زائر

زائر؛ کسی که به زیارت مکان‌های مقدس می‌رود. غسل، پوشیدن لباس‌های پاکیزه و نو، گام برداشتن به‌سمت حرم با حالت خضوع و خشوع و تداوم ذکر نیز، از آدابی است که لازم است زائر رعایت نماید.

تعریف

به کسی که به زیارت مکان‌های مقدس می‌رود را، زائر گویند. زائر، مسافری است که در حالِ سفر به یک مکان مقدسِ دینی یا مذهبی است، و زیارت در بسیاری از ادیان، از جمله ادیان مصر باستان، ایران، هند، چین و ژاپن معمول بوده است.

زائر و مسافر در روایات

زائر در اغلب موارد، مسافر است و برهمین اساس در برخی روایات، سفر با زیارت ذکر شده است. رسول خدا(ص) فرموده‌اند: سافِروا تصحّوا، وَجاهِدوا تغنَموا وحَجّوا تستغنوا؛ «مسافرت کنید تا صحّت بدن یابید، جهاد کنید تا غنیمت به دست آورید، حج گزارید تا بی نیاز گردید». درواقع، سرفصل زیارت‌ها حجّ خانه خدا است که بر هر مسلمان توانمند و مستطیع، واجب است. یکی از آسیب‌هایی که نسبت به این نوع زیارت هشدار داده شده است، خالی شدن آن از محتوا و انحراف آن در دورۀ آخرالزمان است. در حدیث است که: اذا کان آخرُالزمانِ خرج الناس للحجّ اربعه اصناف: سلاطینهُم للنّزهه، و اغنیائهم للتِجاره، و فقرائهم للمسألهِ و قُرّائهم للسُمعه؛ «در آخرالزمان، مسافرت و بیرون رفتن مردم برای حجّ به چهار گروه، بیشتر اختصاص پیدا می‌کند: حکمرانان برای تفریح و گردش، ثرومتمندان برای تجارت و داد و ستد، فقراء برای گدایی و قاریان برای سمعه و ریا». لذا گرچه زیارت و سفر در اسلام، امری پسندیده است، ولی باید در جهت صحیح و با انگیزه و هدفی سالم صورت گیرد. در روایتی از امام صادق(ع) سه هدف برای سفر مطلوب برشمرده شده است: انّ علی العاقل ان لا یکونَ ظاعناً الّا فی ثلاثٍ: تزوّدٍ لمعادٍ او مرمّهٍ لمعاشٍ او لذّهٍ فی غیر محرّم؛ «مسافرت باید برای یکی از این سه امر باشد: تهیه توشه آخرت، تأمین معاش زندگی یا لذت مباح و تفریح سالم و غیرحرام».

آداب زائر

غسل کردن، پوشیدن لباس‌های پاکیزه و نو، گام برداشتن به‌سمت حرم با حالت خضوع و خشوع و تداوم ذکر، از آدابی است که لازم است زائر رعایت نماید. همچنین وقتی به درگاه حرم رسید، بایستد و دعا و اذن دخول بخواند و بکوشد تا حالت خشوع و خضوع و رقت قلب در خود پدید آورد. سپس در مقابل ضریح بایستد و زیارت و دعا بخواند.

فضیلت و پاداش زائر

برای زائر حضرات معصومین علیهم‌السلام، فهرست بلندی از فضایل و پاداش‌ها ذکر شده است که برخی از آن‌ها عبارت‌اند از:

1.فرشتگان، زائر را در رفت و برگشت همراهی می‌کنند.

2.آمرزش گناهان و خطاهای زائر، مانند کسی که تازه متولد شده است.

3.حسنات و ثواب‌ها برای زائر افزایش تصاعدی دارند.

4.بلاهای دنیوی و اخروی به‌واسطه زیارت دفع می‌شود.

5.زائر امام حسین(ع) در حزب خدا و حزب رسول خدا(ص) و اهل بیت(ع) قرار دارد.

6.زائر امام حسین(ع) هر قدمش هزار حسنه و ثواب دارد، هزار گناه از او محو و رتبه‌اش هزار درجه بالاتر مى‏‌رود.

7. دعای زائر امام حسین(ع) مستجاب و حاجات او برآورده می‌شود.

8.فرشتگان از زائران بیمار عیادت می‌کنند.

9.فرشتگان در تشییع مردگان آنان و دعا و طلب مغفرت برایشان شرکت می‌کنند.

10.زائر امام حسین(ع) مشمول دعای حضرات معصومین و به‌طور خاص، دعای ویژه امام صادق(ع) در حق زوّار آن حضرت هستند.

11.زیارت امام رضا(ع) برابر است با ثواب هزار حج، و در‌ صورت زیارت با معرفت برابر است با ثواب یک‌ میلیون حج، ثواب انفاق و جهاد در راه خدا قبل از فتح مکه، ثواب هفتاد شهیدی که در رکاب پیامبر(ص) جهاد کرده باشند.

اکرام زائر

بر اساس آیه 57 سوره قصص در توصیف قرآن کریم از مکه و با توجه به عبارت «حرماً آمناً»، باید زائر امنیت را در شهر احساس کند. در روایات و احادیث ائمه اطهار(ع) نیز به امر تکریم مهمان سفارش شده است و اهمیت این مسئله در سیره و رفتار امام رضا(ع) به گونه‌ای است که نقل است حضرت، خودشان از مهمانان‌شان پذیرایی می‌فرمودند. پذیرایی از زائران حضرت رضا(ع) نیز در گذشته‌های دور به عنوان یک جریان فرهنگی در شهر مشهد مطرح بود و همه خانواده‌ها به این فرهنگ مقید بودند. گرچه در دوران حاضر، زائران به لحاظ علم جامعه شناختی، صنعت توریست و علم اقتصاد یک ظرفیت و منبع برای توسعه پایدار شهر محسوب می‌شوند.

منابع

ایکنا

ویکی پدیا

دانشنامه آزاد فارسی

امامت پدیا