برزخ: تفاوت میان نسخه‌ها

برزخ؛ فاصله بین دنیا و آخرت. برزخ را لغتی با ریشه¬ای فارسی دانسته¬اند که به فاصله بین دو چیز گفته می¬شود. فاصله بین دنیا و آخرت را از این جهت برزخ نامیده¬اند. در قرآن کریم برزخ هم به معنای لغوی آن آمده است و هم به معنای عالمی که بین دنیا و آخرت قرار دارد. در عالم برزخ طبق برخی روایات ارواح مورد پرسش قرار می¬گیرند و بر اساس پاسخ¬ها به دسته¬ها¬ی گوناگون تقسیم می¬شوند؛ عده ای به بهشت برزخی می¬روند، عده وارد جهنم برزخی می¬شوند؛ عده¬ای هر دوی اینها را تجربه می¬کنند و عده¬ای در حالتی همچون خواب وارد صحنه قیامت شده و آنجا بیدار می¬شوند.  

واسطه و حايل ميان دو چيز را برزخ گویند. برخی گفته¬اند ریشه این لغت فارسی است و آن را برگرفته از «برزه»، <ref>المفردات للراغب، ص41.</ref>«برزن»،<ref>اقیانوس، ج1، ص537.</ref> «پرژک»<ref>الالفاظ الفارسیة المعربة، ص19.</ref> یا «فرسخ»<ref>The Foreign Vocabulary of the Qur’ān, p77.</ref> دانسته¬اند که «فاصله داشتن» معنای اصلی آنان است. در اصطلاح اسلامی عالم برزخ، فاصله میان دنیا و قیامت است و در واقع فاصله پایان دنیا و دمیدن صور اسرافیل را عالم برزخ می‌نامند.<ref>[https://shahrekord.iqna.ir/fa/news/3880525/%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AC%D8%A7%D9%85-%D8%B1%D9%88%D8%AD-%D8%AF%D8%B1-%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85-%D8%A8%D8%B1%D8%B2%D8%AE سرانجام روح در عالم برزخ؛ برزخ، مقدمه حضور در قیامت؛ عالم برزخ چگونه عالمی است]</ref>

واژۀ برزخ سه بار در قرآن کریم به کار رفته است. در آیه 53 سوره فرقان<ref>«بَيْنَهُمَا بَرْزَخاً وَ حِجْراً مَحْجُوراً (53)؛ و ميان آن دو ، مانع و حريمى استوار قرار داد» (فرقان‏/ 53).</ref> وآیات 19و 20 سوره الرحمن،<ref>«مَرَجَ الْبَحْرَيْنِ يَلْتَقِيَانِ‌، بَيْنَهُمَا بَرْزَخٌ لاَ يَبْغِيَانِ‌؛ دو دريا را [ به گونه‏اى ] روان كرد [ كه ] با هم برخورد كنند، ميان آن دو، حدّ فاصلى است كه به هم تجاوز نمى‏كنند» (رحمن/ 20-19).</ref> برزخ به معنای لغوی و حائل بین دو دریای  شور و گواراست. اما در آیه صدم سوره مؤمنون، برزخ در معنای اصطلاحی و عالم بین دنیا و قیامت به کار رفته است: «لَعَلِّي أَعْمَلُ صَالِحاً فِيمَا تَرَکْتُ کَلاَّ إِنَّهَا کَلِمَةٌ هُوَ قَائِلُهَا وَ مِنْ وَرَائِهِمْ بَرْزَخٌ إِلَى يَوْمِ يُبْعَثُونَ‌؛ شايد من در آنچه وانهاده‏ام كار نيكى انجام دهم. نه چنين است، اين سخنى است كه او گوينده آن است و پشاپيش آنان برزخى است تا روزى كه برانگيخته خواهند شد (مؤمنون‏/ 100).<ref>[https://tabriz.iqna.ir/fa/news/3907025/%D9%88%DB%8C%DA%98%DA%AF%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A8%D8%B1%D8%B2%D8%AE-%D8%A7%D8%B2-%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86 ویژگی‌های برزخ از نگاه قرآن]</ref>

همچنین آیاتى که مربوط به زنده بودن شهیدان پس از شهادت است، نیز اثبات می‌کند که جهانى پس از مرگ، غیر از عالَم قیامت وجود دارد.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/1370661/%D8%A8%D8%B1%D8%B2%D8%AE-%D9%88-%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%B2%D9%84-%D8%A2%D9%86-%D8%A7%D8%B2-%D9%85%D9%86%D8%B8%D8%B1-%D8%A2%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B8%D9%85%DB%8C-%D9%85%D8%B8%D8%A7%D9%87%D8%B1%DB%8C برزخ و منازل آن از منظر آیت‌الله‌العظمی مظاهری]</ref>

پس از این مرحله ارواح بر اساس پاسخی که می¬دهند سرنوشت¬های متفاوتی پیدا می¬کنند؛ گروهی در نعمت و شادی و در بهشت برزخی و گروهی در رنج و عذاب و شکنجه های روحی (جهنم برزخی) و گروهی در بی خبری محض خواهند بود و فقط در قیامت زنده شده و خواهند دانست که پس از مرگ در برزخ بوده اند.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3574700/%D8%AA%D9%82%D8%B3%DB%8C%D9%85-%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%AD-%D8%AF%D8%B1-%D8%A8%D8%B1%D8%B2%D8%AE-%DA%86%DA%AF%D9%88%D9%86%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D8%AA تقسیم بندی ارواح در برزخ چگونه است]</ref> <ref>[https://iqna.ir/fa/news/4048370/%D8%B3%D8%B1%D9%86%D9%88%D8%B4%D8%AA-%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7-%D8%AF%D8%B1-%D8%A8%D8%B1%D8%B2%D8%AE-%D9%88-%D8%AF%D9%88%DA%AF%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%AA سرنوشت سه‌گانه انسان‌ها در برزخ و دوگانه در قیامت]</ref>

ارواح مؤمنان در برزخ سه دسته هستند: دسته اول مؤمنان محض؛ افرادی که اهل گناه نبوده و پاک بودند. این افراد به محضی که از دنیا می روند بدون اینکه عذاب و مشکلی در قبرداشته باشند پس از سؤالات نکیر و منکر قبرشان همچون بهشت می¬شود. دسته دوم مؤمنانی هستند که کما بیش گناه داشتند و به همین دلیل در عالم برزخ گرفتار هستند. اعمال و خیرات دیگران نسبت به آنها می¬تواند آنها را از این جهنم نجات دهد. دسته سوم کسانی هستند که مومن هستند ولی متأسفانه گناهانشان آنقدر زیاد است که تقریباً ایمانشان را تحت الشعاع قرار داده و دیگر فشار قبر و سکرات موت و عذاب های برزخی نمی تواند اینها را پاک بکند. به همین دلیل باید طول دوره برزخ را در جهنم باشند. این دسته در قیامت هم مشکل دارند و حتی پس از قیامت هم ممکن است اهل جهنم باشند.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3587129/%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%AA-%D9%85%D8%A7-%DA%A9%D8%AF%D8%A7%D9%85-%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87%D9%86%D8%AF اموات ما کدام گروهند؟]</ref>

ایکنا

[https://www.cgie.org.ir/fa/article/228559/برزخ دایرة المعارف بزرگ اسلامی]