قدردانی (مترادف): تفاوت میان نسخه‌ها

→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌تر

قدردانی (مترادف) (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۳ دسامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۴:۳۴

۷٬۰۸۵ بایت اضافه‌شده ، ۳ دسامبر

بدون خلاصۀ ویرایش

Shojaei

ویراستار

۸٬۴۹۰

ویرایش

@@ خط ۱۳: / خط ۱۳: @@
 |[[حمد (ریشه)|ریشه حمد]]
 |[[حمد (واژگان)|مشتقات حمد]]
-|
+|{{AFRAME|Surah=37|Ayah=182}}
 |-
 |شکر
 |[[شکر (ریشه)|ریشه شکر]]
 |[[شکر (واژگان)|مشتقات شکر]]
-|
+|{{AFRAME|Surah=14|Ayah=7}}
 |}
 ==معانی مترادفات قرآنی قدردانی==
-=== «حمد» ===
+===«حمد»===
+الحَمْدُ للّه تعالى- يعنى ثنا و ستايش بر اساس فضيلت و معرفت براى‏ خداى تعالى است.
-=== «شکر» ===
+واژه- حَمْد- اخص از- مدح- و از آن والاتر، و از واژه- شكر نيز فراگيرتر است، پس- مدح- در چيزى است كه از انسان با اختيار سر مى‏زند و آنچه كه از- مدح- و در باره- مدح- گفته شده اين است كه انسان يا بخاطر بلندى قدّش و زيبائى چهره‏اش مدح و ستوده مى‏شود، همانطور كه به بخشش مال و سخاوت و علمش نيز مدح مى‏شود ولى- حمد- فقط در مورد دوّم يعنى نسبت بآثار علمى و معنوى است نه موارد ظاهرى.
+شكر هم در مقابل نعمت است پس هر شكرى حمدى است و هر حمد و ثنائى شكر نيست و هر حمدى، مدح است و هر مدحى حمد و ثنا نيست.
+مَحْمُود- يعنى ستايش شده، و صفت- مُحَمَّد- هم در وقتى گفته مى‏شود كه خصلتهاى پسنديده در كسى كه مورد ستايش است باشد.
+خداى عزّ و جلّ گويد: (إِنَّهُ‏ حَمِيدٌ مَجِيدٌ- 73/ هود) كه صحيح است حميد- در معنى محمود (اسم مفعول) يعنى ستايش شده و نيز در معنى- حامد- (اسم فاعل) يعنى ستاينده باشد.
+حُمَادَاكَ‏ أن تفعل كذا- يعنى اگر آن كار را انجام دهى عاقبت تو محمود و پسنديده است.
+و آيه (وَ مُبَشِّراً بِرَسُولٍ يَأْتِي مِنْ بَعْدِي اسْمُهُ‏ أَحْمَدُ- 6/ صف).
+أحمد- در آيه فوق اشاره‏اى است، هم بنام پيامبر (ص) و هم به فعل پيامبر (ص) يعنى همانطوريكه نامش- احمد- است همانطور هم در اخلاق و احوالاتش (أحمد) يعنى شايسته‏تر و ستوده‏تر است، واژه- أحمد- كه مخصوص پيامبر (ص) است و در آيه‏اى كه ذكر شد، عيسى (ع) را به او بشارت مى‏دهد، در واقع هشدار تنبيهى است بر اينكه از او و كسانى كه قبل از او بودند ستوده‏تر و (أحمد) است.
+خداى تعالى گويد: (مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ‏- 29/ فتح) هر چند كه لفظ محمّد در اينجا از جهتى اسم علم است براى او ولى در آن اشارتى، به توصيف صفات‏ پيامبر (ص) است و مخصوص گرداندن او به معانى واژه محمّد يعنى ستوده شده چنانكه قبلا گفتيم مثل آيه‏اى است كه مى‏گويد: (إِنَّا نُبَشِّرُكَ بِغُلامٍ اسْمُهُ يَحْيى‏- 7/ مريم) كه هم نام آن پيامبر (ص) است و هم اشاره بحيات است چنانكه در باب خودش بيان شده است.<ref>ترجمه و تحقيق مفردات الفاظ قرآن، ج‏1، ص: 542-541</ref>
+===«شکر»===
+الشُّكْر: به ياد آوردن و تصوّر نعمت و اظهار آن نعمت است.
+گفته شده- شُكْر- مقلوب از- كشر- است يعنى كشف و آشكار نمودن، نقطه مقابل شكر، كفر يعنى فراموشى نعمت و پوشيده داشتن آن است.
+دابّة شَكُورٌ: ستورى است كه از فربهى به خوردن علف كم بسنده مى‏كند و صاحبش او را دوست دارد، گفته شده اصلش از عبارت- عين‏ شَكْرَى‏ يعنى چشم پر، گرفته شده، پس واژه- شكر- بر اين اساس، پر بودن خاطر از ياد نعمت دهنده است، شكر سه گونه است:
+- شكر قلبى و آن تصوّر نعمت است.
+- شكر زبانى يعنى ثنا و ستايش بر نعمت دهنده.
+- شكر ساير اعضاء بدن يعنى پاداش نعمت دادن به اندازه استحقاق و شايستگى‏اش.
+آيه: (اعْمَلُوا آلَ داوُدَ شُكْراً- 13/ سباء) كه گفته‏اند واژه- شُكْراً در آيه اخير، نصبش براى تميز است يعنى از نظر سپاسگزارى، و معنايش اينست كه- اعملوا ما تعملونه شكرا للَّه يعنى: آنطور كه آل داود خداى را سپاس مى‏گزارند، شما نيز همانگونه شكر كنيد.
+و نيز گفته شده- شُكْراً- در آيه اخير مفعول است، چون مى‏گويد عمل كنيد و نمى‏گويد: شكر كنيد تا آگاهى و هشدارى بر لزوم انواع سه گانه شكر (قلبى- زبانى- و ساير اعضاء) باشد.
+در آيات: (أَنِ‏ اشْكُرْ لِي وَ لِوالِدَيْكَ‏- 14/ لقمان) (وَ سَنَجْزِي‏ الشَّاكِرِينَ‏- 145/ آل عمران) (وَ مَنْ‏ شَكَرَ فَإِنَّما يَشْكُرُ لِنَفْسِهِ‏- 40/ نمل) و در آيه: (وَ قَلِيلٌ مِنْ عِبادِيَ‏ الشَّكُورُ- 12/ سباء) گواه بر اين است كه وفاى به اداى شكر خداى، مشكل است و لذا جز براى دو تن از اولياءاش ثناى شكر ننموده است: 1- در باره ابراهيم عليه السّلام مى‏گويد: (شاكِراً لِأَنْعُمِهِ‏- 121/ نحل) 2- و در باره نوح عليه السّلام (إِنَّهُ كانَ عَبْداً شَكُوراً- 3/ اسراء).
+و آنگاه كه خداوند با واژه- شكر- توصيف شده است، مى‏گويد:
+(وَ اللَّهُ شَكُورٌ حَلِيمٌ‏- 17/ تغابن مقصود انعام و بخشايش او بر بندگان و پاداش او به اقامه عبادت آنهاست.
+ناقة شَكِرَةٌ: شترى كه پستانش پر از شير است.
+هو أَشْكَرُ من بروق‏ : بروق گياهى است كه در كمترين باران و رطوبت سرسبز مى‏شود (اين ضرب المثل در باره كسى است كه كمترين محبّت را هم سپاس مى‏گويد يعنى او از چنان گياه يا چنان آدمى هم شكرگزارتر است) الشَّكْر: كنايه از- نكاح- است.
+گفته‏اند- ان سألتك ثمن‏ شَكْرِهَا- و شبرك أنشأت تظلّها: اگر مهر خويش مطالبه كند او را در سايه خويش گرفته‏اى كه كنايه از همسر دائمى است. الشَّكِير: نهال پاجوش كوچك درختان.
+شَكَرَتِ‏ الشّجرة: شاخه‏هايش زياد شد.<ref>ترجمه و تحقيق مفردات الفاظ قرآن، ج‏2، ص: 344-343</ref>
 ==ارجاعات==
 [[رده:فرهنگنامه مترادفات قرآن]]