قلی (ریشه)
ریشه «قلی» (QLY)؛ کوچک شمردن، تحقیر کردن. این ریشه تنها 2 بار در قرآن به‌کار رفته است.
معنای لغوی
قلى: بغض شديد. «قَلَاهُ يَقْلِيهِ و يَقْلُوهُ: ابغضه و كرهه غاية الكراهة» اقرب قيد ترك كردن را نيز افزوده ما وَدَّعَكَ رَبُّكَ وَ ما قَلى ضحى:3. پروردگارت تو را ترك نكرده و دشمن نداشته (قاموس قرآن، ج6، ص33).
ساخت‌های صرفی در قرآن
قَلَیَ (فعل مجرد): 1 بار
قالی (اسم فاعل): 1 بار
ریشه‌شناسی
| زبان | واژه | آوانگاری | معنا | توضیحات | ارجاع | ||
| فارسی | بین‌المللی | فارسی | لاتین | ||||
| آفروآسیایی باستان | ḳal/ḳil | قَل/قِل | کوچک بودن، سبک بودن | be small, be light | عربی. قَلَّ | Orel, 336 (No. 1542) | |
| سامی باستان | ḳil | قِل | کوچک بودن، سبک بودن | be small, be light | |||
| عبری | קָלָה | قالا | qālā | کباب کردن، بریان کردن | roast, parch | عربی. قَلَی: سرخ کردن، جوشیدن، قلیان | Gesenius, 885 |
| קָלָה (II) | قالا | qālā | باب انفعال. نامحترم بودن، بی‌آبرو بودن | Niph.be lightly esteemed,
dishonoured |
|||
| اوگاریتی | qlt | قلت | پستی، تحقیر | vileness, humiliation | DelOlmo, 701-702 | ||
| آرامی | קַל
קַלָה |
قَل
قَلا |
سَبُک: 1. بی اهمیت، ارزش جزئی؛ آسان برای دستیابی 2. پست، فقیر | light: 1. unimportant,
of minor value; easy to achieve 2. lowly, poor |
عربی. قلّ: کم بودن
قلیل: کم |
Jastrow, 1370-1371 | |
| سریانی | ܩܠܐ | قلا | qelā | الف) بریان کردن، برشته کردن، سرخ کردن ب) ایجاد شدید درد، درد شدید، نابود کردن باب تفعیل. دعوا کردن | a) to roast, parch,fry
b) to inflict severe pain, pain acutely, destroy PA. to quarrel |
PayneSmith, 506 | |
| مندایی | Macuch, | ||||||
| فنیقی | Krahmalkov, | ||||||
| اکدی/آشوری | Black, | ||||||
| حبشی | Leslau, | ||||||
| سبائی | Beeston, | ||||||
| عربی | قلی | سرخ کردن، برشته کردن گوشت یا گندم؛
نفرت داشتن |
مشکور، 720
Zammit, 344 | ||||
منابع
قلی (واژگان)