سلامت معنوی: تفاوت میان نسخه‌ها

== تعریف سلامت معنوی ==

مفهوم سلامت معنوی از منظر قرآن به معنی برخوردار بودن از قلب سلیم است. صاحبان قلب سلیم دارای ویژگی‌هایی هستند که در روانشناسی مثبت به آن رسیده‌اند، از جمله اینکه این افراد در زمان حال زندگی می‌کنند، صبور هستند و از هرگونه ترس و اضطراب از آینده‌شان ایمن هستند و در روانشناسی مثبت افراد سالم به حساب می‌آیند.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3974820/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%AF%D9%86-%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%AA-%D9%85%D8%B9%D9%86%D9%88%DB%8C-%D8%A8%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%A7-%D9%85%D8%AF%D9%84-%D9%82%D9%84%D8%A8-%D8%B3%D9%84%DB%8C%D9%85 بازگرداندن سلامت معنوی بیماران با مدل قلب سلیم]</ref> قرآن کریم آياتی جهت رسيدن به تعريف سلامت معنوی دارد؛ آيه ۹۷ سوره نحل می‌تواند بنايی در جهت رسيدن به تعريف سلامت معنوی باشد.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/2285462/%D8%B6%D8%B1%D9%88%D8%B1%D8%AA-%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9-%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%AA-%D9%85%D8%B9%D9%86%D9%88%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87 ضرورت اطلاع رسانی درباره سلامت معنوی در جامعه]</ref>

از منظر قرآن، شاخص‌های سلامت معنوی، همه مراتب وجودی انسان را در‌بر می‌گيرد و در اين راستا خوف و رجا، آرامش، شادی و رضايت درونی از شاخص‌های احساسی؛ خرد‌ورزی، حق‌جويی، عبرت‌پذيری، معرفت به عالم‌ غيب، اعتقاد به جنبه آيه‌ای عالم طبيعت و خود‌شناسی، از شاخص‌های شناختی؛ و نيز مهرورزی به ديگران، اعتماد و توكل به خداوند، اخلاص، شرح صدر و صبر از شاخص‌های سلامت رفتاری است.<ref>[https://mazandaran.iqna.ir/fa/news/2358478/%D9%85%D9%88%D8%B6%D9%88%D8%B9-%D8%B4%D8%A7%D8%AE%D8%B5%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%AA-%D9%85%D8%B9%D9%86%D9%88%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D9%85%D9%86%D8%B8%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%D9%83%D8%B1%D9%8A%D9%85-%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D8%B4%D8%AF موضوع «شاخص‌های سلامت معنوی از منظر قرآن كريم» بررسی شد]</ref>

شاخص‌های سلامت معنوی، فقط رفتارها و یا احساسات روانشناختی نظیر رضایت باطنی و یا آرامش درونی را شامل نمی‌شود بلکه همه زندگی انسان معنوی را دربرمی‌گیرد که می‌تواند از این طریق جهت‌گیری الهی پیدا کند.<ref>[https://ardabil.iqna.ir/fa/news/4065727/%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%AA-%D9%85%D8%B9%D9%86%D9%88%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C-%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AF-%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87-%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C-%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85-%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%AA-%D8%A8%D8%A7%D8%B4%D8%AF سلامت معنوی اسلامی باید پایه اصلی نظام سلامت باشد]</ref>

راهكارهای ارتقای سلامت معنوی و تغییر سبك زندگی در گرو انس با آیات قرآنی است. اهمیت انس با قرآن به قدری است که در احادیث عدم آرامش درونی به دلیل دوری از قرآن و کمی مؤانست با این مصحف شریف بیان شده است.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/4067151/%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D9%82%D8%A7%DB%8C-%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%AA-%D9%85%D8%B9%D9%86%D9%88%DB%8C-%D9%88-%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1-%D8%B3%D8%A8%D9%83-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%BE%DB%8C-%D8%A7%D9%86%D8%B3-%D8%A8%D8%A7-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86 ارتقای سلامت معنوی و تغییر سبك زندگی در پی انس با قرآن ]</ref> علاوه بر انس با قرآن، سلامت معنوی می‌تواند با ادعیه و رعایت دستورالعمل‌ها و آنچه که در دین مبین اسلام و سایر ادیان الهی وجود دارد تقویت شود بنابراین با تمسک جستن به اعتقادات می‌توان سیستم ایمنی را تقویت کرد.<ref>[https://qazvin.iqna.ir/fa/news/4001675/%DA%A9%D9%85%DA%A9-%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%AA-%D9%85%D8%B9%D9%86%D9%88%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%A8%D9%87%D8%A8%D9%88%D8%AF-%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%85-%D8%A7%DB%8C%D9%85%D9%86%DB%8C-%D8%A8%D8%AF%D9%86 کمک سلامت معنوی به بهبود سیستم ایمنی بدن]</ref> از مطالعه آيات قرآن چنين برمی‌آيد که جهان هستی و انسان به‌طور فطری گرايش به حق دارد و نيز ملاك سعادت انسان، تقرب الهی‌ است‌ پس شرط اول سلامت معنوی برای باورمندان به اسلام، فرض و پذيرش وجود خداوند می‌باشد كه البته شرط لازم برای سلامت معنوی است و نه شرط كافی.<ref>[https://mazandaran.iqna.ir/fa/news/2358478/%D9%85%D9%88%D8%B6%D9%88%D8%B9-%D8%B4%D8%A7%D8%AE%D8%B5%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%AA-%D9%85%D8%B9%D9%86%D9%88%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D9%85%D9%86%D8%B8%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%D9%83%D8%B1%D9%8A%D9%85-%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D8%B4%D8%AF موضوع «شاخص‌های سلامت معنوی از منظر قرآن كريم» بررسی شد]</ref> از سوی دیگر منشأ تمام بیماری‌های معنوی بشر، نفس اوست و برای کسب سلامت معنوی، چاره‌ای جز علاج نفس نیست.<ref>[https://isfahan.iqna.ir/fa/news/4059912/%DA%A9%D8%B3%D8%A8-%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%AA-%D9%85%D8%B9%D9%86%D9%88%DB%8C-%DA%86%D8%A7%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C-%D8%AC%D8%B2-%D8%B9%D9%84%D8%A7%D8%AC-%D9%86%D9%81%D8%B3-%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF کسب سلامت معنوی چاره‌ای جز علاج نفس ندارد]</ref> بنابراین گام‌های اصلی خودمراقبتی و رسیدن به سلامت معنوی عبارتند از: شفقت به خود، اعتماد، دانش‌افزایی معنوی، شناخت دیسترس‌ها و روش‌های کاهش آن‌ها، تقویت ارتباط با خدا و بعد ارتباط با مردم و عالم طبیعت و حفظ انگیزه در تمام عمر و محاسبه نفس روزانه.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/4035290/%D8%B6%D8%B1%D9%88%D8%B1%D8%AA-%D8%AE%D9%88%D8%AF%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%82%D8%A8%D8%AA%DB%8C-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%B1%D8%B3%DB%8C%D8%AF%D9%86-%D8%A8%D9%87-%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%AA-%D9%85%D8%B9%D9%86%D9%88%DB%8C ضرورت خودمراقبتی برای رسیدن به سلامت معنوی]</ref>