موسیقی: تفاوت میان نسخه‌ها

آلات موسیقی به دو دسته تقسیم می شود: 1. آلات مختص موسیقی: به آلاتی از موسیقی گفته می‌شود که نوعاً در لهو و لعب به کار می‌روند و نمی‌توان از این آلات استفاده‌ی حلالی کرد. 2. آلات مشترک موسیقی: به آلاتی از موسیقی گفته می‌شود که هم می ‌توان از این آلات استفاده‌ی حلال و مشروع کرد و هم استفاده‌ی حرام و نامشروع.

واژۀ موسیقی یا موسیقیا، در متون دینی به چشم نمی‏خورد؛ اما به جای آن، واژه‏های غنا، لهو، ملاهی و مصادیق آلات موسیقی، مانند دف، مزمار (نی و فلوت)، معزف (تار)، عود، طبل، طنبور و… بیان شده‏اند.<ref>شماره 46، ص 25 (با اندکی دخل و تصرف) حسینی ، سید مجتبی، مجله پرسمان.</ref> در مورد آواز خوش، روایاتی وجود دارد که صدای زیبا را تحسین کرده است، خصوصاً در رابطه با تلاوت قرآن؛ مانند: آنچه از پیامبر اکرم (ص) رسیده است: “إِنَّ مِنْ أَجْمَلِ الْجَمَالِ الشَّعْرَ الْحَسَنَ وَ نَغْمَةَ الصَّوْتِ الْحَسَن”؛ از زیبا ترین زیبایی ها، موی زیبا و نغمۀ صدای زیبا است.<ref>الكافي،  ج 2 ، ص 615.</ref> روایت دیگر از پیامبر اکرم (ص): “لِكُلِّ شَيْ‏ءٍ حِلْيَةٌ وَ حِلْيَةُ الْقُرْآنِ الصَّوْتُ الْحَسَن؛ برای هر چیزی زینتی است و زینت قرآن صدای زیبا است.‏<ref>همان.</ref> از امام صادق (ع) چنین نقل شده است: “إِنَّ الْقُرْآنَ نَزَلَ بِالْحُزْنِ فَاقْرَءُوهُ بِالْحُزْن”؛ همانا قرآن با حزن نازل شد پس با حزن آن را قرائت کنید.<ref>همان، ص 614.</ref> از پیامبر اکرم (ص) روایت شده است: “اقْرَءُوا الْقُرْآنَ بِأَلْحَانِ الْعَرَبِ وَ أَصْوَاتِهَا”؛ قرآن را با لحن‌ها و صداهای عرب بخوانید.<ref>همان.</ref> روایاتی در باب جواز حدو ابل نیز (آواز خوانی برای تسریع حرکت شتر) وارد شده است که می توان آن را از منافع آواز خوش شمرد که در روایات از آن منع نشده است.<ref>صحیح البخاري، ج 12؛ ص 97. همچنین در این باره نک: همان، ج 19؛ ص 127. بحارالأنوار، ج 16؛ ص 298.</ref> اما در مورد  نواختن با آلات موسیقی باید اذعان کرد در روایات، منفعتی که از این ناحیه باشد ذکر نشده است، بلکه از مجموع احادیثی که در این باب وارد شده می توان به دست آورد که نواختن با آلات موسیقی در صورتی که مناسب مجالس لهو و لعب باشد، مضراتی دارد که از آن نهی شده است.

الف) آیات قرآن هر چند به صورت روشن و صریح حکم غنا را بیان نمی کند و مانند بسیاری از احکام به اصول و کلیات می پردازد، ولی برخی از آیات با توجه به تفسیری که پیامبر اکرم و اهل¬بیت(ع) از آنها نموده اند بر غنا تطبیق می کند. در این باره به چند آیه و روایت اشاره می کنیم: 1-  انسان را به فساد و فحشا گرایش می دهد: در حدیثی از نبی اکرم(ص) آمده: «غنا نردبان زنا است.»<ref>بحار الانوار، ج 76، باب 99، الغناء.</ref> تجربه نشان داده است که بسیاری افراد، تحت تاثیر آهنگ های غنا راه تقوا را رها کرده و به فساد روی می آورند. مجلس غنا معمولا مرکز انواع مفاسد است.<ref>نک: تاثیر موسیقی بر روان و اعصاب ، ص 29؛ تفسیر روح المعانی، ج 21، ص 6؛ تفسیر نمونه، ج 17، ص 25 و 26.</ref> ب) غنا انسان را از یاد خدا غافل می سازد: قرآن کریم می فرماید: «بعضی از مردم خریدار سخنان بیهوده اند تا به نادانی مردم را از راه خدا گمراه کنند و قرآن را به مسخره می گیرند، نصیب اینان عذابی است خوار کننده.»<ref>ومن الناس من یشتری لهو الحدیث لیضل عن سبیل الله بغیرعلم و یتخذها هزوا اولئک لهم عذاب مهین؛ (لقمان/6)</ref> در این آیه یکی از عوامل گمراهی از سبیل الهی «لهو الحدیث» دانسته شده است. «لهو» آن چیزی است که انسان را به خودش آن چنان مشغول کند که باعث غفلت و بازماندن از کارهای مهم تر شود و در روایات اسلامی از آن به «غنا» تفسیر شده است.<ref>وسائل الشیعه، ج 12، باب 99 ـ ابواب ما یکتسب به.</ref> ج) غنا یکی از ابزار کار استعمارگران است:استعمارگران جهان همیشه از بیداری مردم، مخصوصاً نسل جوان، وحشت داشته اند، به همین دلیل بخشی از برنامه های گسترده ی آنها برای ادامه ی استعمار، فرو بردن جامعه در  غفلت و بی خبری و نا آگاهی و گسترش انواع سرگرمی های ناسالم است. ایجاد مراکز فحشا، کلوب¬های قمار و همچنین سرگرمی های ناسالم دیگر و از جمله توسعه ی غنا و موسیقی، از مهمترین ابزاری است که آنها برای تخدیر افکار مردم بر آن اصرار دارند.<ref>تفسیر نمونه، ج 17؛ ص 27.</ref>