ویراستار
۳٬۲۵۳
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''جمعیت'''؛ افرادی که در یک بازه زمانی در کشور، شهر، روستا و یا یک واحد جغرافیایی زندگی | '''جمعیت'''؛ افرادی که در یک بازه زمانی در کشور، شهر، روستا و یا یک واحد جغرافیایی زندگی می‌کنند. جمعیت بستر تمدن آفرینی، رشد و پیشرفت یک جامعه است. هر تمدنی برای حفظ حیات سیاسی، فرهنگی و اجتماعی خود به جامعه‌ای بزرگ و نفوس فراوان نیاز دارد. در واقع، افزایش جمعیت جوان، توانمند و متعهد یکی از عوامل مؤثر در اقتدار ملی، پیشرفت، عمران و سازندگی کشورها است. در همین راستا، توجه به خانواده‌محوری در برنامه‌ها و سیاست‌های اجرایی، اقناع افکار عمومی نسبت به فرزندآوری و تسهیلات و مشوق‌های اقتصادی از عمده‌ترین راهکارهای اصلاح مسئله جمعیت محسوب می‌شوند. | ||
== تعریف == | == تعریف == | ||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
== جمعیت در قرآن == | == جمعیت در قرآن == | ||
در آموزه‌های الهی هیچ تحدید و اعمال محدودیتی در مورد افزایش نسل مطرح نیست و خداوند متعال بر افزایش جمعیت تاکید فرموده است. نمودهایی از اشاره قرآن به جمعیت را در آیات ۱۲ سوره نوح و ۶ سوره اسراء | در آموزه‌های الهی هیچ تحدید و اعمال محدودیتی در مورد افزایش نسل مطرح نیست و خداوند متعال بر افزایش جمعیت تاکید فرموده است. نمودهایی از اشاره قرآن به جمعیت را در آیات ۱۲ سوره نوح و ۶ سوره اسراء می‌توان مشاهده نمود. در این آیات اموال و اولاد به عنوان زمینه هایی برای امداد الهی به شمار آمده اند.<ref>[https://fars.iqna.ir/fa/news/2904328/%DA%A9%D8%AB%D8%B1%D8%AA-%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA-%D8%AC%D8%B2%D9%88-%D8%A7%D9%85%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D9%84%D9%87%DB%8C-%D9%85%D8%AD%D8%B3%D9%88%D8%A8-%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D9%88%D8%AF-%D8%B9%D9%88%D8%A7%D9%85%D9%84-%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D8%AF%D9%84%DB%8C%D9%84-%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C-%D8%AA%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D9%86%D8%B3%D9%84-%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA . کثرت جمعیت جزو امدادهای الهی محسوب می‌شود/ عوامل اقتصادی دلیل اصلی تحدید نسل نیست]</ref> | ||
== اهمیت افزایش جمعیت == | == اهمیت افزایش جمعیت == | ||
| خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
== مخالفان کاهش جمعیت == | == مخالفان کاهش جمعیت == | ||
در مقابل طرفداران افزایش جمعیت، دانشمندان دیگری با درنظر گرفتن رابطة میان جمعیت و مواد غذایی،<ref>. مبانی جمعیت‌شناسی، 1371، ص114.</ref> با افزایش جمعیت مخالف هستند که به آنتی‌ناتالیست‌ها<ref>. Antinatalist</ref> معروفند. مکتب مخالفان افزایش جمعیت را مالتوسیانیسم<ref>Malthusianism .</ref> نیز می‌نامند.<ref>. مبانی جمعیت‌شناسی، 1375، ص98.</ref> گرچه نسخه کاهش جمعیت از ابتدا به‌صورت علمی مطرح بوده، اما طی | در مقابل طرفداران افزایش جمعیت، دانشمندان دیگری با درنظر گرفتن رابطة میان جمعیت و مواد غذایی،<ref>. مبانی جمعیت‌شناسی، 1371، ص114.</ref> با افزایش جمعیت مخالف هستند که به آنتی‌ناتالیست‌ها<ref>. Antinatalist</ref> معروفند. مکتب مخالفان افزایش جمعیت را مالتوسیانیسم<ref>Malthusianism .</ref> نیز می‌نامند.<ref>. مبانی جمعیت‌شناسی، 1375، ص98.</ref> گرچه نسخه کاهش جمعیت از ابتدا به‌صورت علمی مطرح بوده، اما طی دهه‌های اخیر به یک موضوع سیاسی تبدیل شده است، به‌طوری‌که غربی‌ها طرح آن را ابزاری برای کاهش جمعیت مسلمانان قرار داده‌اند. نشانه سیاسی بودن این برخورد را در برخی آمارها می‌توان مشاهده نمود. برای مثال در سال ۱۹۹۰ میلادی، رشد جمعیت اسلامی ۱۹ درصد اما رشد جمعیت غیراسلامی ۸۱ درصد بوده است. این آمار نشان می‌دهد که افرادی که نسخه کاهش جمعیت را ارائه کرده‌اند خودشان به این نسخه عمل نکردند.<ref>[https://qom.iqna.ir/fa/news/3642996/%D8%AA%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%AC-%DA%A9%D8%A7%D9%87%D8%B4-%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA-%D8%A8%D8%A7-%D9%85%D8%A8%D9%86%D8%A7%DB%8C-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%AA%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D8%B6-%D8%AC%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA . ترویج کاهش جمعیت با مبنای قرآن در تعارض جدی است]</ref> | ||
== عوامل کاهش جمعیت == | == عوامل کاهش جمعیت == | ||
| خط ۲۲: | خط ۲۲: | ||
اگرچه اغلب، مسائل اقتصادی را دلیل کاهش جمعیت می‌دانند اما آمار و بررسی‌ها نشان می‌دهد مسائل فرهنگی اصلی‌ترین دلیل کاهش جمعیت است.<ref>[https://qazvin.iqna.ir/fa/news/4091407/%D9%85%D8%A7-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%AC%D9%86%DA%AF-%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%DB%8C-%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%B1-%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D9%85 . ما در میانه جنگ جمعیتی قرار داریم]</ref> بر این اساس، می‌توان اقناع افکار عمومی نسبت به فرزندآوری در کنار تسهیلات و مشوق‌های اقتصادی را عمده‌ترین راهکار برای جبران کاهش جمعیت دانست. درواقع، در بخشی از جامعه که از شرایط اقتصادی خوبی برخوردارند، کاهش تمایل به فرزندآوری ناشی از عوامل فرهنگی است. بنابراین، عوامل انگیزه‌بخش بیرونی مانند مشوق‌های اقتصادی نیز بدون وجود انگیزه درونی برای فرزندآوری، اثربخشی مقطعی خواهد داشت.<ref>[https://isfahan.iqna.ir/fa/news/4060416/%D8%A7%D9%82%D9%86%D8%A7%D8%B9-%D8%A7%D9%81%D9%83%D8%A7%D8%B1-%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C-%D8%B4%D8%B1%D8%B7-%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D9%88%D9%81%D9%82-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%DB%8C . اقناع افكار عمومی؛ شرط اجرای موفق سیاست‌های جمعیتی]</ref> نکتۀ دیگر مغفول مانده در مسئله جمعیت، عدم توجه به خانواده‌محوری در برنامه‌ها و سیاست‌های اجرایی است. تا زمانی که این مشکل حل نشود، می‌توان گفت رشدی را در این زمینه وجود نخواهد داشت. در حقیقت جامعه سالم و عاری از آسیب‌های اجتماعی در خانواده سالم شکل می‌گیرد.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/4026506/%D8%AD%D9%84-%D9%85%D8%B3%D8%A6%D9%84%D9%87-%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA-%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B2%D9%85%D9%86%D8%AF-%D8%A7%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%AD-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B1%D9%81%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D8%AA . حل مسئله جمعیت نیازمند اصلاح سیاست‌گذاری‌های رفاهی خانواده است]</ref> مجازات‌های قانونی برای مقابله با سقط عمدی جنین، حمایت‌های اجتماعی مورد نیاز از زنان باردار کم‌درآمد، مشاوره‌های روانشناسی و پزشکی، فعالیت‌های مبتنی بر امیدآفرینی درباره حیات و جمعیت توسط نهادهای آموزشی، علمی، فرهنگی همچون آموزش و پرورش و دانشگاه‌ها،<ref>[https://lorestan.iqna.ir/fa/news/4102260/%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%DA%A9%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%84-%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%86%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA-%D8%A8%D9%88%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%D8%AF . سیاست‌های کنترل جمعیت در ایران نادرست بوده‌اند]</ref> ترغیب جوانان به ازدواج، تسهیل این امر و اصلاح باورهای مردم در ارتباط با فرزند کمتر<ref>[https://orumiyeh.iqna.ir/fa/news/4060620/%D9%86%D9%82%D8%B4-%D8%A7%D9%81%D8%B2%D8%A7%DB%8C%D8%B4-%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%D9%85%D9%84%DB%8C . نقش افزایش جمعیت در اقتدار ملی]</ref> نیز، از راهکارهای اصلاح مسئله جمعیت شناخته می‌شود. | اگرچه اغلب، مسائل اقتصادی را دلیل کاهش جمعیت می‌دانند اما آمار و بررسی‌ها نشان می‌دهد مسائل فرهنگی اصلی‌ترین دلیل کاهش جمعیت است.<ref>[https://qazvin.iqna.ir/fa/news/4091407/%D9%85%D8%A7-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%AC%D9%86%DA%AF-%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%DB%8C-%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%B1-%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D9%85 . ما در میانه جنگ جمعیتی قرار داریم]</ref> بر این اساس، می‌توان اقناع افکار عمومی نسبت به فرزندآوری در کنار تسهیلات و مشوق‌های اقتصادی را عمده‌ترین راهکار برای جبران کاهش جمعیت دانست. درواقع، در بخشی از جامعه که از شرایط اقتصادی خوبی برخوردارند، کاهش تمایل به فرزندآوری ناشی از عوامل فرهنگی است. بنابراین، عوامل انگیزه‌بخش بیرونی مانند مشوق‌های اقتصادی نیز بدون وجود انگیزه درونی برای فرزندآوری، اثربخشی مقطعی خواهد داشت.<ref>[https://isfahan.iqna.ir/fa/news/4060416/%D8%A7%D9%82%D9%86%D8%A7%D8%B9-%D8%A7%D9%81%D9%83%D8%A7%D8%B1-%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C-%D8%B4%D8%B1%D8%B7-%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D9%88%D9%81%D9%82-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%DB%8C . اقناع افكار عمومی؛ شرط اجرای موفق سیاست‌های جمعیتی]</ref> نکتۀ دیگر مغفول مانده در مسئله جمعیت، عدم توجه به خانواده‌محوری در برنامه‌ها و سیاست‌های اجرایی است. تا زمانی که این مشکل حل نشود، می‌توان گفت رشدی را در این زمینه وجود نخواهد داشت. در حقیقت جامعه سالم و عاری از آسیب‌های اجتماعی در خانواده سالم شکل می‌گیرد.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/4026506/%D8%AD%D9%84-%D9%85%D8%B3%D8%A6%D9%84%D9%87-%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA-%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B2%D9%85%D9%86%D8%AF-%D8%A7%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%AD-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B1%D9%81%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D8%AA . حل مسئله جمعیت نیازمند اصلاح سیاست‌گذاری‌های رفاهی خانواده است]</ref> مجازات‌های قانونی برای مقابله با سقط عمدی جنین، حمایت‌های اجتماعی مورد نیاز از زنان باردار کم‌درآمد، مشاوره‌های روانشناسی و پزشکی، فعالیت‌های مبتنی بر امیدآفرینی درباره حیات و جمعیت توسط نهادهای آموزشی، علمی، فرهنگی همچون آموزش و پرورش و دانشگاه‌ها،<ref>[https://lorestan.iqna.ir/fa/news/4102260/%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%DA%A9%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%84-%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%86%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA-%D8%A8%D9%88%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%D8%AF . سیاست‌های کنترل جمعیت در ایران نادرست بوده‌اند]</ref> ترغیب جوانان به ازدواج، تسهیل این امر و اصلاح باورهای مردم در ارتباط با فرزند کمتر<ref>[https://orumiyeh.iqna.ir/fa/news/4060620/%D9%86%D9%82%D8%B4-%D8%A7%D9%81%D8%B2%D8%A7%DB%8C%D8%B4-%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%D9%85%D9%84%DB%8C . نقش افزایش جمعیت در اقتدار ملی]</ref> نیز، از راهکارهای اصلاح مسئله جمعیت شناخته می‌شود. | ||
منابع | == منابع == | ||
ایکنا | ایکنا | ||
| خط ۳۲: | خط ۳۱: | ||
دانشنامه حوزه | دانشنامه حوزه | ||
== | == ارجاعات == | ||
</div> | |||
[[رده:جامعه شناسی و قرآن]] | |||