چادر؛ نوعی پوشش است که تمام بدن زنان را می پوشاند و به رنگ ها و دوخت های متنوع توسط بزرگسالان و کودکان استفاده می شود. در قرآن کریم نیز به جلباب اشاره شده است که نوعی حجاب شبیه چادر است. در ایران، چادرهای متنوعی در دوره های مختلف تاریخی طراحی و استفاده شده است که به گسترش عفاف و حجاب کمک کرده است. امروزه، برای رواج بیشتر چادر به عنوان پوشش برتر زنان لازم است که هزینه های سنگین خرید آن و نیز تصورات غلط در مورد چادری ها از بین برود.

چادر در اصطلاح

چادر نوعی پوشش زن مسلمان[۱] است که سراسر بدن وی[۲][۳]را می‏پوشاند و در انواع رنگ ها و دوخت های متنوع استفاده می شود. طراحی چادرهای متنوع از رنگ ها و دوخت ها، نقش بسيار موثری در ترويج فرهنگ عفاف و حجاب دارد.[۴] در واقع، تنوع چادر در مناطق مختلف و به مناسبت های مختلف و از دوره ای به دوره دیگر، متنوع و متفاوت است. به عنوان نمونه، کاربرد چادررنگی با گل های متنوع در نماز، چادر سفید و با طراحی گل های لطیف و روشن برای عروسی نشاندهنده تنوع در کارکرد چادرها است. انتخاب‌ رنگ‌ و مدل چادر و طراحی آن به سلیقه زنان‌ و ارزش های حاکم بر جامعه بستگی دارد.‌ چادرهای‌ دو تکه‌ با عنوان رَیطه‌ و چادرهای‌ یک‌تکه‌ به نام مُلاءَه‌ در میان اعراب، چادرهای‌ بدون‌ برش‌، جار و به‌ پارچه‌های‌ برش‌خورده‌ و دوخته‌شده‌ معروف به چارشاف‌ عثمانی و چادرْکمری دوره قاجار نمونه¬¬هایی از این تنوع است.[۵]

تاریخچه کاربرد چادر در ایران

استفاده از چادر در ایران به دوره پیش از اسلام باز می گردد. پوشش‌ سر زنان‌ در تصاویر منقوش‌ بر یک‌ بشقاب‌ نقره‌ای‌ ساسانی، پوشش در متنِ پهلوی روایت‌ امید اَشَوَهیشتان‌‌ در قرن‌ چهارم و سرپوش‌های‌ زنان‌ زردشتی همگی‌ «چادر» (Čadur) بوده‌ است.[۶] علاوه بر این، آثار برجای‌ مانده‌ از دوره هخامنشی‌، همچون‌ نقش‌برجسته‌ای‌ در اِرگلی (در شمال‌غربی‌ آناطولی‌)، نقش‌ پارچه‌ای‌ در پازیریک‌، نقش‌ برخی‌ مُهرهای‌ یونانی‌ـ ایرانی‌، برخی‌ مجسمه‌های‌ بر جای‌ مانده‌ از دوره اشکانی‌، پوشش‌ هایی‌ شبیه‌ چادر امروزی‌ مشاهده می‌شود؛ اما نحوه پوشیدن‌ چادر و میزان‌ پوشش‌ اندام‌ زنان‌ با آن، در ایران متفاوت‌ بوده است. در عصر ایلخانان‌، زنانِ شیرازی‌ کاملاً در چادر پوشیده‌ بودند و در دوره صفویه، لباس بیرون زنان، چادر سفید بلندی بود که تا زمین می‌رسید و تمام اندام را می‌پوشاند و با روبندۀ سفید یا نقابی سیاه استفاده می‌شد. چادر در دورۀ قاجار پوشش گشادی بود که به شکل کلوش یا مربع بریده می‌شد و با آن تمام بدن را می‌پوشاندند.[۷] همچنین، زنان اشراف دوره قاجار،‌ ‌اغلب‌ طرفدار چادرهای‌ مشکی‌ یا بنفش‌ و آبی‌ تیره‌ بودند.[۸] پس از انقلاب اسلامی در ایران، از دهه شصت به بعد، چادرهای مشکی بلند و بدون مدل خاص متداول شد که حتی زنان درجنگ از آن استفاده می کردند. امروزه، اکثر دختران نوجوان و جوان از چادر ملی، دانشجویی، عبایی، قجری، گل مریمی و زنان مسن و بزرگسال از چادر معمولی و یا چادر ملی در ایران استفاده می کنند.[۹]

راهکارهای ترویج چادر در جهان مدرن

امروزه، یکی از راهکارهای ترویج استفاده از چادر، از بین بردن گرانی مضاعف و مشکلات همراه آن در زمینه تهیه چادر است تا با ارزان شدن آن نیاز و خرید آن افزایش یابد.[۱۰] مسئولان و کارآفرینان مرتبط با حوزه عفاف و حجاب علاوه بر تلاش به منظور طراحی چادر‌هايی با مدل‌های متنوع[۱۱]، بايد کارخانه ها و کارگاه های بیشتری در زمینه تولید پارچه تأسیس نمایند تا قیمت آن را ارزانتر نمایند.[۱۲] یکی دیگر از راهکارهای ترویج پوشش چادر، زودودن تصورات غلط و نامطلوب از چادر است. یکی از این تصورات غلط، تلاش های غربیان و مخالفان حجاب به عنوان پوششی است که از پیشرفت زنان جلوگیری می کند. این مسئله با گذشت زمان و رواج فساد و فحشا در جامعه به جهانیان اثبات شد که چادر نه تنها مانع پیشرفت نیست؛ بلکه موجب ارتقاء و کمال زنان و سبب سلامت روحی و جسمی آحاد جامعه می شود.[۱۳]

منابع

ایکنا

دانشنامۀ جهان اسلام

ویکی پدیا

ویکی جو

ویکی فقه

ارجاعات

  1. . يا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُلْ لِأَزْواجِكَ وَ بَناتِكَ وَ نِساءِ الْمُؤْمِنِينَ يُدْنِينَ عَلَيْهِنَّ مِنْ جَلَابِيبِهِنَّ ذلِكَ أَدْنى‏ أَنْ يُعْرَفْنَ فَلا يُؤْذَيْنَ وَ كانَ اللَّهُ غَفُوراً رَحِيما؛ «اى پيامبر، به زنان و دخترانت و به زنان مؤمنان بگو: «پوشش-هاى خود را بر خود فروتر گيرند. اين براى آنكه شناخته شوند و مورد آزار قرار نگيرند [به احتياط] نزديكتر است، و خدا آمرزنده مهربان است» (أحزاب/59).
  2. . چادر، دیانت و استقلال ملت مسلمان ایران را در دنیا تجلی می‌بخشد.
  3. .. دانشنامۀ جهان اسلام؛ حذف چادر به عنوان حجاب برتر؛ اولین حربه دشمن برای رواج بی حجابی
  4. . لزوم طراحی چادر در مدل‌های مختلف به منظور ترويج فرهنگ عفاف و حجاب.
  5. . ویکی فقه.
  6. . دانشنامۀ جهان اسلام.
  7. . ویکی فقه
  8. . ویکی جو
  9. . ویکی پدیا
  10. . چادر و ملزومات عفاف و حجاب کالای فرهنگی شناخته شود
  11. . لزوم طراحی چادر در مدل‌های مختلف به منظور ترويج فرهنگ عفاف و حجاب
  12. . مشکل گرانی چادر مشکی باید حل شود/ آثار سوء بدحجابی در جامعه
  13. حذف چادر به عنوان حجاب برتر؛ اولین حربه دشمن برای رواج بی حجابی