران امن‌ترین آسمان غرب آسیا است.<ref>[https://birjand.iqna.ir/fa/news/4082365/%D8%AA%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%86-%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%D9%81%D8%A7%D8%B9%DB%8C-%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1-%D8%A8%D8%A7-%D8%AE%D9%88%D8%AF%DA%A9%D9%81%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%B4%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B7-%D8%AA%D8%AD%D8%B1%DB%8C%D9%85 تامین نیاز دفاعی کشور با خودکفایی در شرایط تحریم]</ref>
بنا بر اعلام سازمان‌های بین‌المللی آسمان ایران امن‌ترین آسمان غرب آسیا است.<ref>[https://birjand.iqna.ir/fa/news/4082365/%D8%AA%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%86-%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%D9%81%D8%A7%D8%B9%DB%8C-%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1-%D8%A8%D8%A7-%D8%AE%D9%88%D8%AF%DA%A9%D9%81%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%B4%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B7-%D8%AA%D8%AD%D8%B1%DB%8C%D9%85 تامین نیاز دفاعی کشور با خودکفایی در شرایط تحریم]</ref>


=== خودکفایی در عرصه پزشکی ===
=== خودکفایی در عرصه پزشکی ===
یکی از مهم ترین عرصه های خودکفایی در ایران، خودکفایی در بخش سلامت است. تقویت وزارت بهداشت در ابعاد علمی و نیروی انسانی، باعث شده است تا جامعه امروز ایران در حوزه درمان و بهداشت خودکفا باشد و نیازی به وابستگی به سایر کشورها نداشته باشد.<ref>[https://markazi.iqna.ir/fa/news/4105526/%D8%AE%D9%88%D8%AF%DA%A9%D9%81%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%AD%D9%88%D8%B2%D9%87-%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C-%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C-%D8%B3%D8%A7%DB%8C%D8%B1-%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7-%D8%A8%D8%A7%D8%B4%D8%AF خودکفایی در حوزه پزشکی الگوی سایر دستگاه‌ها باشد]</ref>
یکی از مهم ترین عرصه‌های خودکفایی در ایران، خودکفایی در بخش سلامت است. تقویت وزارت بهداشت در ابعاد علمی و نیروی انسانی، باعث شده است تا جامعه امروز ایران در حوزه درمان و بهداشت خودکفا باشد و نیازی به وابستگی به سایر کشورها نداشته باشد.<ref>[https://markazi.iqna.ir/fa/news/4105526/%D8%AE%D9%88%D8%AF%DA%A9%D9%81%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%AD%D9%88%D8%B2%D9%87-%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C-%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C-%D8%B3%D8%A7%DB%8C%D8%B1-%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7-%D8%A8%D8%A7%D8%B4%D8%AF خودکفایی در حوزه پزشکی الگوی سایر دستگاه‌ها باشد]</ref>


== منابع ==
== منابع ==
خط ۴۶: خط ۴۵:
دانشنامه حوزه
دانشنامه حوزه


== پاورقی ها ==
== ارجاعات ==
</div>
</div>
[[رده:اقتصاد و قرآن]]
[[رده:اقتصاد و قرآن]]
۴٬۸۳۱

ویرایش