احسان: تفاوت میان نسخه‌ها

احسان در قرآن کریم به اموری گفته می‌شود که نیکی و خیر برای دیگران به دنبال دارد.<ref>[https://shahrekord.iqna.ir/fa/news/1450246/%D8%B9%D8%AF%D9%84-%D9%88-%D8%A7%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D9%86-%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2-%D8%AA%D8%A3%D9%85%DB%8C%D9%86-%D9%85%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%AD-%D9%85%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D9%80-%D9%85%D8%B9%D9%86%D9%88%DB%8C%E2%80%8C . عدل و احسان؛ زمینه‌ساز تأمین مصالح مادی ـ معنوی‌]</ref> در واقع، هر عمل نیکی که اسباب رشد جامعه و کمک به دیگران را فراهم می‌کند، می‌تواند مفهومی از نیکوکاری باشد.<ref>[https://isfahan.iqna.ir/fa/news/4041845/%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%D9%86%DB%8C%DA%A9%D9%88%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%B9%D9%82%D9%84%DB%8C-%D8%B1%D8%A7-%D9%85%D9%82%D8%AF%D9%85-%D8%A8%D8%B1-%D9%86%DB%8C%DA%A9%D9%88%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C-%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%AF .قرآن نیکوکاری عقلی را مقدم بر نیکوکاری مالی می‌داند.]</ref> البته، ضرورت توجه به همنوع از راه احسان، نه تنها خیر و خوشی برای دیگران به همراه دارد؛ بلکه خوبی و خیر برای فرد نیز رقم می‌ زند.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/1530353/%D8%A7%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%A7-%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%A8%D8%A7%DB%8C-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D8%AF%D8%A8%D9%8A%D8%A7%D8%AA-%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D8%AD%D9%83-%D8%B4%D8%AF%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%A7%D8%AF%D8%A8%D9%8A%D8%A7%D8%AA-%D8%A8%D9%87-%D8%A7%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D9%86%D9%8A%D9%83%D9%88%D9%83%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%D9%8A%D8%AF-%D9%83%D8%A7%D8%B1%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86 . احسان با الفبای قرآنی در ادبيات فارسی حك شده است/بررسی نگاه ادبيات به احسان و نيكوكاری از ديد كارشناسان]</ref> <ref>. هَلْ جَزَاءُ الْإِحْسَانِ إِلَّا الْإِحْسَانُ؛ «مگر پاداش احسان جز احسان است؟» (الرحمن/60).</ref> چنانچه، در برخی از آیات به روشنی گفته شده است که بالاترین پاداش برای نیکوکاران، همان رضایت و خشنودی خداوند است.<ref>. وَ السَّابِقُونَ الْأَوَّلُونَ مِنَ الْمُهاجِرِينَ وَ الْأَنْصارِ وَ الَّذِينَ اتَّبَعُوهُمْ بِإِحْسانٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَ رَضُوا عَنْهُ وَ أَعَدَّ لَهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي تَحْتَهَا الْأَنْهارُ خالِدِينَ فِيها أَبَداً ذلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ‏؛ و پيشگامانِ نخستين از مهاجران و انصار، و كسانى كه با نيكوكارى از آنان پيروى كردند، خدا از ايشان خشنود و آنان [نيز] از او خشنودند، و براى آنان باغهايى آماده كرده كه از زير [درختان‏] آن نهرها روان است. هميشه در آن جاودانه‏اند. اين است همان كاميابى بزرگ. (توبه/100).</ref>

سفارش و تشويق به احسان در قرآن كريم به وفور یافت می-شود.<ref>[https://shahrekord.iqna.ir/fa/news/3795352/%D9%85%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%82-%D8%B9%D9%85%D9%84%DB%8C-%D8%A7%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86 . مصادیق عملی احسان در قرآن؛]</ref> سفارش‌های قرآن کریم در مورد احسان شامل پرداخت صدقه،<ref>[https://yazd.iqna.ir/fa/news/3964872/%D9%85%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%82-%D9%86%DB%8C%DA%A9%D9%88%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D9%88-%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%B9%E2%80%8C%D8%B2%D8%AF%D8%A7%DB%8C%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7 . شرحی بر دعای روز سوم/ مصادیق نیکوکاری و مانع‌زدایی‌ها؛]</ref> انفاق به دیگران،<ref>[https://qazvin.iqna.ir/fa/news/2602697/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D8%A7%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D9%88-%D8%A7%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87-%DA%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B4-%D9%8A%D8%A7%D8%A8%D8%AF .فرهنگ انفاق و احسان در جامعه گسترش يابد؛]</ref><ref>[https://lorestan.iqna.ir/fa/news/2920306/%D8%A7%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B2-%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%D9%87%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C-%D9%88-%D8%AC%D9%84%D8%A8-%D8%B1%D8%AD%D9%85%D8%AA-%D8%AE%D8%AF%D8%A7%D9%88%D9%86%D8%AF-%D8%A7%D8%B2-%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1-%D9%86%DB%8C%DA%A9%D9%88%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C .احسان از نگاه قرآن/ هم‌گرایی اجتماعی و جلب رحمت خداوند از آثار نیکوکاری؛ قرآن نیکوکاری عقلی را مقدم بر نیکوکاری مالی می‌داند؛ علیرضا کاظمی مطرح کرد؛ زمینه‌سازی برای مشارکت بیشتر خیرین در امر محرومیت‌زدایی.]</ref>خیر رساندن به نیازمندان،<ref>[https://kurdistan.iqna.ir/fa/news/2926828/%D8%A7%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D9%86%DB%8C%DA%A9%D9%88%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D9%88%DB%8C%DA%98%DA%AF%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%B2-%D8%AD%D8%B6%D8%B1%D8%AA-%D9%81%D8%A7%D8%B7%D9%85%D9%87%D8%B3-%D8%A8%D9%88%D8%AF .حجت‌الاسلام حسینی‌شاهرودی: احسان و نیکوکاری از ویژگی‌های بارز حضرت فاطمه(س) بود؛ ازغندی: مؤمنان واقعی خود را به صفت احسان آراسته سازند؛ فضایل و آداب ماه رمضان/۵ احسان و نیکوکاری در ماه رمضان براساس آیات و روایات؛ ترویج احسان و نیکوکاری موجب سخاوتمند شدن جامعه خواهد شد.]</ref> نیکی به پدر و مادر،<ref>. وَقَضَى رَبُّكَ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا إِيَّاهُ وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا إِمَّا يَبْلُغَنَّ عِنْدَكَ الْكِبَرَ أَحَدُهُمَا أَوْ كِلَاهُمَا فَلَا تَقُلْ لَهُمَا أُفٍّ وَلَا تَنْهَرْهُمَا وَقُلْ لَهُمَا قَوْلًا كَرِيمًا؛ و پروردگار تو مقرر كرد كه جز او را مپرستيد و به پدر و مادر [خود] احسان كنيد. اگر يكى از آن دو يا هر دو، در كنار تو به سالخوردگى رسيدند به آنها [حتى‏] «اوف» مگو و به آنان پرخاش مكن و با آنها سخنى شايسته بگوى. (إسراء/23)</ref><ref>[https://zanjan.iqna.ir/fa/news/1778993/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%AC%D8%A7%D9%8A%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%A7%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D9%86%D9%8A%D9%83%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%8A%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%863  نگاهی به جايگاه احسان و نيكی به والدين در قرآن(۳)؛ کارشناس مذهبی: احسان به والدین از مصادیق عمل صالح است؛ در تفسیر آیه ۲۳ سوره اسراء عنوان شد؛ واجب‌ترین واجب‌ها، احسان به پدر و مادر است.]</ref> نیکی به خویشان،<ref>. إِنَّ اللّهَ یَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَ الإِحْسَانِ وَ إِیتَاء ذِی الْقُرْبَی وَ یَنْهَی عَنِ الْفَحْشَاء وَ الْمُنکَرِ وَ الْبَغْیِ یَعِظُکُمْ لَعَلَّکُمْ تَذَکَّرُونَ؛ «در حقيقت، خدا به دادگرى و نيكوكارى و بخشش به خويشاوندان فرمان مى‏دهد و از كار زشت و ناپسند و ستم باز مى‏دارد. به شما اندرز مى‏دهد، باشد كه پند گيريد» (نحل/90)</ref> است. امروزه، نیکوکاری عقلی<ref>[https://isfahan.iqna.ir/fa/news/4041845/%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%D9%86%DB%8C%DA%A9%D9%88%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%B9%D9%82%D9%84%DB%8C-%D8%B1%D8%A7-%D9%85%D9%82%D8%AF%D9%85-%D8%A8%D8%B1-%D9%86%DB%8C%DA%A9%D9%88%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C-%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%AF . قرآن نیکوکاری عقلی را مقدم بر نیکوکاری مالی می‌داند.]</ref> نیز در زمینه احسان مورد توجه است. نیکوکاری عقلی به معنای توانمندسازی فکری و روحی افراد است که توسط افراد مشاور و مددکار نیکوکار انجام می‌شود.<ref>. والَّذِينَ اسْتَجابُوا لِرَبِّهِمْ وَ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ أَمْرُهُمْ شُورى‏ بَيْنَهُمْ وَ مِمَّا رَزَقْناهُمْ يُنْفِقُونَ‏؛ «و كسانى كه [نداى‏] پروردگارشان را پاسخ [مثبت‏] داده و نماز برپا كرده‏اند و كارشان در ميانشان مشورت است و از آنچه روزيشان داده‏ايم انفاق مى‏كنند» (شوری/38).</ref> چنانچه، نوع دیگری از احسان<ref>[https://qom.iqna.ir/fa/news/1427602/%D8%B1%D9%88%DB%8C-%D8%A2%D9%88%D8%B1%D8%AF%D9%86-%D8%A8%D9%87-%D8%A7%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%A7%D8%B9%D8%AB-%D8%A7%D8%B2-%D8%A8%DB%8C%D9%86-%D8%B1%D9%81%D8%AA%D9%86-%DA%AF%D9%86%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86-%D9%85%DB%8C%E2%80%8E%D8%B4%D9%88%D8%AF-%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%85-%D9%85%D8%AD%D8%B3%D9%86%DB%8C%D9%86-%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA%D8%B1-%D8%A7%D8%B2-%D9%85%D8%A4%D9%85%D9%86%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D8%B3%D8%AA . شرح دعای روز یازدهم ماه مبارک رمضان؛ روی آوردن به احسان باعث از بین رفتن گناهان می‎شود/ مقام محسنین والاتر از مؤمنین است.]</ref> نیز در طلاق مطرح شده است که به معنای رهاسازی به صورت شایسته و نیکو بیان شده است.<ref>. «الطَّلاقُ مَرَّتانِ فَإِمْساكٌ بِمَعْرُوفٍ أَوْ تَسْرِيحٌ بِإِحْسانٍ وَ لا يَحِلُّ لَكُمْ أَنْ تَأْخُذُوا مِمَّا آتَيْتُمُوهُنَّ شَيْئاً إِلَّا أَنْ يَخافا أَلَّا يُقِيما حُدُودَ اللَّهِ فَإِنْ خِفْتُمْ أَلَّا يُقِيما حُدُودَ اللَّهِ فَلا جُناحَ عَلَيْهِما فِيمَا افْتَدَتْ بِهِ تِلْكَ حُدُودُ اللَّهِ فَلا تَعْتَدُوها وَ مَنْ يَتَعَدَّ حُدُودَ اللَّهِ فَأُولئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ‏؛ طلاقِ [رجعى‏] دو بار است. پس از آن يا [بايد زن را] بخوبى نگاه داشتن، يا بشايستگى آزاد كردن. و براى شما روا نيست كه از آنچه به آنان داده‏ايد، چيزى بازستانيد. مگر آنكه [طرفين‏] در به پا داشتن حدود خدا بيمناك باشند. پس اگر بيم داريد كه آن دو، حدود خدا را برپاى نمى‏دارند، در آنچه كه [زن براى آزاد كردن خود] فديه دهد، گناهى بر ايشان نيست. اين است حدود [احكام‏] الهى؛ پس، از آن تجاوز مكنيد. و كسانى كه از حدود [احكام‏] الهى تجاوز كنند، آنان همان ستمكارانند» (بقره/229)</ref>