ابوعبيد، قاسم بن سلام: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «'''ابوعُبيد قاسم بن سلام خُزاعى''' (ح150-224ق)؛ محدث، قاری و از ادیبان برجسته خراسانی. == زندگی نامه == ابوعبید در فاصله‌ى سال های 150 تا 157ق چشم به جهان گشوده است. متاسفانه از زندگی وی در ایام نوجوانی اطلاعاتی در دسترس نیست. اما بنابربرخی متون، وی در خر...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۲: خط ۲:


== زندگی نامه ==
== زندگی نامه ==
ابوعبید در فاصله‌ى سال های 150 تا 157ق چشم به جهان گشوده است. متاسفانه از زندگی وی در ایام نوجوانی اطلاعاتی در دسترس نیست. اما بنابربرخی متون، وی در خراسان به دنیا آمده است. در روایات نسب پدر ابوعبید با نام‌های عربی سلام بن مسکین بن زید ثبت شده است[1] برخی دیگر منابع پدر ایشان را اسیری یونانی و برخی دیگر وی را مملوک یکی از مردم هرات بیان کرده اند[2] که با قبیله عرب ازد نسبت ولاء داشت و ابوعبید نیز در همان شهر تولد یافت. پسوند «خزاعی» نشان دهنده ارتباط وی به خزاعه از ازد است.[3] ابوعبید بیشتر از هر چیز، به علم قرائت، فقه، اخبار، لغت و ادبیات گرایش داشت. همچنین به حرفه آموزگاری پرداخته است. وی در طرسوس ۱۸ سال قاضی بود. در سال ۲۱۰ق از قضاوت استعفا داد و به بغداد رفت. در سال ۲۱۴ق به حج رفت و در حجاز تا پایان عمر ماندگار شد.[4] ابوعبید به اعتبار شخصیت فکری خود با اصحاب حدیث بغداد و به ویژه احمد بن حنبل بسیار نزدیک بود و در عقاید نیز بر مذهب اصحاب حدیث تاکید کرده و مواضع مرجئه، جهمیه، معتزله و خوارج را مورد نقد قرار داده است.[5]
ابوعبید در فاصله‌ى سال های 150 تا 157ق چشم به جهان گشوده است. متاسفانه از زندگی وی در ایام نوجوانی اطلاعاتی در دسترس نیست. اما بنابربرخی متون، وی در خراسان به دنیا آمده است. در روایات نسب پدر ابوعبید با نام‌های عربی سلام بن مسکین بن زید ثبت شده است<ref>ویکی نور*قاسم بن سلام</ref> برخی دیگر منابع پدر ایشان را اسیری یونانی و برخی دیگر وی را مملوک یکی از مردم هرات بیان کرده اند[2] که با قبیله عرب ازد نسبت ولاء داشت و ابوعبید نیز در همان شهر تولد یافت. پسوند «خزاعی» نشان دهنده ارتباط وی به خزاعه از ازد است.[3] ابوعبید بیشتر از هر چیز، به علم قرائت، فقه، اخبار، لغت و ادبیات گرایش داشت. همچنین به حرفه آموزگاری پرداخته است. وی در طرسوس ۱۸ سال قاضی بود. در سال ۲۱۰ق از قضاوت استعفا داد و به بغداد رفت. در سال ۲۱۴ق به حج رفت و در حجاز تا پایان عمر ماندگار شد.<ref>[https://www.cgie.org.ir/fa/article/226771/%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%B9%D8%A8%DB%8C%D8%AF-%D9%82%D8%A7%D8%B3%D9%85-%D8%A8%D9%86-%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D8%AE%D8%B2%D8%A7%D8%B9%DB%8C دایره المعارف بزرگ اسلامی]</ref> ابوعبید به اعتبار شخصیت فکری خود با اصحاب حدیث بغداد و به ویژه احمد بن حنبل بسیار نزدیک بود و در عقاید نیز بر مذهب اصحاب حدیث تاکید کرده و مواضع مرجئه، جهمیه، معتزله و خوارج را مورد نقد قرار داده است.<ref>همان</ref> طبق گفته ابن جزری  ابو عبید قاسم بن سلام نخستین کسی است که در کتاب خود حـدود سـی‌ نـوع‌ قرائت‌ را برشمرد. چراکه در اوایل قرن سوم پس از آن کـه در بـوم‌های پنـجگانه مکه، مدینه، کوفه، بصره و شام‌، قرائت‌های قاریان گوناگون‌ شکل‌ گرفت، امامان‌ قرائت، حرکت تحدیدگرایی قرائت را آغاز‌ کردند‌ و به جمع‌آوری قرائت معتبر پرداخـتند.<ref>[https://iqna.ir/00FYjR شهرت طلبی؛ علت پیدایش قرائات شاذ و نادر]</ref><ref>[https://iqna.ir/006uZe پيشگامان‌ تحقيق در علوم‌ قرآنی‌ در مذهب تشيع]</ref><ref>[https://iqna.ir/00F7zE اختلاف قرائات؛ از شکل‌گیری تا یکی شدن مصاحف] </ref>دوره تدوين تفسير و مباحث قرآنى از قرن دوم آغاز شد و از اين زمان به ‏بعد دانشمندان فراوانى در خدمت تأليفات قرآنى قرار گرفتند.ابوعبيد از دانشمندان قرن سوم بوده که در تدوین دانش ناسخ و منسوخ نیز سرآمد بوده اند.<ref>[https://iqna.ir/007qfh بررسی علوم قرآنى و سير تاريخى نگارش‏هاى آن]</ref>


== اساتید ==
== اساتید ==
ابوعبید به جهت سفر ه شام و بصره و بغداد دارای اساتید ممهز و برجسته ای است از جمله اساتید وی در بغداد سعید بن عبدالرحمن جمحی (د ۱۷۶ق/ ۷۹۲ م) است که به شغل قضاوت مشغول بود. از فرج بن فضالة حمصی (د ۱۷۶ ق) نیز در همین شهر استماع کرد، شریک بن عبدالله نخعی که از زمان منصور تا روزگار مهدی قاضی کوفه بود و ابوعبید برای استماع از او و دیگر شیوخ کوفه به آنجا سفر کرد. گزارش ها حاکی از آن است که ابوعبید در اوان درگذشت حماد بن زید به بصره وارد شده تا از عالمان آن دیار بهره جوید، او هرچند در بدو ورود با درگذشت حماد روبه رو گشت، ولی توانست از بسیاری از بصریان چون یحیی بن سعید قطان بهره گیرد و حتی با برخی استادان خود در مسائل کلامی و فقهی به مناظره پردازد و آنان را مجاب کند. ابوعبید در شهرهای بین راه طرسوس تا حلب سکنی داشتند لذا احتمال دارد که در راه بازگشت خود، فرصت را برای شنیدن حدیث از آنان مغتنم شمرد باشد، از آن جمله‌اند: اسحاق بن عیسی بغدادی ساکن اذنه؛ محمد بن کثیر صنعانی (د بعد از ۲۱۰ ق)، ساکن مِصّیصه؛ هیثم بن جمیل بغدادی (د ۲۱۳ ق)، ساکن انطاکیه ابوعبید خود نیز تصریح نموده که از محمد بن عیینة فزاری ساکن مصیصه و دیگر عالمان ثغور بهره گرفته است.[6][7]
ابوعبید به جهت سفر ه شام و بصره و بغداد دارای اساتید ممهز و برجسته ای است از جمله اساتید وی در بغداد سعید بن عبدالرحمن جمحی (د ۱۷۶ق/ ۷۹۲ م) است که به شغل قضاوت مشغول بود. از فرج بن فضالة حمصی (د ۱۷۶ ق) نیز در همین شهر استماع کرد، شریک بن عبدالله نخعی که از زمان منصور تا روزگار مهدی قاضی کوفه بود و ابوعبید برای استماع از او و دیگر شیوخ کوفه به آنجا سفر کرد. گزارش ها حاکی از آن است که ابوعبید در اوان درگذشت حماد بن زید به بصره وارد شده تا از عالمان آن دیار بهره جوید، او هرچند در بدو ورود با درگذشت حماد روبه رو گشت، ولی توانست از بسیاری از بصریان چون یحیی بن سعید قطان بهره گیرد و حتی با برخی استادان خود در مسائل کلامی و فقهی به مناظره پردازد و آنان را مجاب کند. ابوعبید در شهرهای بین راه طرسوس تا حلب سکنی داشتند لذا احتمال دارد که در راه بازگشت خود، فرصت را برای شنیدن حدیث از آنان مغتنم شمرد باشد، از آن جمله‌اند: اسحاق بن عیسی بغدادی ساکن اذنه؛ محمد بن کثیر صنعانی (د بعد از ۲۱۰ ق)، ساکن مِصّیصه؛ هیثم بن جمیل بغدادی (د ۲۱۳ ق)، ساکن انطاکیه ابوعبید خود نیز تصریح نموده که از محمد بن عیینة فزاری ساکن مصیصه و دیگر عالمان ثغور بهره گرفته است.<ref>[https://fa.wikifeqh.ir/%D9%82%D8%A7%D8%B3%D9%85_%D8%A8%D9%86_%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%91%D9%85_%D9%87%D8%B1%D9%88%DB%8C#foot-main5 ویکی فقه]</ref><ref>[https://www.cgie.org.ir/fa/article/226771/%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%B9%D8%A8%DB%8C%D8%AF-%D9%82%D8%A7%D8%B3%D9%85-%D8%A8%D9%86-%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D8%AE%D8%B2%D8%A7%D8%B9%DB%8C دایرهالمعارف بزرگ اسلامی]</ref>


== تالیفات ==
== تالیفات ==
خط ۲۰: خط ۲۰:


* الايمان و معالمه و سننه و استكماله و درجاته، درباره‌ى نظريه‌ى اصحاب حديث در مسأله‌ى ايمان
* الايمان و معالمه و سننه و استكماله و درجاته، درباره‌ى نظريه‌ى اصحاب حديث در مسأله‌ى ايمان
* ما ورد في القرآن الكريم من لغات القبائل، درباره‌ى واژه‌هاى قرآن
* ما ورد في القرآن الكريم من لغات القبائل، درباره‌ى واژه‌هاى قرآن<ref>[https://mtif.ir/ بنیاد محقق طباطبایی]</ref>


== منابع ==
== منابع ==
خبرگززاری ایکنا
ویکی فقه
دایره المعارف بزرگ اسلامی
ویکی نور


== ارجاعات ==
== ارجاعات ==
[[رده:مفسران قرآن]]
[[رده:مفسران قرن سه]]
ویراستار
۳٬۲۵۳

ویرایش