ابوجهل ابوالحکم عمرو‌بن هشام(م2ق)؛ از اشراف قریش و از مشرکان مکه و از مخالفان اسلام و ستیزه‌گران با حضرت رسول(ص)

اقدامات ابوجهل

با آغاز رسالت حضرت محمد(ص) ابوجهل به اقدامات بسیاری برای جلوگیری از اشاعه اسلام دست زد و همین نیز باعث شده است تا شان نزول شماری از آیات قرآن بدو نسبت داده شده است. تلاش ابوجهل در قطع رابطه قریش با بنی‌هاشم که به شکست انجامید، ممانعت از حمایت ابولهب از پیامبر(ص) بعد از مرگ ابوطالب و نیز طراحی توطئه ناموفق قتل پیامبر(ص) با مشارکت طوایف مختلف را می‌توان مهمترین اقدامات وی بر ضد پیامبر(ص) دانست...» (ابوجهل، نوشته محمد علی کاظم بیگی، دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، ج 5/305-306)

ابوجهل از بسیج کنندگان کفار قریش علیه مسلمانان بود که به غزوه بدر منتهی شده و کافران شکست خوردند و او به هلاکت رسید. مفسران از جمله شیخ طوسی، میبدی، زمخشری و ابوالفتوح رازی برآنند که آیه 30 سوره انفال(و اذیمکربک الذین کفروا..) اشاره به توطئه سران مشرکان قریش در کشتن پیامبر(ص) دارد. به این شرح که پنج نفر یعنی عتبه، شیبه، ابوالبختری، هشام، عاص‌بن وائل و ابوجهل در دارالندوه اجتماع کردند و درباره اینکه کار محمد(ص) دارد بالا می‌گیرد و باید کار او را یکسره ساخت و مشورت کردند. بهترین پیشنهاد این بود که دستجمعی او را بکشند تا کشنده معلوم نباشد و خون او به اصطلاح لوث شود. چون در مقام اجرا برآمدند، جبرئیل نازل شد و حضرت(ص) را از کید دشمنان و نقشه آنان آگاه ساخت. پیامبر(ص) شبانه با ابوبکر مکه و خانه و کاشانه خود را رها کردند و به اذن الهی روی به هجرت آوردند و عازم مدینه شدند. به اتفاق نظر مفسران حضرت(ص) پیش از رهسپاری حضرت علی(ع) را فرمودند که به جای ایشان بخوابد تا دشمنان غافل شوند، و به این ترتیب مهاجران بتوانند با استفاده از بی‌خبری دشمن، فرسنگها از راه را طی کنند.

ارجاعات

این مدخل برگرفته از دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی است و مقاله آن هنوز به طور کامل تدوین نیافته است.