عزت نفس: تفاوت میان نسخه‌ها

۶ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۵ آوریل ۲۰۲۳
جز
جایگزینی متن - ' می ' به ' می‌'
جز (جایگزینی متن - ' ها ' به '‌ها ')
جز (جایگزینی متن - ' می ' به ' می‌')
خط ۱: خط ۱:
'''عزت نفس'''؛ یک خصوصیت روانی و منشأ بسیاری از کمالات و صفات. عزت نفس به معنای دوری از پستی و فرومایگی بوده و در مقابل ذلت و خواری است. یکی از بزرگترین فضیلت های اخلاقی انسان عزت نفس است که به مثابه واكسنی انسان را از ابتلا به بسیاری از آسيب‌های روانی حفظ می‌كند. تقویت عزت نفس افراد در آموزه‌های اسلامی مستلزم شناخت منشأ آن که خداوند است می باشد.
'''عزت نفس'''؛ یک خصوصیت روانی و منشأ بسیاری از کمالات و صفات. عزت نفس به معنای دوری از پستی و فرومایگی بوده و در مقابل ذلت و خواری است. یکی از بزرگترین فضیلت های اخلاقی انسان عزت نفس است که به مثابه واكسنی انسان را از ابتلا به بسیاری از آسيب‌های روانی حفظ می‌كند. تقویت عزت نفس افراد در آموزه‌های اسلامی مستلزم شناخت منشأ آن که خداوند است می‌باشد.


== تعریف عزت نفس ==
== تعریف عزت نفس ==
خط ۲۷: خط ۲۷:


== رابطه عزت نفس با سلامت روان ==
== رابطه عزت نفس با سلامت روان ==
عزت نفس ارتباط مستقیم با سلامت روان دارد؛ هر کس که عزت نفس بیشتری داشته باشد، یعنی علاوه برآنکه ارزیابی مثبت‌تری از خود دارد از امید به زندگی، خوش‌بینی، قدرشناسی و شادی بیشتری برخوردار است. همین‌ها باعث سلامت روانی‌ فرد می‌شود و از ابتلای وی به یاس، افسردگی و اضطراب که زیربنای همه بیماری‌های روانی است جلوگیری می نماید.<ref>[https://isfahan.iqna.ir/fa/news/3757410/%D8%AA%D9%81%DA%A9%D8%B1-%D9%88-%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D9%82-%D8%B9%D8%B2%D8%AA-%D9%86%D9%81%D8%B3-%D8%A7%D8%B3%D8%AA . تفکر و خودشناسی طریق عزت نفس است]</ref>
عزت نفس ارتباط مستقیم با سلامت روان دارد؛ هر کس که عزت نفس بیشتری داشته باشد، یعنی علاوه برآنکه ارزیابی مثبت‌تری از خود دارد از امید به زندگی، خوش‌بینی، قدرشناسی و شادی بیشتری برخوردار است. همین‌ها باعث سلامت روانی‌ فرد می‌شود و از ابتلای وی به یاس، افسردگی و اضطراب که زیربنای همه بیماری‌های روانی است جلوگیری می‌نماید.<ref>[https://isfahan.iqna.ir/fa/news/3757410/%D8%AA%D9%81%DA%A9%D8%B1-%D9%88-%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D9%82-%D8%B9%D8%B2%D8%AA-%D9%86%D9%81%D8%B3-%D8%A7%D8%B3%D8%AA . تفکر و خودشناسی طریق عزت نفس است]</ref>


مهم‌ترین خصوصیتی که در بحث روانشناسی معیار سلامت روانی قلمداد می‌شود، بحث اطمینان روانی است، آن هم به این معنا که فرد خودش را باور داشته باشد. زمانی که شخصیت فرد، انسجام و سازواری لازم را نداشته باشد، فرد دچار اظطراب می‌شود. خودبسندگی روانی باعث می‌شود فرد انسجام و یکپارچگی شخصیت خود را حفظ کند. عواملی که باعث می‌شود فرد آن خود بسندگی و یا خود شایستگی را در وجود خود پیدا کند، همان عزت نفس است. فرد باید ارزش‌های شخصیتی خود را باور داشته باشد و در یک کلمه به خود ایمان پیدا کند. تمرین پذیرش، نقش مهمی در سلامت روان و بهتر شدن زندگی و رشد و پیشرفت فرد دارد.<ref>[https://lorestan.iqna.ir/fa/news/3223045/%DA%86%D9%87-%D8%B9%D9%88%D8%A7%D9%85%D9%84%DB%8C-%D8%B9%D8%B2%D8%AA-%D9%86%D9%81%D8%B3-%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86-%D8%B1%D8%A7-%D8%AA%D9%87%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%DA%A9%D9%86%D8%AF . چه عواملی عزت نفس انسان را تهدید می‌کند؟]</ref> زمانی که فرد به خود ایمان بیاورد، طبیعتا انسجام خود را نیز حفظ می‌کند.<ref>[https://isfahan.iqna.ir/fa/news/3777805/%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%AA-%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%DA%AF%D8%B1%D9%88-%D8%B9%D8%B2%D8%AA-%D9%86%D9%81%D8%B3-%D8%A7%D8%B3%D8%AA . سلامت روان در گرو عزت نفس است]</ref>
مهم‌ترین خصوصیتی که در بحث روانشناسی معیار سلامت روانی قلمداد می‌شود، بحث اطمینان روانی است، آن هم به این معنا که فرد خودش را باور داشته باشد. زمانی که شخصیت فرد، انسجام و سازواری لازم را نداشته باشد، فرد دچار اظطراب می‌شود. خودبسندگی روانی باعث می‌شود فرد انسجام و یکپارچگی شخصیت خود را حفظ کند. عواملی که باعث می‌شود فرد آن خود بسندگی و یا خود شایستگی را در وجود خود پیدا کند، همان عزت نفس است. فرد باید ارزش‌های شخصیتی خود را باور داشته باشد و در یک کلمه به خود ایمان پیدا کند. تمرین پذیرش، نقش مهمی در سلامت روان و بهتر شدن زندگی و رشد و پیشرفت فرد دارد.<ref>[https://lorestan.iqna.ir/fa/news/3223045/%DA%86%D9%87-%D8%B9%D9%88%D8%A7%D9%85%D9%84%DB%8C-%D8%B9%D8%B2%D8%AA-%D9%86%D9%81%D8%B3-%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86-%D8%B1%D8%A7-%D8%AA%D9%87%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%DA%A9%D9%86%D8%AF . چه عواملی عزت نفس انسان را تهدید می‌کند؟]</ref> زمانی که فرد به خود ایمان بیاورد، طبیعتا انسجام خود را نیز حفظ می‌کند.<ref>[https://isfahan.iqna.ir/fa/news/3777805/%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%AA-%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%DA%AF%D8%B1%D9%88-%D8%B9%D8%B2%D8%AA-%D9%86%D9%81%D8%B3-%D8%A7%D8%B3%D8%AA . سلامت روان در گرو عزت نفس است]</ref>
خط ۴۰: خط ۴۰:
تقویت عزت نفس افراد مستلزم شناخت منشأ عزت نفس است؛ از منظر قرآن کریم عزت نفس منشأیی جز خداوند متعال ندارد. آیه ۲۶ سوره آل عمران می‌فرماید: «قُلِ اللَّهُمَّ مَالِکَ الْمُلْکِ تُؤْتِی الْمُلْکَ مَن تَشَاء وَتَنزِعُ الْمُلْکَ مِمَّن تَشَاء وَتُعِزُّ مَن تَشَاء وَتُذِلُّ مَن تَشَاء بِیَدِکَ الْخَیْرُ إِنَّکَ عَلَىَ کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ؛ بگو بار خدایا تویى که فرمانفرمایى هر آن کس را که خواهى فرمانروایى بخشى و از هر که خواهى فرمانروایى را بازستانى و هر که را خواهى عزت بخشى و هر که را خواهى خوار گردانى همه خوبی‌ها به دست توست و تو بر هر چیز توانایى». بنابراین هر عامل دیگری جز توجه به خداوند که برای دستیابی به عزت نفس به سراغ آن برویم واهی و بی‌تأثیر است.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/2859551/%D9%85%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%B9-%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%A8%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%B9%D8%B2%D8%AA-%D9%86%D9%81%D8%B3-%D8%B9%D8%B2%D8%AA-%D8%A2%D9%81%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%B1%D8%A7-%D8%A8%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%85-%D8%AA%D8%A7-%D8%A8%D9%87-%D8%AA%D9%86%D8%B4-%D8%B1%D9%88%D8%AD%DB%8C-%D8%AF%DA%86%D8%A7%D8%B1-%D9%86%D8%B4%D9%88%DB%8C%D9%85 . موانع دستیابی به عزت نفس/ عزت آفرین را بشناسیم تا به تنش روحی دچار نشویم]</ref>
تقویت عزت نفس افراد مستلزم شناخت منشأ عزت نفس است؛ از منظر قرآن کریم عزت نفس منشأیی جز خداوند متعال ندارد. آیه ۲۶ سوره آل عمران می‌فرماید: «قُلِ اللَّهُمَّ مَالِکَ الْمُلْکِ تُؤْتِی الْمُلْکَ مَن تَشَاء وَتَنزِعُ الْمُلْکَ مِمَّن تَشَاء وَتُعِزُّ مَن تَشَاء وَتُذِلُّ مَن تَشَاء بِیَدِکَ الْخَیْرُ إِنَّکَ عَلَىَ کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ؛ بگو بار خدایا تویى که فرمانفرمایى هر آن کس را که خواهى فرمانروایى بخشى و از هر که خواهى فرمانروایى را بازستانى و هر که را خواهى عزت بخشى و هر که را خواهى خوار گردانى همه خوبی‌ها به دست توست و تو بر هر چیز توانایى». بنابراین هر عامل دیگری جز توجه به خداوند که برای دستیابی به عزت نفس به سراغ آن برویم واهی و بی‌تأثیر است.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/2859551/%D9%85%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%B9-%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%A8%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%B9%D8%B2%D8%AA-%D9%86%D9%81%D8%B3-%D8%B9%D8%B2%D8%AA-%D8%A2%D9%81%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%B1%D8%A7-%D8%A8%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%85-%D8%AA%D8%A7-%D8%A8%D9%87-%D8%AA%D9%86%D8%B4-%D8%B1%D9%88%D8%AD%DB%8C-%D8%AF%DA%86%D8%A7%D8%B1-%D9%86%D8%B4%D9%88%DB%8C%D9%85 . موانع دستیابی به عزت نفس/ عزت آفرین را بشناسیم تا به تنش روحی دچار نشویم]</ref>
با دقت در آيات قرآن درباره عزت، شايد بتوان گفت كه قرآن دو نگاه به عزت دارد. يكی نگاه از پائين به بالا كه بر طبق آن، عزت را مخصوص خداوند دانسته است. از اين نظر، قرآن كريم در سه آيه مشابه، عزت را از آن خدا دانسته و بيان می‌دارد هر كس طالب عزت است بايد از خدا بخواهد؛ از جمله می‌فرمايد «مَنْ كَانَ يُرِيدُ الْعِزَّةَ فَلِلَّهِ الْعِزَّةُ جَمِيعًا؛ هر كس عزت می‌خواهد، عزت يكسره از آن خداست» (فاطر/10) پس هيچ موجودی نيست كه خودش بالذات عزت داشته باشد.
با دقت در آيات قرآن درباره عزت، شايد بتوان گفت كه قرآن دو نگاه به عزت دارد. يكی نگاه از پائين به بالا كه بر طبق آن، عزت را مخصوص خداوند دانسته است. از اين نظر، قرآن كريم در سه آيه مشابه، عزت را از آن خدا دانسته و بيان می‌دارد هر كس طالب عزت است بايد از خدا بخواهد؛ از جمله می‌فرمايد «مَنْ كَانَ يُرِيدُ الْعِزَّةَ فَلِلَّهِ الْعِزَّةُ جَمِيعًا؛ هر كس عزت می‌خواهد، عزت يكسره از آن خداست» (فاطر/10) پس هيچ موجودی نيست كه خودش بالذات عزت داشته باشد.
خداوند متعال می‌فرمايد «سُبْحَانَ رَبِّكَ رَبِّ الْعِزَّةِ عَمَّا يَصِفُونَ؛ منزه است پروردگار تو، پروردگار عزيز از آنچه وصف می كنند». (صافات/180) در اين آيه كلمه رب را به عزت اضافه كرده تا بفهماند عزت مختص خداست. پس او مقامی منيع دارد كه منيع بودنش علی‌الاطلاق است، يعنی هيچ عامل ذاتی نمی‌تواند او را ذليل كند و هيچ غالبی نيست كه بر او غلبه كند و هيچ كس نمی‌تواند از تحت سلطنت او بگريزد.
خداوند متعال می‌فرمايد «سُبْحَانَ رَبِّكَ رَبِّ الْعِزَّةِ عَمَّا يَصِفُونَ؛ منزه است پروردگار تو، پروردگار عزيز از آنچه وصف می‌كنند». (صافات/180) در اين آيه كلمه رب را به عزت اضافه كرده تا بفهماند عزت مختص خداست. پس او مقامی منيع دارد كه منيع بودنش علی‌الاطلاق است، يعنی هيچ عامل ذاتی نمی‌تواند او را ذليل كند و هيچ غالبی نيست كه بر او غلبه كند و هيچ كس نمی‌تواند از تحت سلطنت او بگريزد.
نگاه ديگر از بالا به پائين است كه در آن پرتو عزت حق تعالی شامل رسول خدا(ص) و مؤمنين شده است. نظير آيه ۸ سوره منافقون كه خداوند می‌فرمايد: «یَقُولُونَ لَئِن رَّجَعْنَا إِلَى الْمَدِینَةِ لَیُخْرِجَنَّ الْأَعَزُّ مِنْهَا الْأَذَلَّ وَلِلَّهِ الْعِزَّةُ وَلِرَسُولِهِ وَلِلْمُؤْمِنِینَ وَلَکِنَّ الْمُنَافِقِینَ لَا یَعْلَمُونَ؛ می‌‏گویند اگر به مدینه برگردیم قطعاً آن‌که عزت‌مندتر است آن زبون‏‌تر را از آن‌جا بیرون خواهد کرد و[لى] عزت از آن خدا و از آن پیامبر او و از آن مؤمنان است لیکن این دورویان نمی‌‏دانند» .<ref>[https://iqna.ir/fa/news/2553500/%D8%B1%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%83%D8%B3%D8%A8-%D8%B9%D8%B2%D8%AA-%D9%86%D9%81%D8%B3-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%D9%8A%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86 . راه‌های كسب عزت نفس از ديدگاه قرآن]</ref>
نگاه ديگر از بالا به پائين است كه در آن پرتو عزت حق تعالی شامل رسول خدا(ص) و مؤمنين شده است. نظير آيه ۸ سوره منافقون كه خداوند می‌فرمايد: «یَقُولُونَ لَئِن رَّجَعْنَا إِلَى الْمَدِینَةِ لَیُخْرِجَنَّ الْأَعَزُّ مِنْهَا الْأَذَلَّ وَلِلَّهِ الْعِزَّةُ وَلِرَسُولِهِ وَلِلْمُؤْمِنِینَ وَلَکِنَّ الْمُنَافِقِینَ لَا یَعْلَمُونَ؛ می‌‏گویند اگر به مدینه برگردیم قطعاً آن‌که عزت‌مندتر است آن زبون‏‌تر را از آن‌جا بیرون خواهد کرد و[لى] عزت از آن خدا و از آن پیامبر او و از آن مؤمنان است لیکن این دورویان نمی‌‏دانند» .<ref>[https://iqna.ir/fa/news/2553500/%D8%B1%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%83%D8%B3%D8%A8-%D8%B9%D8%B2%D8%AA-%D9%86%D9%81%D8%B3-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%D9%8A%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86 . راه‌های كسب عزت نفس از ديدگاه قرآن]</ref>


۴٬۸۳۱

ویرایش