ویراستار
۸٬۳۴۱
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
سواد | '''سواد رسانه‌ای'''؛ به دانشی گفته می‌شود که فرد به مهارتها و تکنیک‌های تحلیل اطلاعات دست می‌یابد تا کلیه اخبار، وقایع و اطلاعات شنیداری، دیداری و نوشتاری رسانه‌ها را با دقت رصد کند و صحت و سقم آن را دریابد. این دانش به مخاطبان و کاربران فضای مجازی اجازه می‌دهدکه مهارت‌های ارتباطی خود در رسانه‌ها را به صورت حرفه ای دنبال کنند و به دور از هر گونه ساده انگاری، از هجمه‌ها و جنگ‌های رسانه‌ای ایمن باشند. تکنیک‌های مؤثری برای سواد رسانه‌ای وجود دارد که هر کدام در سنین مختلف مخاطبان و در سطوح فردی، ملی و بین المللی حائز اهمیت هستند. برخی از آنها عبارتند از: استفاده از هوش مصنوعی و سامانه‌های فکت برای تشخیص اخبار جعلی، آشنایی با فنون اقناع رسانه‌ها و چگونگی مقابله با آنها، شناخت انواع رسانه‌ها و اهداف آنها و آشنایی با تکنیک‌های سینمایی همانند دیپ فیک و راه‌های مقابله با آنها. | ||
== آشنایی با سواد رسانه ای == | == آشنایی با سواد رسانه ای == | ||
| خط ۱۹: | خط ۱۹: | ||
کسی که می‌خواهد سواد رسانه‌ای داشته باشد، باید تکنیک‌های آن را بیاموزد و از آنها برای انتقال صحیح محتوای پیام خود استفاده کند.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3977538/%DA%86%D9%87-%DA%A9%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%B3%D9%88%D8%A7%D8%AF-%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C-%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%86%D8%AF-%D9%81%DB%8C%D9%84%D9%85 . چه کسانی دارای سواد رسانه‌ای هستند + فیلم.]</ref> برای مقابله با هر گونه حملات، شایعات و جنگ‌های رسانه-ای تکنیک‌هایی وجود دارد. به عنوان نمونه، برای تشخیص اخبار جعلی می‌توان از تکنیک هوش مصنوعی استفاده کرد. در این تکنیک، سامانه‌هایی برای راستی آزمایی اخبار جعلی ایجاد می‌شودکه در آن یک یا چند مدل الگوریتم قرار داده می‌شود. این سامانه‌های راستی آزمایی به کمک الگوریتم‌ها، فرآیند درستی و نادرستی اخبار را به زبان ساده بررسی می‌کنند. معروفترین آنها، سامانه فکت چکینگ با عنوان «پولیتیک فکت» است که کار اصلی آن بررسی ادعای سیاستمداران آمریکایی در رسانه‌ها است. همچنین، نمونه‌ای از سامانه راستی‌آزمایی در بخش فارسی‌زبان وجود دارد که سامانه «فکت‌یار» و «فکت نامه» نام گرفته‌اند. در این سامانه، مخاطب در گام اول به سراغ کسی می‌رود که خبر از سوی آن اعلام شده است. سپس، منبع آن را می‌پرسد که گوینده دقیق خبر چه کسی است و چه سابقه‌ای دارد. بعد از آن، مخاطب به سراغ منابع معتبر رسانه‌ها می‌رود که کدام رسانه‌ها آن را اعلام کرده‌اند و در نهایت، همه داده‌ها را کنار هم قرار می دهد و خبر جعلی را تشخیص می‌دهد.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/4115614/%D8%AA%DA%A9%D9%86%DB%8C%DA%A9%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D9%82%D8%A7%D8%A8%D9%84%D9%87-%D8%A8%D8%A7-%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1-%D8%AC%D8%B9%D9%84%DB%8C . تکنیک‌های مقابله با اخبار جعلی.]</ref> | کسی که می‌خواهد سواد رسانه‌ای داشته باشد، باید تکنیک‌های آن را بیاموزد و از آنها برای انتقال صحیح محتوای پیام خود استفاده کند.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3977538/%DA%86%D9%87-%DA%A9%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%B3%D9%88%D8%A7%D8%AF-%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C-%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%86%D8%AF-%D9%81%DB%8C%D9%84%D9%85 . چه کسانی دارای سواد رسانه‌ای هستند + فیلم.]</ref> برای مقابله با هر گونه حملات، شایعات و جنگ‌های رسانه-ای تکنیک‌هایی وجود دارد. به عنوان نمونه، برای تشخیص اخبار جعلی می‌توان از تکنیک هوش مصنوعی استفاده کرد. در این تکنیک، سامانه‌هایی برای راستی آزمایی اخبار جعلی ایجاد می‌شودکه در آن یک یا چند مدل الگوریتم قرار داده می‌شود. این سامانه‌های راستی آزمایی به کمک الگوریتم‌ها، فرآیند درستی و نادرستی اخبار را به زبان ساده بررسی می‌کنند. معروفترین آنها، سامانه فکت چکینگ با عنوان «پولیتیک فکت» است که کار اصلی آن بررسی ادعای سیاستمداران آمریکایی در رسانه‌ها است. همچنین، نمونه‌ای از سامانه راستی‌آزمایی در بخش فارسی‌زبان وجود دارد که سامانه «فکت‌یار» و «فکت نامه» نام گرفته‌اند. در این سامانه، مخاطب در گام اول به سراغ کسی می‌رود که خبر از سوی آن اعلام شده است. سپس، منبع آن را می‌پرسد که گوینده دقیق خبر چه کسی است و چه سابقه‌ای دارد. بعد از آن، مخاطب به سراغ منابع معتبر رسانه‌ها می‌رود که کدام رسانه‌ها آن را اعلام کرده‌اند و در نهایت، همه داده‌ها را کنار هم قرار می دهد و خبر جعلی را تشخیص می‌دهد.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/4115614/%D8%AA%DA%A9%D9%86%DB%8C%DA%A9%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D9%82%D8%A7%D8%A8%D9%84%D9%87-%D8%A8%D8%A7-%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1-%D8%AC%D8%B9%D9%84%DB%8C . تکنیک‌های مقابله با اخبار جعلی.]</ref> | ||
یکی دیگر از این تکنیک‌ها، تکنیک‌های اقناع رسانه است. چنانچه، مخاطبان از تکنیک‌های اقناع در فضای مجازی بی اطلاع باشند، تحت تأثیر محتوا قرار می‌گیرند و نمی‌توانند اخبار جعلی را به خوبی تشخیص دهند. در این صورت، تمامی مطالبی که می‌بینند یا می‌شنوند را می‌پذیرند.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/4037653/%D8%B3%D9%88%D8%A7%D8%AF-%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D9%86%D9%88%D9%86%DB%8C-%D8%AA%DA%A9%D9%86%DB%8C%DA%A9%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D9%82%D9%86%D8%A7%D8%B9-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D8%B6%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%DA%A9%D8%AF%D8%A7%D9%85%D9%86%D8%AF-%D9%81%DB%8C%D9%84%D9%85 . سواد زیستن در جهان کنونی/ تکنیک‌های اقناع در فضای مجازی کدامند + فیلم]</ref> به بیان دیگر، واضح است‌که هر فرستنده برای فرستادن پیامش یک هدف معقول و منطقی دارد و این هدف در بیشتر مواقع، تشویق گیرنده به تغییر رفتار، نگرش، باور، ارزش یا دیدگاه، مطابق با نظر فرستنده است که به آن اقناع می‌گویند. رسانه‌ها هم به‌عنوان فرستنده‌های پیام با شیوه‌های اقناعی سعی می‌کنند به‌وسیله منطق یا احساس یا هر دو، بر مخاطب تأثیر بگذارند. روش‌ها و فنونی که رسانه‌ها برای قانع کردن مخاطب و رسیدن به هدف نهایی خود به کار می‌برند را فنون اقناع می‌گویند. اگر مخاطب بداند که رسانه‌ها چطور و با چه روشی سعی می‌کنند که پیام‌هایشان را بفرستند تا بتوانند او را را قانع کنند، در این صورت، واقع بینانه‌تر تصمیم میگیرد. یکی از فنون قانع‌سازی مخاطب در رسانه، گواهی دادن ستاره‌ها، نخبگان یا حتی مردم عادی است. در پیام‌های رسانه‌ای اغلب کسانی را نشان می‌دهندکه درباره یک محصول، فکر، عقیده، قانون یا هر چیز دیگری نظر می‌دهند و آن را تأیید و گاهی هم رد می‌کنند.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/4020556/%DA%86%DA%AF%D9%88%D9%86%D9%87-%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7-%D8%A8%D8%A7-%D8%B4%DB%8C%D9%88%D9%87-%D8%A7%D9%82%D9%86%D8%A7%D8%B9-%D9%85%D8%AE%D8%A7%D8%B7%D8%A8%D8%A7%D9%86-%D8%AE%D9%88%D8%AF-%D8%B1%D8%A7-%D8%AA%D8%AD%D8%AA-%D8%AA%D8%A7%D8%AB%DB%8C%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%B1-%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D8%AF%D9%87%D9%86%D8%AF-%D9%81%DB%8C%D9%84%D9%85 | یکی دیگر از این تکنیک‌ها، تکنیک‌های اقناع رسانه است. چنانچه، مخاطبان از تکنیک‌های اقناع در فضای مجازی بی اطلاع باشند، تحت تأثیر محتوا قرار می‌گیرند و نمی‌توانند اخبار جعلی را به خوبی تشخیص دهند. در این صورت، تمامی مطالبی که می‌بینند یا می‌شنوند را می‌پذیرند.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/4037653/%D8%B3%D9%88%D8%A7%D8%AF-%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D9%86%D9%88%D9%86%DB%8C-%D8%AA%DA%A9%D9%86%DB%8C%DA%A9%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D9%82%D9%86%D8%A7%D8%B9-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D8%B6%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%DA%A9%D8%AF%D8%A7%D9%85%D9%86%D8%AF-%D9%81%DB%8C%D9%84%D9%85 . سواد زیستن در جهان کنونی/ تکنیک‌های اقناع در فضای مجازی کدامند + فیلم]</ref> به بیان دیگر، واضح است‌که هر فرستنده برای فرستادن پیامش یک هدف معقول و منطقی دارد و این هدف در بیشتر مواقع، تشویق گیرنده به تغییر رفتار، نگرش، باور، ارزش یا دیدگاه، مطابق با نظر فرستنده است که به آن اقناع می‌گویند. رسانه‌ها هم به‌عنوان فرستنده‌های پیام با شیوه‌های اقناعی سعی می‌کنند به‌وسیله منطق یا احساس یا هر دو، بر مخاطب تأثیر بگذارند. روش‌ها و فنونی که رسانه‌ها برای قانع کردن مخاطب و رسیدن به هدف نهایی خود به کار می‌برند را فنون اقناع می‌گویند. اگر مخاطب بداند که رسانه‌ها چطور و با چه روشی سعی می‌کنند که پیام‌هایشان را بفرستند تا بتوانند او را را قانع کنند، در این صورت، واقع بینانه‌تر تصمیم میگیرد. یکی از فنون قانع‌سازی مخاطب در رسانه، گواهی دادن ستاره‌ها، نخبگان یا حتی مردم عادی است. در پیام‌های رسانه‌ای اغلب کسانی را نشان می‌دهندکه درباره یک محصول، فکر، عقیده، قانون یا هر چیز دیگری نظر می‌دهند و آن را تأیید و گاهی هم رد می‌کنند.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/4020556/%DA%86%DA%AF%D9%88%D9%86%D9%87-%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7-%D8%A8%D8%A7-%D8%B4%DB%8C%D9%88%D9%87-%D8%A7%D9%82%D9%86%D8%A7%D8%B9-%D9%85%D8%AE%D8%A7%D8%B7%D8%A8%D8%A7%D9%86-%D8%AE%D9%88%D8%AF-%D8%B1%D8%A7-%D8%AA%D8%AD%D8%AA-%D8%AA%D8%A7%D8%AB%DB%8C%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%B1-%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D8%AF%D9%87%D9%86%D8%AF-%D9%81%DB%8C%D9%84%D9%85 <nowiki>چگونه رسانه‌ها با شیوه اقناع مخاطبان خود را تحت تاثیر قرار می‌دهند + فیلم؛ سواد زیستن در جهان کنونی/ تکنیک‌های اقناع در فضای مجازی کدامند + فیلم. | ||
]</ref> | ]</nowiki>] </ref> | ||
یکی دیگر از تکنیک‌هایی که فرد لازم است آن را یاد بگیرد، شناخت تکنیک‌های سینمایی است که در رسانه‌ها به کار گرفته می‌شوند. دیپ فیک یکی از تکنیک‌های سینمایی است. این تکنیک می‌خواهد رفتار، گفتار یا حرکتی را به فردی نسبت دهد که آن کار را نکرده است و با چهره وی بازنمایی کند. دیپ فیک‌ها با هدف سرگرمی، کلاهبرداری، فریب افکار عمومی، جنگ رسانه‌ای، عملیات روانی و موارد شبیه به اینها تولید می‌شوند. فیک نیوز و دیپ فیک با اخلاق رسانه‌ای و اخلاق اسلامی سازگار نیست؛ اما در حقه‌های فیلم‌سازی و سینما مورد استفاده قرار میگیرد. تشخیص دیپ فیک‌ها از تصاویر واقعی بسیار مشکل است و به سطح دانش بالایی از سواد رسانه‌ای نیاز دارد؛ یعنی متخصصان سواد رسانه‌ای می‌توانند تشخیص دهند که محتوایی به صورت دیپ فیک یا حقیقی است. البته، دیپ فیک فقط شامل ویدئو نیست و می‌تواند صدا نیز باشد. به عنوان نمونه، صدای یک شخصیت برجسته کشوری، نظامی، روحانی که در مقاطع مختلف صحبت کرده است را با هم مونتاژ و به عنوان سخنرانی جدید جلوه می‌دهند که نمونه‌های آن کم نیست و به آن جعل عمیق صوتی گفته می‌شود. | یکی دیگر از تکنیک‌هایی که فرد لازم است آن را یاد بگیرد، شناخت تکنیک‌های سینمایی است که در رسانه‌ها به کار گرفته می‌شوند. دیپ فیک یکی از تکنیک‌های سینمایی است. این تکنیک می‌خواهد رفتار، گفتار یا حرکتی را به فردی نسبت دهد که آن کار را نکرده است و با چهره وی بازنمایی کند. دیپ فیک‌ها با هدف سرگرمی، کلاهبرداری، فریب افکار عمومی، جنگ رسانه‌ای، عملیات روانی و موارد شبیه به اینها تولید می‌شوند. فیک نیوز و دیپ فیک با اخلاق رسانه‌ای و اخلاق اسلامی سازگار نیست؛ اما در حقه‌های فیلم‌سازی و سینما مورد استفاده قرار میگیرد. تشخیص دیپ فیک‌ها از تصاویر واقعی بسیار مشکل است و به سطح دانش بالایی از سواد رسانه‌ای نیاز دارد؛ یعنی متخصصان سواد رسانه‌ای می‌توانند تشخیص دهند که محتوایی به صورت دیپ فیک یا حقیقی است. البته، دیپ فیک فقط شامل ویدئو نیست و می‌تواند صدا نیز باشد. به عنوان نمونه، صدای یک شخصیت برجسته کشوری، نظامی، روحانی که در مقاطع مختلف صحبت کرده است را با هم مونتاژ و به عنوان سخنرانی جدید جلوه می‌دهند که نمونه‌های آن کم نیست و به آن جعل عمیق صوتی گفته می‌شود. | ||
| خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
== پاورقی‌ها == | == پاورقی‌ها == | ||
[[رده:علوم ارتباطات و قرآن]] | [[رده:علوم ارتباطات و قرآن]] | ||