عود (ریشه)
ریشه «عود» (ˁWD)؛ دویدن و عبور کردن، بازگشتن. این ریشه 38 بار در قرآن کریم آمده است.
معنای لغوی
عود: رجوع و برگشتن. راغب آنرا باز گشتن بعد از انصراف ميداند آيات قرآن مؤيّد اوست زيرا محل استعمال آن در قرآن نوعا در بازگشت بشىء اول است مثل وَ مَنْ عادَ فَيَنْتَقِمُ اللَّهُ مِنْهُ مائده: 95. هر كه باز گردد خدا از وى انتقام ميكشد. وَ إِنْ عُدْتُمْ عُدْنا اسراء: 8. اگر با فساد باز گرديد بانتقام باز گرديم (قاموس قرآن، ج5، ص66).
ساخت‌های صرفی در قرآن
عادَ (فعل مجرد): 18 بار
اَعادَ (فعل باب افعال): 18 بار
عائِد (اسم فاعل): 1 بار
مَعاد (اسم مکان): 1 بار
ریشه‌شناسی
| زبان | لفظ | لفظ با آوانویسی عربی | معنای انگلیسی | معنای فارسی | توضیح | منبع |
| قرآن | عادَ | عادَ | عادَ | عود: رجوع و برگشتن | قاموس قرآن، ج5، ص: 66 | |
| آفروآسیایی | *ʕadaw- ~ *waʕad- ~ *daʕ- | عدو | go away, out; leave; pass by | دور شدن، بیرون رفتن، ترک کردن؛ عبور کردن | ||
| سامی | *ʕVdVw/y- | عدو | 'run' 1, 'cross over, pass by' 2 | «دویدن» 1، «عبور کردن» 2 | ||
| عبری | ʕdy 2 | عدی | ||||
| سریانی | ʕdy 2 | عدی | ||||
| عربی جنوبی | ʕdw/y | عدو/ی | 'move, march, go' | "حرکت، راهپیمایی، رفتن" | SD | |
| گعز | ʕdw 2 | عدو | ||||
| سقطری | ʕdy 2 | عدی | ||||
| عربی | ʕdw | عدو | ||||