صوم (ریشه)
ریشه «صوم» (ṢWM)؛ روزه. این ریشه و مشتقاتش جمعا 12 بار در قرآن به‌کار رفته است.
معنای لغوی
صوم: روزه. همچنين است صيام. اصل آن امساك از مطلق فعل است؛ خوردن باشد، يا گفتن، يا رفتن (قاموس قرآن، ج4، ص165).
ساخت‌های صرفی در قرآن
صامَ (فعل مجرد): 1 بار
صَوم (اسم): 1 بار
صِیام (اسم): 8 بار
صائِم (اسم فاعل): 2 بار
ریشه‌شناسی
| زبان | واژه | آوانگاری | معنا | توضیحات | ارجاع | ||
| فارسی | بین‌المللی | فارسی | لاتین | ||||
| آفروآسیایی باستان | Orel, | ||||||
| سامی باستان | |||||||
| عبری | צוּם | صوم | sūm | امساک از غذا، روزه گرفتن | vb. abstain from food, fast | Gesenius, 847 | |
| צוֹם | صُم | sum | روزه گیری، روزه | n.m. fasting, fast | |||
| اوگاریتی | - | DelOlmo, - | |||||
| آرامی | צוּם | صوم | sūm | خویشتنداری کردن، به‌منظور روزه داری | to restrain one's self;
to fast. |
Jastrow, 1267-1268 | |
| צוֹם، צוֹםא | صُم، صُما | sum, sumā | روزه | fast, fast-day | |||
| آرامی رسمی | ṣwm | صوم | to fast | Hoftijzer, 965 | |||
| سریانی | ܨܘܡ
ܨܡ |
ṣum
ṣom |
روزه گرفتن، پرهیز کردن | to fast, abstain | PayneSmith, 475 | ||
| ܨܘܡܐ | ṣauma | روزه | a fast | ||||
| مندایی | ṣauma | صَوما | روزه (گرفتن)، امساک و امتناع | fast(ing), abstention | Macuch, 386 | ||
| فنیقی | - | Krahmalkov, - | |||||
| اکدی/آشوری | - | Black, - | |||||
| حبشی | ṣwm, ṣoma | صوم، صُما | روزه گرفتن | 'fast' (v.) | Leslau, 566 | ||
| سبائی | - | Beeston, - | |||||
| عربی | صوم
صیام |
روزه | مشکور، 500
Jeffery, 201-202 | ||||