سحرخیزی

سحرخیزی: برخواستن از خواب در هنگام سحر. سحر از ارزشمندترين زمان ها در فرهنگ اسلامی است و بیدار شدن در آن زمان برکات زیادی را برای فرد به همراه دارد. تقرب الهی، ترک و بخشش گناهان، استجابت دعا، کسب نشاط معنوی، وسعت رزق و روزی بخشی از آثار و برکات بیداری در سحر است.

اهمیت سحرخیزی

نماز شب و سحرخیزی از چنان اهمیتی در رشد و تعالی و نیل به کمالات الهی و انسانی برخوردار است که مورد تاکید کتاب اسمانی، آموزه های نبوی، ائمه اطهار علیهم السلام، بزرگان از علما و عرفا قرار دارد. افراد مؤمن در طول سال سعی می‌کنند اهل سحرخیزی باشند و در ماه رمضان بر این مسئله توجه ویژه دارند. سفارشی از پیامبر اکرم(ص) به امیرالمؤمنین علی(ع) وجود دارد، که آن حضرت سه بار به ایشان فرمودند: یا علی! عليك بصلاة اللّيل، علی جان! برتو باد به نماز شب. بزرگان دین گفته‌اند هر چه از خدا می‌خواهید در نماز شب بطلبید، زیرا نماز شب، نمازی است که از چشم دیگران مخفی می‌ماند. نماز شب، بهترین فرصت برای خلوت با خداست، به خصوص در ماه مبارک رمضان. در برخی روایات ۳۰ فضیلت برای نماز شب ذکر شده است که از برکات مادی و دنیوی سحر خیزی محسوب می‌شود.

دیدگاه قرآن در مورد سحرخیزی قرآن مجید تأکید بر بیدار شدن و سحر خیزی مومنین دارد و می‌فرماید: «وَمِنَ اللَّیْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نَافِلَةً» باید در دل شب بیدار شوید و قیام کنید. برای همین است که آن را یک نوع مجاهده می‌خواند، ملامحسن فیض کاشانی می‌فرماید: خود فتهجد یک نوع جهاد است؛ یعنی یک نوع جهاد با نفس است که انسان بتواند برای خدا در اوج خواب برخیزد. حقیقت برکت‌های موجود در وقت سحر است که اگر از این فرصت ناب برای استغفار استفاده شود عمل به این گزاره قرآنی در توصیف پرهیزکاران نیز اجرایی می‌شود که خداوند در آیه ۱۷ سوره آل‌عمران می‌فرماید: «الصَّابِرینَ وَ الصَّادِقینَ وَ الْقانِتینَ وَ الْمُنْفِقینَ وَ الْمُسْتَغْفِرینَ بِالْأَسْحار؛ اینانند شکیبایان و راستگویان و فرمانبرداران و انفاق‌کنندگان و آمرزش‏‌خواهان در سحرگاهان. در بخش پایانی آیه ۷۸ سوره مبارکه اسراء آمده است «إِنَّ قُرْآنَ الْفَجْرِ كَانَ مَشْهُودًا؛ قرآن فجر از حیث اهمیت، مشهود فرشتگان شب و روز است» به این معنا که نماز را وقت زوال آفتاب تا اول تاریکی شب به پا دار، که آن نماز حقیقتاً مورد نظر فرشتگان شب و فرشتگان روز است. همچنین در آیه ۱۸ سوره مبارکه ذاریات آمده است «وَبِالْأَسْحَارِ هُمْ يَسْتَغْفِرُونَ؛ اهل تقوا در سحرگاهان بیدار بوده و اهل استغفارند» یعنی مؤمنان ایمانی و اهل تقوا در سحرگاهان از درگاه خدا طلب آمرزش و مغفرت می‌کنند.

آثار و برکات سحرخیزی

سحرخيزی آثار و برکات معنوی از جمله تقرب الهی ، ترك گناه و بخشش گناهان، استجابت دعا و مانع نازل شدن عذاب الهی، نورانيت دل و ظاهر، تبعيت از رسول و ائمه‌(ع) است، و نیز كسب نشاط معنوی و بهشت و مقامات بهشتی، كسب توفيق‌های الهی و افزایش رزق و روزی را به دنبال دارد. همچنین بهترين عامل تهذيب و خودسازی است. علاوه بر این سحرخیزی باعث تقویت اراده، درمان افسردگی، تنظیم ساعت خواب و داشتن یک خواب لذت‌بخش، سرحالی و آرامش خاطر در طول روز را کهموجب ارتقای سلامت بدن و تندرستی فرد است، می‌شود.از آثار و برکات اجتماعی مداومت در سحر خیزی پدیدآمدن ظرفیتی برای انجام کارهای برزگ اجتماعی و مدیریت زمان در انجام فعالیت ها از جهت کیفی و کمّی و ایجاد آرامش در جامعه با بالا رفتن حلم و بردباری افراد می باشد. راه کارهای سحرخیزی در فرهنگ دینی وضو گرفتن قبل از خواب، مناجات کردن و درخواست از خدا برای سحرخیزی و قرآن خواندن می تواند باعث سحرخیزی شود. علاوه بر اینها کمک خواستن از خانواده یا دوستان برای بیدار کردن در سحر، استراحت کوتاه در بعدازظهر،تعیین وقت قرارها در صبح زود و روزانه یک دقیقه زودتر از روز پیش بیدار شدن از عوامل موثر در سحرخیزی می شود.

منابع

ویکی شیعه

ویکی پدیا

دانشنامه آزاد فارسی

دانشنامه حوزه ایکنا