وحی: تفاوت میان نسخه‌ها

وحی (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۵ آوریل ۲۰۲۳، ساعت ۰۶:۲۸

۹ بایت اضافه‌شده ، ‏۲۵ آوریل ۲۰۲۳

جز

جایگزینی متن - '¬' به '‌'

Parsaeiyan

دیوان‌سالاران، مدیران، ویراستار

۴٬۸۳۱

ویرایش

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-وحی؛ راه انتقال پیام الهی به پیامبران. اصل وحی به معنی سخن پوشيده است، ولی سپس بر هر سخنی اطلاق شد كه به طور پنهانی به ديگری القاء شود به گونه¬ای كه ديگران از آن آگاه نشوند. وحی در قرآن به شش معنا آمده است که یکی از آنها به معنای ارتباط خاص خداوند با بشر و پیامبران است. یکی از بحث-های اصلی پیرامون وحی، چیستی وحی است که از دیرباز نظرات مختلفی در مورد آن ارائه شده است.
+وحی؛ راه انتقال پیام الهی به پیامبران. اصل وحی به معنی سخن پوشيده است، ولی سپس بر هر سخنی اطلاق شد كه به طور پنهانی به ديگری القاء شود به گونه‌ای كه ديگران از آن آگاه نشوند. وحی در قرآن به شش معنا آمده است که یکی از آنها به معنای ارتباط خاص خداوند با بشر و پیامبران است. یکی از بحث-های اصلی پیرامون وحی، چیستی وحی است که از دیرباز نظرات مختلفی در مورد آن ارائه شده است.
 == تعریف ==
-اصل وحی به معنی سخن پوشيده است، ولی بعدا بر هر سخنی اطلاق شد كه به طور پنهانی به ديگری القاء شود  به گونه¬ای كه ديگران از آن آگاه نشوند.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/1828388/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%DA%86%D9%8A%D8%B3%D8%AA%DB%8C-%D9%88%D8%AD%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D9%85%D9%86%D8%B8%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86 نگاهی به چيستی وحی از منظر قرآن]</ref> در دوران جاهلیت، شاعری در شعرش نوع ارتباطی که دو شترمرغ نر و ماده در صحبت با یکدیگر برقرار می‌کنند را وحی نامیده است زیرا که تنها آن دو از سخن یکدیگر اطلاع پیدا می-کردند.<ref>[https://khorasan.iqna.ir/fa/news/3974934/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%86%DB%8C-%DA%AF%D9%88%D9%86%D8%A7%DA%AF%D9%88%D9%86-%D9%88%D8%AD%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A2%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86 نگاهی بر معانی گوناگون «وحی» در آیات قرآن]</ref>
+اصل وحی به معنی سخن پوشيده است، ولی بعدا بر هر سخنی اطلاق شد كه به طور پنهانی به ديگری القاء شود  به گونه‌ای كه ديگران از آن آگاه نشوند.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/1828388/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%DA%86%D9%8A%D8%B3%D8%AA%DB%8C-%D9%88%D8%AD%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D9%85%D9%86%D8%B8%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86 نگاهی به چيستی وحی از منظر قرآن]</ref> در دوران جاهلیت، شاعری در شعرش نوع ارتباطی که دو شترمرغ نر و ماده در صحبت با یکدیگر برقرار می‌کنند را وحی نامیده است زیرا که تنها آن دو از سخن یکدیگر اطلاع پیدا می-کردند.<ref>[https://khorasan.iqna.ir/fa/news/3974934/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%86%DB%8C-%DA%AF%D9%88%D9%86%D8%A7%DA%AF%D9%88%D9%86-%D9%88%D8%AD%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A2%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86 نگاهی بر معانی گوناگون «وحی» در آیات قرآن]</ref>
 == چیستی وحی ==
@@ خط ۱۱: / خط ۱۱: @@
 این همان وحیی است که قرآن به وسیله آن نازل شده است: «وَ مَا كاَنَ لِبَشَرٍ أَن يُكلِمَهُ اللَّهُ إِلَّا وَحْيًا أَوْ مِن وَرَاى حِجَابٍ أَوْ يُرْسِلَ رَسُولًا فَيُوحِىَ بِإِذْنِهِ مَا يَشَاءُ  إِنَّهُ عَلىِ‏حَكِيم؛ و هيچ بشرى را نرسد كه خدا با او سخن گويد جز [از راه‏] وحى يا از فراسوى حجابى، يا فرستاده‏اى بفرستد و به اذن او هر چه بخواهد وحى نمايد. آرى، اوست بلندمرتبه سنجيده‏كار» (شوری/ 51). <ref>[https://iqna.ir/fa/news/1828388/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%DA%86%D9%8A%D8%B3%D8%AA%DB%8C-%D9%88%D8%AD%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D9%85%D9%86%D8%B8%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86 نگاهی به چيستی وحی از منظر قرآن
 نگاهی بر معانی گوناگون «وحی» در آیات قرآن]</ref>
-چیستی این نوع از وحی محل اختلاف فلاسفه و روشنفکران است. آنچه از قرآن و روایات برمی¬آید این است که این وحی يا به صورت زبانی است يا به صورت ارائه واقع و البته امكان دارد اين‌ دو با هم مخلوط شوند و برای شخص نبی، هم وحی زبانی و هم ارائه واقع رخ دهد. در مورد پيامبر اسلام(ص) و قرآن ما دلايل متعدد داريم كه وحی از سنخ ارائه واقع صرف، بدون حالت زبانی نيست.  دلايل متعددی از قرآن و احاديث وجود دارد كه آيات نزولی و سنخ انتقال وحی از سنخ زبانی بوده‌ است. از آیاتی که بر این امر دلالت دارند این آیه سوره شوری است: «وَ مَا كاَنَ لِبَشَرٍ أَن يُكلِمَهُ اللَّهُ إِلَّا وَحْيًا أَوْ مِن وَرَاى حِجَابٍ أَوْ يُرْسِلَ رَسُولًا فَيُوحِىَ بِإِذْنِهِ مَا يَشَاءُ  إِنَّهُ عَلىِ‏حَكِيم؛ و هيچ بشرى را نرسد كه خدا با او سخن گويد جز [از راه‏] وحى يا از فراسوى حجابى، يا فرستاده‏اى بفرستد و به اذن او هر چه بخواهد وحى نمايد. آرى، اوست بلندمرتبه سنجيده‏كار» (شوری/ 51).<ref>[https://iqna.ir/fa/news/1770463/%D8%A2%D9%8A%D8%A7%D8%AA-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B2-%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%A8%D9%88%D8%AF%D9%86-%D8%B3%D9%86%D8%AE-%D9%88%D8%AD%DB%8C-%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF آيات قرآن نشان از زبانی بودن سنخ وحی دارد]</ref>
+چیستی این نوع از وحی محل اختلاف فلاسفه و روشنفکران است. آنچه از قرآن و روایات برمی‌آید این است که این وحی يا به صورت زبانی است يا به صورت ارائه واقع و البته امكان دارد اين‌ دو با هم مخلوط شوند و برای شخص نبی، هم وحی زبانی و هم ارائه واقع رخ دهد. در مورد پيامبر اسلام(ص) و قرآن ما دلايل متعدد داريم كه وحی از سنخ ارائه واقع صرف، بدون حالت زبانی نيست.  دلايل متعددی از قرآن و احاديث وجود دارد كه آيات نزولی و سنخ انتقال وحی از سنخ زبانی بوده‌ است. از آیاتی که بر این امر دلالت دارند این آیه سوره شوری است: «وَ مَا كاَنَ لِبَشَرٍ أَن يُكلِمَهُ اللَّهُ إِلَّا وَحْيًا أَوْ مِن وَرَاى حِجَابٍ أَوْ يُرْسِلَ رَسُولًا فَيُوحِىَ بِإِذْنِهِ مَا يَشَاءُ  إِنَّهُ عَلىِ‏حَكِيم؛ و هيچ بشرى را نرسد كه خدا با او سخن گويد جز [از راه‏] وحى يا از فراسوى حجابى، يا فرستاده‏اى بفرستد و به اذن او هر چه بخواهد وحى نمايد. آرى، اوست بلندمرتبه سنجيده‏كار» (شوری/ 51).<ref>[https://iqna.ir/fa/news/1770463/%D8%A2%D9%8A%D8%A7%D8%AA-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B2-%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%A8%D9%88%D8%AF%D9%86-%D8%B3%D9%86%D8%AE-%D9%88%D8%AD%DB%8C-%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF آيات قرآن نشان از زبانی بودن سنخ وحی دارد]</ref>
 === چیستی وحی در کلام فلاسفه ===
@@ خط ۲۱: / خط ۲۱: @@
 ==== دیدگاه سروش درباره وحی ====
-یکی از روشنفکران که مفهوم سنتی وحی را نمی¬پذیرد و قائل است که وحی مولود رویاهای پیامبران و تجربه دینی و شخصی آنان است، عبدالکریم سروش است. سروش اعتقادی به وحی به عنوان پیام الهی به واسطه یا با واسطه جبرئیل ندارد و آن را برگرفته از تجربه شخصی و تحت تأثیر عوامل محیطی و جسمانی و فرهنگی زمان پیامبر می‌داند که در زمان فشارهای سنگین بر آن حضرت در خیال و نه واقع متجلی می‌شده است . وی می¬گوید پیامبر آن دیده¬ها را با حفظ امانت برای مخاطبان خود نقل می‌کرده‌ است. او حتی اشاره می‌کند که اگر عمر آن حضرت بیشتر می‌شد سخنان ناب‌تری از قرآن کنونی مطرح می‌کرد.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3499185/%D9%88%D8%AD%DB%8C-%D8%A7%D9%84%D9%87%DB%8C-%DB%8C%D8%A7-%D8%B1%D8%A4%DB%8C%D8%A7%DB%8C-%D8%B1%D8%B3%D9%88%D9%84%D8%A7%D9%86%D9%87-%D9%86%D9%82%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%B3%D8%B1%D9%88%D8%B4 وحی الهی یا رؤیای رسولانه؛ نقدی بر دیدگاه سروش
+یکی از روشنفکران که مفهوم سنتی وحی را نمی‌پذیرد و قائل است که وحی مولود رویاهای پیامبران و تجربه دینی و شخصی آنان است، عبدالکریم سروش است. سروش اعتقادی به وحی به عنوان پیام الهی به واسطه یا با واسطه جبرئیل ندارد و آن را برگرفته از تجربه شخصی و تحت تأثیر عوامل محیطی و جسمانی و فرهنگی زمان پیامبر می‌داند که در زمان فشارهای سنگین بر آن حضرت در خیال و نه واقع متجلی می‌شده است . وی می‌گوید پیامبر آن دیده‌ها را با حفظ امانت برای مخاطبان خود نقل می‌کرده‌ است. او حتی اشاره می‌کند که اگر عمر آن حضرت بیشتر می‌شد سخنان ناب‌تری از قرآن کنونی مطرح می‌کرد.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3499185/%D9%88%D8%AD%DB%8C-%D8%A7%D9%84%D9%87%DB%8C-%DB%8C%D8%A7-%D8%B1%D8%A4%DB%8C%D8%A7%DB%8C-%D8%B1%D8%B3%D9%88%D9%84%D8%A7%D9%86%D9%87-%D9%86%D9%82%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%B3%D8%B1%D9%88%D8%B4 وحی الهی یا رؤیای رسولانه؛ نقدی بر دیدگاه سروش
 ]</ref>
 سروش مدعی است رؤيايی كه رسول اكرم  گزارش كرده، نه مجازبردار است و نه نمادپرداز، بلكه نيازمند خوابگزاری است كه زبان به كشف رمز آن با تعبير باز كند؛ بر اين پايه قرآن كريم نيازمند دانش تفسير نيست؛ زيرا تفسيرپرداز نمی‌تواند خواب‌گزار باشد.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/1266163/-%D9%85%D8%AF%D8%B9%DB%8C-%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%A8%D9%88%D8%AF%D9%86-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%88%D8%AA-%D9%88%D8%AD%DB%8C-%D9%88-%D8%B1%D8%A4%D9%8A%D8%A7-%D8%B1%D8%A7-%D8%A8%D9%87-%D8%AE%D9%88%D8%A8%DB%8C-%D9%86%D9%85%DB%8C%E2%80%8E%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%AF- مدعی خواب‌نامه بودن قرآن، تفاوت وحی و رؤيا را به خوبی نمی‎داند]</ref>
@@ خط ۳۵: / خط ۳۵: @@
 «رؤيا» اما واقعيتی صعودی است كه با سبك‌سازی شخص از نفس، ظاهر می‌شود و تعين می‌يابد و اين امر ويژه‌ی خواب است. بر اين اساس، وحی با رؤيا تفاوت ماهوی دارد؛ به‌طوری كه عالی‌ترين رؤياهای پيامبران و شخص نبی نيز وحی نيست. وحی از سنخ حقايق است و جز حقيقت نيست؛ در حالی كه رؤيا يك واقعيت است و می‌شود صادق يا بی‌اساس باشد. ساختار وحی نزولی و رؤيا برخلاف آن صعودی است. وحی از معنا تا لفظ، تمامی حقی و الهی است و رؤيا خلقی است.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/1266163/-%D9%85%D8%AF%D8%B9%DB%8C-%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%A8%D9%88%D8%AF%D9%86-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%88%D8%AA-%D9%88%D8%AD%DB%8C-%D9%88-%D8%B1%D8%A4%D9%8A%D8%A7-%D8%B1%D8%A7-%D8%A8%D9%87-%D8%AE%D9%88%D8%A8%DB%8C-%D9%86%D9%85%DB%8C%E2%80%8E%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%AF- مدعی خواب‌نامه بودن قرآن، تفاوت وحی و رؤيا را به خوبی نمی‎داند]</ref>
-نقد دیگر بر اندیشه سروش این است که  پیامبر وحی را وجدان می‌کند و دلش با وحی است، لذا چیزی در ذهن نیست که بخواهد آن را فراموش کند. سوره نجم می¬گوید: «وَمَا يَنْطِقُ عَنِ الْهَوَى؛ و از سر هوس سخن نمى‏گويد»؛ «عَلَّمَهُ شَدِيدُ الْقُوَى؛ آن را [فرشته‏] شديد القوى به او فرا آموخت‏»؛ وحی از سوی شدید القوی یعنی خدا و یا جبرئیل است.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3970651/%D9%85%D8%AF%D8%B9%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%AA%D8%AC%D8%B1%D8%A8%D9%87-%D9%86%D8%A8%D9%88%DB%8C-%D9%85%D9%81%D9%87%D9%88%D9%85-%D9%88%D8%AD%DB%8C-%D8%B1%D8%A7-%D8%AF%D8%B1%DA%A9-%D9%86%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%D8%AF مدعیان تجربه نبوی مفهوم وحی را درک نکرده‌اند]</ref>
+نقد دیگر بر اندیشه سروش این است که  پیامبر وحی را وجدان می‌کند و دلش با وحی است، لذا چیزی در ذهن نیست که بخواهد آن را فراموش کند. سوره نجم می‌گوید: «وَمَا يَنْطِقُ عَنِ الْهَوَى؛ و از سر هوس سخن نمى‏گويد»؛ «عَلَّمَهُ شَدِيدُ الْقُوَى؛ آن را [فرشته‏] شديد القوى به او فرا آموخت‏»؛ وحی از سوی شدید القوی یعنی خدا و یا جبرئیل است.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3970651/%D9%85%D8%AF%D8%B9%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%AA%D8%AC%D8%B1%D8%A8%D9%87-%D9%86%D8%A8%D9%88%DB%8C-%D9%85%D9%81%D9%87%D9%88%D9%85-%D9%88%D8%AD%DB%8C-%D8%B1%D8%A7-%D8%AF%D8%B1%DA%A9-%D9%86%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%D8%AF مدعیان تجربه نبوی مفهوم وحی را درک نکرده‌اند]</ref>
 == وحی قرآنی و وحی بیانی ==
-برخی دو سنخ برای وحیی که بر پیامبر (ص) نازل شد قائل¬اند: وحی قرآنی و وحی بیانی. بر این اساس وحی قرآنی همین آیات قرآن فعلی است اما وحی بيانی اين است که خداوند معنا و محتوايی از معارف و احكام مورد نياز را بر پيامبر(ص) وحی كرد و پيامبر(ص) با الفاظ، زبان و بيان خودشان آن پيام‌های خداوند را به مردم رساندند. این دسته بندی می¬تواند در بحث ناسخ و منسوخ راهگشا باشد.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/2159266/%D9%86%D8%B8%D8%B1%D9%8A%D9%87-%D9%88%D8%AD%DB%8C-%D8%A8%D9%8A%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%B9%D8%B3%D9%83%D8%B1%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A8%D8%AD%D8%AB-%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%AE-%D9%88-%D9%85%D9%86%D8%B3%D9%88%D8%AE-%D8%B1%D8%A7%D9%87%DA%AF%D8%B4%D8%A7%D8%B3%D8%AA نظريه وحی بيانی علامه عسكری در بحث ناسخ و منسوخ راهگشاست
+برخی دو سنخ برای وحیی که بر پیامبر (ص) نازل شد قائل‌اند: وحی قرآنی و وحی بیانی. بر این اساس وحی قرآنی همین آیات قرآن فعلی است اما وحی بيانی اين است که خداوند معنا و محتوايی از معارف و احكام مورد نياز را بر پيامبر(ص) وحی كرد و پيامبر(ص) با الفاظ، زبان و بيان خودشان آن پيام‌های خداوند را به مردم رساندند. این دسته بندی می‌تواند در بحث ناسخ و منسوخ راهگشا باشد.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/2159266/%D9%86%D8%B8%D8%B1%D9%8A%D9%87-%D9%88%D8%AD%DB%8C-%D8%A8%D9%8A%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%B9%D8%B3%D9%83%D8%B1%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A8%D8%AD%D8%AB-%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%AE-%D9%88-%D9%85%D9%86%D8%B3%D9%88%D8%AE-%D8%B1%D8%A7%D9%87%DA%AF%D8%B4%D8%A7%D8%B3%D8%AA نظريه وحی بيانی علامه عسكری در بحث ناسخ و منسوخ راهگشاست
 ]</ref>