دور (ریشه)
ریشه «دور» (DWR)؛ چرخش، گردش. این ریشه 7 بار در قرآن به‌کار رفته است.
معنای لغوی
دور: گردش. در اقرب الموارد ميگويد: دَوْر بمعنى حركت و بر گشتن شىء بجاى اوّلى است «يَنْظُرُونَ إِلَيْكَ تَدُورُ أَعْيُنُهُمْ كَالَّذِي يُغْشى عَلَيْهِ مِنَ الْمَوْتِ» احزاب: 19 يعنى سوى تو مينگرند ديدگانشان هميگردد مانند كسيكه از مرگ بيهوش شده است (قاموس قرآن، ج2، ص377).
ساخت‌های صرفی در قرآن
دارَ (فعل مجرد): 1 بار
دائِر (اسم فاعل): 4 بار
دَیّار (صفت مبالغه): 1 بار
اَدارَ (فعل باب افعال): 1 بار
ریشه‌شناسی
| زبان | لفظ | لفظ با آوانویسی عربی | معنای انگلیسی | معنای فارسی | توضیح |
| قرآن | دارَ | دارَ | دارَ | دور: گردش | |
| آفروآسیایی | *dVwVr- ~ *dVrdVr- | دور | turn | دور زدن و چرخیدن | |
| آفروآسیایی | *dawir- | دور | circle | دایره | |
| آفروآسیایی | *dar- | در | run, drive away | دویدن، دور راندن | |
| سامی | *dVwVr- ~ *dVrdVr- | دور | 'turn' 1, 'rotate' 2, 'round' 3 | "چرخش" 1، "چرخاندن" 2، "دور" 3 | |
| سامی | *daw(V)r- | دور | 'circle' | 'دایره' | |
| سامی | *dVr- | در | 'run freely' 1, 'run tirelessly' 2, 'drive away, make go' 3 | "آزادانه دویدن" 1، "دویدن خستگی ناپذیر" 2، "دور کردن، روانه کردن" 3 | |
| اکدی | darāru 1 | دَرَرُ | |||
| عبری | drdr 1, 2 | دردر \ | |||
| مهری | dōr | دُر | 'to wander around', adárdǝr 'to go around', etc. , mǝdáwwǝr3 | «در اطراف پرسه زدن»، 'به اطراف رفتن'، و غیره | |
| حرصوصی | medawwer3 | مِدَووِر | |||
| سقطری | ʔedre 3 | ءِدرِ | |||
| عربی | dwr | دور | |||
| عربی | dawr- | دَور- | |||
| عربی | drr 2, drʔ 3 | درر \ درء | |||
| عربی جدید | Leb m-dawar, Mec mu-dawwar | م-دَوَر\ مُ-دَووَر | |||