ترجمه فرهنگی قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
خط ۲: خط ۲:


== آشنایی با ترجمه فرهنگی قرآن ==
== آشنایی با ترجمه فرهنگی قرآن ==
ترجمه فرهنگی قرآن به ترجمه ای گفته می شود که مترجم در تلاش است تا مفاهیم قرآن با توجه به نیازهای روز و فرهنگ زمانه بروزرسانی شود تا برای مخاطبان این دوره قابل فهم باشد. در اینگونه ترجمه، باید قید زمان، مکان، فرهنگ و زبان مورد توجه قرار گیرد و معارف قرآنی از زمان نزولش به زمان امروزی عبور داده شود. به عنوان نمونه، توصیف بهشت از قرآن در مورد نشستن در کنار یک درخت با پیراهن ابریشم و حوریان درشت ‌چشم به این دلیل است که در آن زمان بوده است. اکنون باید از این مفاهیم در جهت تبیین لذت ها و تفریحات سالم روز تعبیر شود تا برای شنونده ایجاد لذت نماید. علاوه بر اینکه باید زمان و مکان نیز در نظر گرفته شود، در ترجمه باید از افراد صاحب نظر و متخصص در علوم مختلف همانند زبان شناسی(بویژه زبان شناسی تاریخی و قومی)،باستان شناسی، انسان شناسی،<ref>. درزی و دیگران، 1393، ص47.</ref> جامعه شناسی، روان شناسی<ref>.صفا، 1401، ص280</ref> جغرافیا، سیاست، و دیگر علوم مرتبط بهره گرفت تا ترجمه ای به روز و مطابق با فرهنگ امروزی از قرآن بدست آید. <ref>[https://iqna.ir/fa/news/3957296/%D9%85%D9%81%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%85-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%D8%B1%D8%A7-%D8%AA%D8%B1%D8%AC%D9%85%D9%87-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C-%DA%A9%D9%86%DB%8C%D9%85-%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%D8%B1%D9%88%D8%B2%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%85%D9%81%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%85-%D8%A7%D8%B2-%D9%85%D8%AD%D9%88%D8%B1-%D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%A7%D8%AA-%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B1%D8%B4%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C<nowiki> . مفاهیم قرآن را ترجمه فرهنگی کنیم / به‌روزرسانی مفاهیم از محور مطالعات میان‌رشته‌ای؛ بررسی نقش ترجمه در حفظ تنوع فرهنگی و زبانی در همایش ملی ترجمه ۲۰۱۸ دمشق ]</nowiki></ref>
ترجمه فرهنگی قرآن به ترجمه ای گفته می شود که مترجم در تلاش است تا مفاهیم قرآن با توجه به نیازهای روز و فرهنگ زمانه بروزرسانی شود تا برای مخاطبان این دوره قابل فهم باشد. در اینگونه ترجمه، باید قید زمان، مکان، فرهنگ و زبان مورد توجه قرار گیرد و معارف قرآنی از زمان نزولش به زمان امروزی عبور داده شود. به عنوان نمونه، توصیف بهشت از قرآن در مورد نشستن در کنار یک درخت با پیراهن ابریشم و حوریان درشت ‌چشم به این دلیل است که در آن زمان بوده است. اکنون باید از این مفاهیم در جهت تبیین لذت ها و تفریحات سالم روز تعبیر شود تا برای شنونده ایجاد لذت نماید. علاوه بر اینکه باید زمان و مکان نیز در نظر گرفته شود، در ترجمه باید از افراد صاحب نظر و متخصص در علوم مختلف همانند زبان شناسی(بویژه زبان شناسی تاریخی و قومی)،باستان شناسی، انسان شناسی،<ref>. درزی و دیگران، 1393، ص47.</ref> جامعه شناسی، روان شناسی<ref>.صفا، 1401، ص280</ref> جغرافیا، سیاست، و دیگر علوم مرتبط بهره گرفت تا ترجمه ای به روز و مطابق با فرهنگ امروزی از قرآن بدست آید. <ref>[[https://iqna.ir/fa/news/3957296/%D9%85%D9%81%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%85-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%D8%B1%D8%A7-%D8%AA%D8%B1%D8%AC%D9%85%D9%87-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C-%DA%A9%D9%86%DB%8C%D9%85-%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%D8%B1%D9%88%D8%B2%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%85%D9%81%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%85-%D8%A7%D8%B2-%D9%85%D8%AD%D9%88%D8%B1-%D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%A7%D8%AA-%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B1%D8%B4%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C مفاهیم قرآن را ترجمه فرهنگی کنیم / به‌روزرسانی مفاهیم از محور مطالعات میان‌رشته‌ای؛ بررسی نقش ترجمه در حفظ تنوع فرهنگی و زبانی در همایش ملی ترجمه ۲۰۱۸ دمشق]</ref>


ترجمه فرهنگ قرآن به زبان عربی نمونه ای از ترجمه فرهنگی قرآن است كه در آن ترجمه فرهنگ فارسی مورد بازنگری قرار گرفته است. به عبارت ديگر، فرهنگی در قالب ۳۳ جلد كه قابليت افزودن ۱۵ درصد اطلاعات را دارد و براساس الفبای عربی تنظيم شده است و دايره كلمات آن نسبت به زبان فارسی محدود‌تر و شيوه تنظيم آن نيز متفاوت است. اين اثر دارای بيش از ۳۰۰۰ موضوع اصلی و بيش از ۷۰۰۰ موضوع فرعی و بيش از ۱۰۰۰۰۰ برداشت قرآنی است؛ به گونه‌ای كه هر مخاطبی كه بخواهد به ريزترين اطلاعات قرآنی دست پيدا كند، از طريق الفبای موضوعی می‌تواند به اطلاعات مورد نظر خود، ذيل موضوع مورد نظر دست يابد.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/2366380/%D8%AA%D8%B1%D8%AC%D9%85%D9%87-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF%D8%AA%D8%B1%D9%8A%D9%86-%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%8A%D8%AA-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%B9%D8%B1%D8%B5%D9%87-%D9%86%D8%B4%D8%B1-%D8%A7%D8%B3%D8%AA . «ترجمه فرهنگی قرآن» بزرگترين فعاليت قرآنی در عرصه نشر است؛ فیلم | از ترجمه فرهنگی مفاهیم قرآن تا اجرای مسابقه پیامکی همزمان با مسابقات بین‌المللی قرآن؛ نشست «رویکرد ترجمه فرهنگی در سیره‌پژوهی» برگزار می‌شود]</ref> در زمینه ترجمه عنصر فرهنگی پوشاک، ترجمه آقای بهرام پور ممتاز است؛ چرا که وی علاوه بر سلیس و روانی که ارائه داده، توصیف مختصری از پوشاک ارائه داده است تا برای مخاطب محسوس تر باشد.<ref>.حیدری و دیگران، 1397، ص104.</ref> ترجمه دیگر فرهنگی که آقای صفا ارائه داده ، ترجمه فرهنگی از «عفو و بخشایش» است که با استفاده از تحلیل روان شناختی و تاریخی عصر نزول به نوعی از ترجمه فرهنگی دست یافته است.<ref>.صفا،1401، ص287</ref>  
ترجمه فرهنگ قرآن به زبان عربی نمونه ای از ترجمه فرهنگی قرآن است كه در آن ترجمه فرهنگ فارسی مورد بازنگری قرار گرفته است. به عبارت ديگر، فرهنگی در قالب ۳۳ جلد كه قابليت افزودن ۱۵ درصد اطلاعات را دارد و براساس الفبای عربی تنظيم شده است و دايره كلمات آن نسبت به زبان فارسی محدود‌تر و شيوه تنظيم آن نيز متفاوت است. اين اثر دارای بيش از ۳۰۰۰ موضوع اصلی و بيش از ۷۰۰۰ موضوع فرعی و بيش از ۱۰۰۰۰۰ برداشت قرآنی است؛ به گونه‌ای كه هر مخاطبی كه بخواهد به ريزترين اطلاعات قرآنی دست پيدا كند، از طريق الفبای موضوعی می‌تواند به اطلاعات مورد نظر خود، ذيل موضوع مورد نظر دست يابد.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/2366380/%D8%AA%D8%B1%D8%AC%D9%85%D9%87-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF%D8%AA%D8%B1%D9%8A%D9%86-%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%8A%D8%AA-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%B9%D8%B1%D8%B5%D9%87-%D9%86%D8%B4%D8%B1-%D8%A7%D8%B3%D8%AA . «ترجمه فرهنگی قرآن» بزرگترين فعاليت قرآنی در عرصه نشر است؛ فیلم | از ترجمه فرهنگی مفاهیم قرآن تا اجرای مسابقه پیامکی همزمان با مسابقات بین‌المللی قرآن؛ نشست «رویکرد ترجمه فرهنگی در سیره‌پژوهی» برگزار می‌شود]</ref> در زمینه ترجمه عنصر فرهنگی پوشاک، ترجمه آقای بهرام پور ممتاز است؛ چرا که وی علاوه بر سلیس و روانی که ارائه داده، توصیف مختصری از پوشاک ارائه داده است تا برای مخاطب محسوس تر باشد.<ref>.حیدری و دیگران، 1397، ص104.</ref> ترجمه دیگر فرهنگی که آقای صفا ارائه داده ، ترجمه فرهنگی از «عفو و بخشایش» است که با استفاده از تحلیل روان شناختی و تاریخی عصر نزول به نوعی از ترجمه فرهنگی دست یافته است.<ref>.صفا،1401، ص287</ref>  


== امتیازات ترجمه فرهنگی قرآن ==
== امتیازات ترجمه فرهنگی قرآن ==
نسبت به ترجمه های دیگر یکی از امتیارات ترجمه فرهنگی قرآن نسبت به ترجمه های پیشین این است که مفاهیم و معارف قرآنی دارای سادگی و قابل فهم برای همگان است و همانند تفاسیر عرفانی مثل تفسیر منسوب به ابن عربی نیست که دارای پیچیدگی و قواعد خاص برای فهم داشته باشد. برای نمونه، حضرت یوسف(ع) در تفسیر منسوب به ابن عربی قلب و حضرت یعقوب(ع) عقل است؛ اما این تفسیر قابل قبول نیست، چون مسبوق به سابقه بین اولیای الهی نیست.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3957296/%D9%85%D9%81%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%85-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%D8%B1%D8%A7-%D8%AA%D8%B1%D8%AC%D9%85%D9%87-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C-%DA%A9%D9%86%DB%8C%D9%85-%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%D8%B1%D9%88%D8%B2%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%85%D9%81%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%85-%D8%A7%D8%B2-%D9%85%D8%AD%D9%88%D8%B1-%D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%A7%D8%AA-%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B1%D8%B4%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C . مفاهیم قرآن را ترجمه فرهنگی کنیم / به‌روزرسانی مفاهیم از محور مطالعات میان‌رشته‌ای]</ref> ضمن اینکه همه افراد نمی توانند از چنین برداشت عرفانی، فهم قابل توجهی داشته باشند؛ بلکه فهم داستان حضرت یوسف(ع) و وقایع پیش آمده برای حضرت یعقوب (ع) با توجه به بافت زبانی و موقعیتی در زبان شناسی و نیز کنش های هیجانی و دیگر قواعد زبان شناسی می تواند فهم خوبی از داستان برای مخاطب داشته باشد.اگر ترجمه ها با توجه به فرهنگ روز ترجمه شوند، مورد استفاده قشر خاصی نخواهد شد و مترجمان در این عرصه می توانند مطابق با فرهنگ کودکان، نوجوانان و جوانان ترجمه ای درخور از قرآن ارائه دهند و این مسئله می-تواند امتیاز دیگر از ترجمه فرهنگی قرآن نسبت به ترجمه های دیگر باشد.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3554286/%D8%AA%D8%B1%D8%AC%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%DA%A9%D9%87%D9%86-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D9%85-%DA%AF%D9%86%D8%AC%DB%8C%D9%86%D9%87-%D9%88%D8%A7%DA%98%DA%AF%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B5%DB%8C%D9%84-%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA<nowiki> . ترجمه‌های کهن قرآن کریم گنجینه واژگان اصیل فارسی است؛ ترجمه پل ارتباطی بین ملل است نه دیوار؛ ترجمه عرصه تبادل فرهنگی است نه تهاجم ]</nowiki></ref>
نسبت به ترجمه های دیگر یکی از امتیارات ترجمه فرهنگی قرآن نسبت به ترجمه های پیشین این است که مفاهیم و معارف قرآنی دارای سادگی و قابل فهم برای همگان است و همانند تفاسیر عرفانی مثل تفسیر منسوب به ابن عربی نیست که دارای پیچیدگی و قواعد خاص برای فهم داشته باشد. برای نمونه، حضرت یوسف(ع) در تفسیر منسوب به ابن عربی قلب و حضرت یعقوب(ع) عقل است؛ اما این تفسیر قابل قبول نیست، چون مسبوق به سابقه بین اولیای الهی نیست.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3957296/%D9%85%D9%81%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%85-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%D8%B1%D8%A7-%D8%AA%D8%B1%D8%AC%D9%85%D9%87-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C-%DA%A9%D9%86%DB%8C%D9%85-%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%D8%B1%D9%88%D8%B2%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%85%D9%81%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%85-%D8%A7%D8%B2-%D9%85%D8%AD%D9%88%D8%B1-%D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%A7%D8%AA-%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B1%D8%B4%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C . مفاهیم قرآن را ترجمه فرهنگی کنیم / به‌روزرسانی مفاهیم از محور مطالعات میان‌رشته‌ای]</ref> ضمن اینکه همه افراد نمی توانند از چنین برداشت عرفانی، فهم قابل توجهی داشته باشند؛ بلکه فهم داستان حضرت یوسف(ع) و وقایع پیش آمده برای حضرت یعقوب (ع) با توجه به بافت زبانی و موقعیتی در زبان شناسی و نیز کنش های هیجانی و دیگر قواعد زبان شناسی می تواند فهم خوبی از داستان برای مخاطب داشته باشد.اگر ترجمه ها با توجه به فرهنگ روز ترجمه شوند، مورد استفاده قشر خاصی نخواهد شد و مترجمان در این عرصه می توانند مطابق با فرهنگ کودکان، نوجوانان و جوانان ترجمه ای درخور از قرآن ارائه دهند و این مسئله می-تواند امتیاز دیگر از ترجمه فرهنگی قرآن نسبت به ترجمه های دیگر باشد.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3554286/%D8%AA%D8%B1%D8%AC%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%DA%A9%D9%87%D9%86-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D9%85-%DA%AF%D9%86%D8%AC%DB%8C%D9%86%D9%87-%D9%88%D8%A7%DA%98%DA%AF%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B5%DB%8C%D9%84-%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA ترجمه‌های کهن قرآن کریم گنجینه واژگان اصیل فارسی است؛ ترجمه پل ارتباطی بین ملل است نه دیوار؛ ترجمه عرصه تبادل فرهنگی است نه تهاجم] .</ref>


== شگرد های ترجمه فرهنگی قرآن ==
== شگرد های ترجمه فرهنگی قرآن ==
ویراستار
۳٬۲۵۳

ویرایش