اتی (ریشه)
ریشه «أتی» (ˀatā)؛ آمدن، آوردن. این ریشه در باب افعال نیز آمده (آتَی) و جمعا 549 بار در قرآن تکرار شده است.
معنای لغوی
إِتْيَان بمعنى آمدن و آوردن هر دو آمده است. مانند «أَتى أَمْرُ اللَّهِ فَلا تَسْتَعْجِلُوهُ» (نحل: 1)، يعنى امر خدا آمد آنرا بهعجله نخواهيد. و مثل «وَ اللَّاتِي يَأْتِينَ الْفاحِشَةَ مِنْ نِسائِكُمْ» (نساء: 15)، يعنى زنانيكه زنا ميآورند. آتَى يُؤتِي إِيتَاءً از باب إفعال بهمعنى دادن و عطا كردن است (قاموس قرآن، ج1، ص21).
ساختهای صرفی در قرآن
أتَی - یَأتی (فعل مجرد): 264 بار
آتِی (اسم فاعل): 9 بار
مَأتِیّ (اسم مفعول): 1 بار
آتَی - یُؤتی (باب افعال): 271 بار
مُؤتِی (اسم فاعل): 1 بار
ایتاء (مصدر): 3 بار
برای مشاهده تفصیلی آیات، نک: اتی (واژگان)
ریشهشناسی
زبان | واژه | آوانگاری | معنا | ارجاع | ||
فارسی | بینالمللی | فارسی | انگلیسی | |||
آفروآسیایی باستان | *ˀat- | اَت | راه رفتن، آمدن | walk, come | Orel, 18 (No. 63) | |
سامی باستان | ˀt | أت | آمدن، گذر کردن، برگشتن | come, pass, come back | ||
عبری | אָתָה | آتا | ˀātā | فعل. آمدن | vb. come | Gesenius, 87 |
اوگاریتی | ˀtw | أتو | آمدن، رفتن | to come, go | DelOlmo, 123 | |
آرامی | אֲתָא
אָתָא |
اِتا
آتا |
ˀetā | آمدن، رسیدن، رخ دادن | to come, to arrive, to occur | Jastrow, 132 |
سریانی | ܐܬܐ | اِتا | ˀetā | آمدن، رسیدن | to come, arrive | PayneSmith, 31 |
پالمیری | ati | مشکور، ج1، ص5 | ||||
فنیقی | ˀtˀ | أتأ | آمدن | to come | Zammit, 68 | |
مندایی | ATA | اتا | آمدن، رسیدن | to come, arrive | Macuch, 41 | |
حبشی | ˀatawa | اَتَوَ | آمدن، خانه آمدن، رفتن (به خانه)، بازگشتن | come, come home, go (home), return | Leslau, 46 | |
سبائی | ˀTW/ˀTY | اتو / اتی | آمدن، برگشتن، رسیدن | come, come back, arrive | Beeston, 9 | |
عربی | أتَی | آمدن، رسیدن | to come, to arrive | مشکور، ج1، ص5
Zammit, 68 |