ازلام

ازلام؛ تیری که در جاهلیت برای قرعه از آن استفاده می کردند.

تعریف

«ازلام» جمع«زلم» و«زُلم» به معنای تیری است که در زمان جاهلیت به حکم قرعه از آن نصیب و قسمت می‌جستند؛ چنانکه هرگاه می‌خواستند به سفری بروند و یا کاری را آغاز کنند، تیرهایی داشتند که بر برخی از آنها نوشته بود«امرنی ربی» (پروردگارم مرا به انجام این کار فرمان داد) و بر برخی دیگر نوشته بود: «نهانی ربّی» (پروردگارم مرا از انجام این کار نهی نمود) و بر برخی دیگر چیزی ننوشته بودند، و به هنگام انجام کارهای مهم از آن فال می‌گرفتند و اگر تیری خارج می‌شد که بر آن نوشته شده بود«امر‌نی ربی» می‌پنداشتند که حاجتشان روا داشته خواهد شد و اگر تیری خارج می‌شد که بر آن نوشته شده بود: «نهانی ربی» به انجام کار اقدام نمی‌کردند و یا به آن سفر نمی‌رفتند. زیرا گمان می‌کردند انجام آن کار یا رفتن به آن سفر به صلاح آنان نیست و اگر یکی از تیرهایی خارج می‌شد که بر روی آن چیزی نوشته نشده بود، قرعه را تکرار می‌کردند.

قرآن کریم مردم را از این کار نهی نمود و آن را از عمال شیطانی شمرد چنانکه خداوند متعال می‌فرماید: «حُرِّمَتْ عَلَيْكُمُ الْمَيْتَةُ وَالدَّمُ وَلَحْمُ الْخِنْزِيرِ وَمَا أُهِلَّ لِغَيْرِ اللَّهِ بِهِ وَالْمُنْخَنِقَةُ وَالْمَوْقُوذَةُ وَالْمُتَرَدِّيَةُ وَالنَّطِيحَةُ وَمَا أَكَلَ السَّبُعُ إِلَّا مَا ذَكَّيْتُمْ وَمَا ذُبِحَ عَلَى النُّصُبِ وَأَنْ تَسْتَقْسِمُوا بِالْأَزْلَامِ ذَلِكُمْ فِسْقٌ...»(مائده 3)(مردار و خون و گوشت خوک و آنچه(به هنگام) سر بریدنش) نام غیر خدا بر آن برده شده و (حلال گوشت) خفه شده و به ضرب (چوب و سنگ) مرده و از بلندی افتاده و به شاخ زدن مرده و آنچه درندگان خورده باشند مگر آنچه (از موارد اخیر پیش گفته) که ذبح(شرعی) کرده باشید و آنچه برای بتان ذبح شده‌اند و آنکه با تیرهای فال تعیین قسمت کنید،(همه) بر شما حرام شده است(روی کردن به همه)اینها نافرمانی است).

همچنین در جایی دیگر می‌فرماید:« يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّمَا الْخَمْرُ وَالْمَيْسِرُ وَالْأَنْصَابُ وَالْأَزْلَامُ رِجْسٌ مِنْ عَمَلِ الشَّيْطَانِ فَاجْتَنِبُوهُ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ»(مائده 90) (ای مومنان، جز این نیست که شراب و قمار و انصاب و ازلام، پلید(و ناشی) از عمل شیطان است، پس از آن احتراز کنید باشد که رستگار شوید)

ارجاعات

این مدخل برگرفته از دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی است و مقاله آن هنوز به طور کامل تدوین نیافته است.