وجدان: تفاوت میان نسخه‌ها

وِجدان، از ریشۀ وَجَد و در زبان عربی به معنای یافتن و دریافتن است.<ref>[وجدان-علیزاده.docx . دانشنامه آزاد فارسی ]</ref> در اصطلاح به نیروی درونی هر فرد که خوب و بد یک کردار را به وسیلۀ آن درک می‌کند، گفته می‌شود.<ref>[وجدان-علیزاده.docx . دانشنامه آزاد فارسی ]</ref> وجدان بایستگی‌ها را از نبایستگی‌ها و شایستگی‌ها را از ناشایستگی‌ها تفکیک می‌کند. وجدان قاضی امین و نظاره گر (تماشاگر) امین است و در نظاره خود نقش قطب نما را ایفا می کند.<ref>[وجدان-علیزاده.docx HYPERLINK "وجدان-علیزاده.docx" . دایرة المعارف طهور ]</ref>

جوزف باتلر، متأله انگلیسی، که برجسته ترین نظریه پرداز زمان خود دربارۀ وجدان اخلاقی بود، ندای وجدان را «چراغ راه خدا» خواند. او معتقد بود وجدان جزئی از طبیعت انسان است که او را به سوی تحکیم اخلاقی نفس خویش هدایت می کند.<ref>[وجدان-علیزاده.docx . دانشنامه آزاد فارسی ]</ref>

نخستین نائب خدا در انسان صدای وجدان او است.<ref>[وجدان-علیزاده.docx HYPERLINK "وجدان-علیزاده.docx" . صدای وجدان؛ نخستین نائب خدا/ ویژگی‌های جامعه اخلاقی چیست؟ ]</ref> وجدان به معنای کنترل کننده درونی یکی از پایه‌های دین داری است<ref>[وجدان-علیزاده.docx HYPERLINK "وجدان-علیزاده.docx" . عاقل شدن نیازمند ایمان و وجدان است ]</ref> که می تواند به عنوان پیامبر درونی انسان نقش آفرینی کند.<ref>[وجدان-علیزاده.docx . فطرت، عقل و وجدان اخلاقی، پيامبران درون انسان است ؛ نفرت امروز ملت ایران از ‌آمریکایی‌ها از هر زمانی بیشتر است ]</ref> توجه به وجدان، عنصر اصلی کار و همت مضاعف،<ref>[وجدان-علیزاده.docx HYPERLINK "وجدان-علیزاده.docx" . عنصر اصلی كار و همت مضاعف، وجدان كاری است ]</ref> معیار سنجش فضیلت‌های اخلاقی،<ref>[وجدان-علیزاده.docx HYPERLINK "وجدان-علیزاده.docx" . وجدان بیدار انسان معیار سنجش فضیلت‌های اخلاقی در اسلام است ]</ref> و لازمه رضایت خدا از انسان است.<ref>[وجدان-علیزاده.docx HYPERLINK "وجدان-علیزاده.docx" . وجدان آرام و پاك مانع محكمی در ايجاد بستر گناه است ]</ref> یکی از اهداف دین اسلام، زنده نگه داشتن وجدان بشر است. وجدان انسان می تواند در هنگام وسوسه‌های شیطانی پرهیزکاران را از خطر سقوط در پرتگاه نجات ‌دهد؛<ref>[وجدان-علیزاده.docx HYPERLINK "وجدان-علیزاده.docx" . خواهان رشد وجدان و بیداری ضمیری؛ روزه بگیر ؛ بیداری فطرت و عقول بشر از مهمترین اهداف بعثت پیامبر(ص) است]</ref> از این رو وجدان را می توان محافظ انسان مومن در فضای حقیقی و مجازی دانست.<ref>[وجدان-علیزاده.docx HYPERLINK "وجدان-علیزاده.docx" . صاحبان اندیشه فرمان قلم را محکم نگهدارند/ معرفت حقيقی و مجازی ندارد ؛ (وجدان)؛ اهرم كنترل اخلاق‌مداری كاربران اينترنتی ]</ref>