فرزند (مترادف): تفاوت میان نسخه‌ها

|[[ولد (ریشه)|ریشه ولد]]

|[[ولد (واژگان)|مشتقات ولد]]

|-

|ذریة

|-

|اسباط

|[[سبط (ریشه)|ریشه سبط]]

|[[سبط (واژگان)|مشتقات سبط]]

|-

|عَقِب

|-

|نسل

|-

|حَفدَة

|[[ولد (ریشه)|ریشه حفد]]

|-

|اهل

|[[ولد (ریشه)|ریشه اهل]]

|-

|آل

|[[الل (ریشه)|ریشه الل]]

|

|}

==معانی مترادفات قرآنی فرزند==

وَلَد فرزند و مولود كه براى مفرد و جمع و كوچك و بزرگ هر دو گفته ميشود، خداى تعالى فرمود: إِنْ لَمْ يَكُنْ لَها وَلَدٌ- النساء/ 176 و أَنَّى يَكُونُ لَهُ وَلَدٌ- انعام/ 101 به پسر خوانده و نيز كسى كه خود را به پدر و مادرى نسبت دهد- وَلَد- گويند، آيه: أَوْ نَتَّخِذَهُ‏ وَلَداً- القصص/ 9 يا اينكه او را به فرزندى مى‏گيريم.

گفته‏اند- وُلْد- جمع وَلَد است مثل- أُسْد و أَسَد- يعنى شيران- و جائز است كه‏ وُلْد- مفرد باشد كه او را افزون سازد، كسى كه هم خون اوست از اوست»<ref>ترجمه و تحقيق مفردات الفاظ قرآن، ج‏4، ص: 486-485</ref>

ذِرْوَة السَّنام و ذُرَآه‏: سر كوهان شتر و بالاى او.

يعنى: ذَرَأْنا لِجَهَنَّمَ‏- از- ذرو- نيست چنانكه بلخى گفته است بلكه از ذرأ است چنانكه راغب آن را در واژه- ذرأ- بيان كرده.<ref>ترجمه و تحقيق مفردات الفاظ قرآن، ج‏2، ص: 10-9</ref>

اصل‏ سَبْط، انبساط يا گستردگى و گشادگى است.

سَبَطَتِ‏ النّاقةُ وَلَدَها: شتر مادينه نوزادش را انداخت.<ref>ترجمه و تحقيق مفردات الفاظ قرآن، ج‏2، ص: 178-177</ref>

العَقِب‏: پشت پا كه- عَقْب‏- هم گفته شده، جمعش‏ أَعْقَاب‏ است، روايت شده است كه:

يَعْقُوب‏: كبك نر، چون با جست و خيز مى‏دود (مثل دويدن زاغ و كلاغ).

نَسْل‏ يعنى بريدن از چيزى. مثل- نَسَلَ‏ الوبرُ عن البعير- كرك و پشم را از شتر چيد و بريد يا جدا كردن پيراهن از تن و محبت از دل، شاعر ميگويد-فَسُلِّى ثيابى عن ثيابك تنسلى‏ جامه‏ام را از جامه‏ات يا تنت دور كن- نُسَالَة- موى و پر و بالى كه از پرنده ميافتد و جدا ميشود. أَنْسَلَتِ‏ الابلُ- موقع چيدن موى شتر است.

نَسَلَ‏- دويد و مضارعش- يَنْسِلُ‏ و مصدرش- نَسَلَان‏ است يعنى دويده و سرعت گرفت. در آيه گفت:

وَ يُهْلِكَ الْحَرْثَ وَ النَّسْلَ‏- البقره/ 205 تَنَاسَلُوا- يعنى فرزند داشته باشيد و نسلتان را افزون كنيد و هم چنين گفته‏اند «هر گاه خواستى فضيلت انسانى را بشناسى از او در باره عداوت يا كينه‏اى كه برايت از او بوجود آمده است بخشش بخواه.»<ref>ترجمه و تحقيق مفردات الفاظ قرآن، ج‏4، ص: 327-326</ref>

خداى تعالى گويد: (وَ جَعَلَ لَكُمْ مِنْ أَزْواجِكُمْ بَنِينَ وَ حَفَدَةً- 72/ نحل).

أصمعى‏ گفته است، اصل حفد- پا در جاى پاى ديگر نهادن و دنبال او رفتن و باو پيوستن است.

أَهْل‏ الرّجل- يعنى كسانى كه نسبى يا دينى يا چيزى همانند آنها مثل خانه‏اى و شهر و بنايى آنها را با يكديگر جمع و مربوط مى‏كند و آنها را اهل و خانواده آن شخص گويند، پس- أهل الرّجل- در اصل كسانى هستند كه مسكن و خانه‏اى واحد، آنها را در يك جا جمع و فراهم مى‏آورد.

جمع أهل- أهلون‏ و أَهَالٍ‏ و أَهْلَات‏- است.<ref>ترجمه و تحقيق مفردات الفاظ قرآن، ج‏1، ص: 220-219</ref>

الإِلّ‏ يعنى صورت آشكار و روشنى از پيمان نامه‏ها و دوستى، و سوگند،- تَئِلُ‏- يعنى بطورى درخشيد كه انكارش ممكن نيست، در آيه (لا يَرْقُبُونَ فِي مُؤْمِنٍ‏ إِلًّا وَ لا ذِمَّةً- 8/ توبه) يعنى يهود و مشركين پيمان‏هاى عدم تجاوز و صلح را در باره مؤمن رعايت نمى‏كنند و آنان تجاوزگرند). أَلَ‏ الفَرَسُ- آن اسب بسرعت دويد، و حقيقت معنيش اينست كه آن اسب ظاهر شد و درخشيد، در حالت استعاره بمعنى سرعت بكار مى‏رود مانند برق و طار- و- الأَلَّة- شمشير و حربه برّاق است، و- أَلَ‏ بها- يعنى زد، و گفته‏اند، إلّ و إيل‏ نام خداى تعالى است و اين معنى درست، نيست، اذن‏ مُؤَلَّلة- گوش دقيق و حسّاس، و- الإلال‏- دو طرف لبه چاقوست.<ref>ترجمه و تحقيق مفردات الفاظ قرآن، ج‏1، ص: 183-182</ref>

==ارجاعات==

[[رده:فرهنگنامه مترادفات قرآن]]