سوره مزمل

سوره مُزّمِّل؛ هفتاد و سومین سوره قرآن کریم، از سور مکی در جزء 29 ام و دارای 20 آیه. این سوره با خطاب قرار دادن پیامبر اکرم (ص) با تعبیر «مزّمّل» (جامه به‌خود پیچیده)، ایشان را به شب‌زنده‌داری جهت دریافت قرآن کریم فرا می‌خواند.

معرفی سوره

سوره مزّمّل، هفتاد و سومین سوره و از سوره‌های مکی قرآن است که در جزء ۲۹ جای دارد. نام سوره از آیه اول آن گرفته شده که اشاره به پیامبر(ص) دارد و به معنای کسی است که لباس به خود پیچیده است. این سوره دارای 20 آیه است.

غرض و محتوای سوره

این سوره به‌نوعی التیامی است بر قلب رسول خدا(ص). در حقیقت نزول این سوره بر این اساس است که پیامبر اکرم(ص) سنگینی باری را که به واسطه رسالتی که بر عهده ایشان قرار گرفته بود، بر دوش خود احساس می‌کردند. این سوره همچنین می‌تواند منشور دعوت رسول خدا نیز باشد، زیرا ایشان همواره دغدغه رسالت داشتند و این سوره نازل شد تا این دغدغه ایشان را جهت دهد و به ایشان اطمینان دهد تا در وجود خود هیچگونه اضطراری راه دهند.

فضیلت سوره

خواندن این سوره مبارکه به اندازه‌ای اهمیت و ارزش دارد که امام صادق(ع) فرموده‌اند: «هرکس به خواندن این سوره مبارکه عادت کند، و پیامبر(ص) را در خواب ببیند و آنچه را بخواهد از پیامبر(ص) را طلب کند، خداوند هر خیر و نیکی را که خواهان آن است، به وی عطا می‌کند. هرکس در شب جمعه، صدبار این سوره را بخواند خداوند صد گناه وی را خواهد بخشید و صد نیکی با ده برابر پاداش، آنگونه که خداوند در قرآن می‌فرماید، برای وی در نظر گرفته می‌شود».

همچنین آن حضرت در کلامی دیگر می‌فرماید: «هرکس سوره مبارکه مزمل را در عشاء آخر و یا در پایان شب بخواند، شب و روز به همراه سوره مزمل گواه وی خواهند بود و خداوند به وی زندگیانی پاک و پسندیده و مرگی پاک ارزانی خواهد داشت».

به‌علاوه، در روایتی از امام رضا(ع) آمده است که هر کس در پایان شب سوره «مزمل» را قرائت کند، این سوره در قیامت به نفع او شهادت خواهد داد.

نیرو گرفتن از نماز شب

خداوند در این سوره می‌آموزد که نه تنها به نمازهای یومیه پایبند باشید، بلکه از نیمه‌های شب برای تجهیز شدن به نیروی تقوا کمک بگیرید و خود را قوی کنید. طبرسی در مجمع‌البیان آورده است که در ابتدای این سوره‌، خداوند می‌فرماید: ای کسی که خود را با پارچه پیچیده‌ای بلند شو یا ای کسی که به کسوت نبوت پیچیده شده‌ای، بلند شو. حالا باید سنگینی بار نبوت را تحمل کنی و باید با نماز و روزه خود را قوی کنی و بیش از نمازهای معمول از نماز شب هم نیرو بگیری. اساسا شب‌زنده‌داران هستند که در زمان هول و هراسِ همه‌گیر قیامت، در آغوش امن خدا خواهند بود.

اشاره به ترتیل خواندن قرآن

یکی از آیات مشهور این سوره، آيه ۴ است: «وَ رَتِّلِ الْقُرْآنَ تَرْتيلاً». این آیه بر تلاوت قرآن به صورت ترتيل تأكيد می‌کند. منظور از ترتیل در این آیه، شمرده خواندن قرآن، ادای صحیح تلفظ کلمات و خواندن توأم با تأنّی، تفكر و تعقل است.

شدت عذاب در قیامت

آيه ۱۷ سوره مزمل؛ «فَكَیْفَ تَتَّقُونَ إِن كَفَرْتُمْ یَوْمًا یَجْعَلُ الْوِلْدَانَ شِيبًا»،«پس اگر كفر بورزيد چگونه از روزى كه كودكان را پير مى‏گرداند پرهيز توانيد كرد» بر شدت هراس قيامت اشاره دارد. مطابق آیه، این شدت هراس و عذاب به‌حدی است که کودکان را در لحظه پیر کرده و مویشان را سپید می‌کند!

اشاره به فضیلت وقف

در قرآن کریم، اشاره مستقیمی به مفهوم «وقف» نشده است. اما از آیاتی، می‌توان مفهوم و فضیلت وقف را برداشت کرد. یکی از این آیات، آيه ۲۰ سوره مزمل: «وَمَا تُقَدِّمُوا لِأَنفُسِكُم مِّنْ خَیْرٍ تَجِدُوهُ عِندَ اللَّهِ هُوَ خَیْرًا وَأَعْظَمَ أَجْرًا» که در آن، وقف را (به مثابه کار نیکی که از پیش فرستاده می‌شود) بهترين و سودمندترين توشه آخرت معرفی كرده است.

منابع

ایکنا

ویکی شیعه