بطل (ریشه)

ریشه «بطل» (BṬL)؛ باطل شدن، بیهوده بودن. این ریشه و مشتقاتش 36 بار در قرآن کریم آمده است.

معنای لغوی

بطل: باطل: ناحق. و آن چيزى است كه در مقام فحص ثبات ندارد و در فعل و قول بكار ميرود (مفردات) (قاموس قرآن، ج1، ص200)

ساخت‌های صرفی در قرآن

بَطَلَ (فعل مجرد): 1 بار

باطِل (اسم فاعل): 26 بار

اَبطَلَ (فعل باب افعال): 4 بار

مُبطِل (اسم فاعل، باب افعال): 5 بار

ریشه‌شناسی

زبان	واژه	آوانگاری		معنا		توضیحات	ارجاع
		فارسی	بین‌المللی	فارسی	انگلیسی
آفروآسیایی باستان
سامی باستان
عبری	בָטַל	باطَل	bāṭal	توقف کردن، دست کشیدن	cease		Gesenius, 105
اوگاریتی	-						DelOlmo, -
آرامی	בָטֵל	باطِل	bāṭēl	[توخالی بودن]. باطل شدن، ملغی شدن، تعلیق، توقف وجود	[to be hollow]. to be void, abolished, suspend, to cease to exist		Jastrow, 157-158
	בָטֵיל	باطیل	bāṭīl	باطل، بیخود، بیهوده عاطل، بیکار، غیر مورد نیاز	null, void; vain idle, unemployed, not needed
سریانی	ܒܛܠ	بطِل	beṭel	دست از کار کشیدن، بیکار بودن، در اوقات فراغت بودن؛ به پایان رسیدن، بی نتیجه ماندن، شکست خوردن؛ باطل بودن، بی اثر بودن، متوقف شدن	to cease work, be idle, at leisure; to come to an end, come to nought, fail; to be void, of no effect; to cease		PayneSmith, 41
مندایی	BṬL	بطل		باطل بودن، بی فایده بودن، بیهوده بودن، بی حساب بودن (روزها)، بدبخت بودن، ... ناپدید شدن (افعال.) نابود کردن، از بین بردن، ابطال، رد صلاحیت	to be invalid, useless, vain, of no account, (of days) to be inauspicious, … to vanish Pa. to destroy, make avoid, annul, disqualify		Macuch, 58
فنیقی	-						Krahmalkov, -
اکدی/آشوری	baṭālu	بَطالو		متوقف کردن؛ از دست دادن، شکست خوردن، رها کردن، غیر فعال شدن	to cease; miss, fail to do, abandon, become inactive		Black, 41
	baṭlu	بَطلو		متوقف شدن، از کار افتادن	ceased, disused
حبشی	baṭala	بَطَلَ		شکست خوردن، بدون هدف و دلیل بودن، بی اثر بودن، باطل بودن، کاهش یافتن به هیچ، باطل شدن، لغو شدن، بیهوده بودن، به هیچ شدن	be useless, be idle, be futile, be void, fail, be without aim and reason, be of no effect, be annulled, be reduced to nothing, be invalid, be abolished, be in vain, come to nothing		Leslau, 113
سبائی	BṬL	بطل		بطلان، بی‌فایدگی	uselessness		Beeston, 33
عربی	بَطَلَ			باطل شدن، ناچیز شدن			مشکور، 74 Zammit, 96

منابع

بطل (واژگان)

منابع ریشه شناسی