شیء (خواستن)

ریشه «شیء» (ŠYˀ)؛ خواستن، اراده کردن. این ریشه 236 بار در قرآن کریم آمده است.

معنای لغوی

شي‏ء: مصدر است بمعنى خواستن و اراده كردن «شَاءَهُ‏ يَشَاؤُهُ‏ شَيْئاً: أَرَادَهُ» «وَ لَوْ شاءَ اللَّهُ لَذَهَبَ بِسَمْعِهِمْ وَ أَبْصارِهِمْ» بقره: 20. طبرسى در ذيل اين آيه مشيت را اراده معنى كرده است.

«وَ لَوْ شاءَ رَبُّكَ لَآمَنَ مَنْ فِي الْأَرْضِ كُلُّهُمْ جَمِيعاً» يونس: 99. شاء در اين آيه و نظائر آن بمعنى مشيت جبرى است يعنى اگر خدا ميخواست قدرت عدم ايمان را از آنها بر ميداشت قهرا همه ايمان مياوردند ولى خدا چنين نخواسته است (قاموس قرآن، ج4، ص91).

ساخت‌های صرفی در قرآن

شاءَ (فعل مجرد): 236 بار

ریشه‌شناسی

زبان لفظ لفظ با آوانویسی عربی معنای انگلیسی معنای فارسی توضیح منبع
قرآن شااَ شااَ شااَ شي‏ء: خواستن و اراده كردن «شَاءَهُ‏ يَشَاؤُهُ‏ شَيْئاً: أَرَادَهُ» «وَ لَوْ شاءَ اللَّهُ لَذَهَبَ بِسَمْعِهِمْ وَ أَبْصارِهِمْ» بقره: 20 قاموس قرآن، ج‏4، ص: 91
آفروآسیایی *ĉVw/yaʔ- شوء want خواستن *ĉVw/yaʔ-
آفروآسیایی *ŝaʔ-/*ŝaw- شء wish, like آرزو، پسندیدن *ŝaʔ-/*ŝaw-
سامی *ŝVyaʔ- شیء 'want' "خواستن"
سامی *ŝVyaʔ- شیء 'wish' 'آرزو کردن'
عربی šyʔ a,1 شیء َ\
عربی šyʔ شیء

منابع

شیا (واژگان)

منابع ریشه شناسی 2