نوآوری
نوآوری؛ تولید یا ارائه فکر و محصول جدید؛ هر تغییری نوآوری محسوب نمیشود؛ بلکه تغییر باید امر جدیدی را پدید یا تولید نماید. در قرآن کریم به نوآوری خداوند در مورد آفرینش موجود جدید، گروه های جدید انسانی و قدرت خداوند در تحول طبیعت و آفریدن چیزهای نو با واژه های جدید، بدیع، باری و خلاق معرفی شده است.
نوآوری در اصطلاح
نوآوری به معنای اجرای صحیح ایده‌های جدید است که با انتخاب ایده‌های درست و اجرای صحیح به تولید تازه منجر میشود. برای دستیابی ایده جدید نیاز است تا علم به روز شود.[۱] شرایط محیطی و نیازهای انسانی زمینه ایجاد نوآوری را ایجاد می نماید.[۲]
معناشناسی واژگان مرتبط با نوآوری در قرآن
نوآوری در قرآن به معنای تغییر جدیدی است که با استفاده از ایده های جذاب و نو پدید می آید. پدید آمدن امر جدید نیز نیازمند علم و دانش خلاقانه است.[۳] از این رو، جمود فكری و تحجر به نوآوری آسيب می‌رساند و آن را تخريب می‌كند.[۴] در قرآن به چند مورد از نوآوری اشاره شده است که همه آنها به خداوند متعال نسبت داده شده است.[۵] واژه «بدیع» یکی از واژگانی است که اشاره به نوآوری خداوند دارد.[۶] بدیع به معنای ایجاد چیزی جدیدی[۷] است که سابقه نداشته است.[۸]
نوآوری در آفرینش آسمان و زمین[۹] از جمله مواردی است که خداوند آنها را با علم و قدرت خود ایجاد کرده است. البته، این نوآوری آنی و با سرعت باورنکردنی[۱۰] انجام می گیرد. واژه «جدید» نیز واژه ای است که بر نوآوری خداوند در آفرینش دلالت دارد. آفرینش جدید[۱۱]، آوردن گروه های جدید انسانی به جای گروه های قدیمی،[۱۲] نو شدن و تغيير و تحول طبيعت،[۱۳] از نمونه های نوآوری خداوند است که در قالب واژه جدید بیان شده است.[۱۴] به بیان دیگر، جهان آفرینش در حال تجدید شدن به امر الهی می باشد.[۱۵] واژه دیگر «باری»[۱۶]است که به معنای آوردن چیزی نو از خداوند متعال است و این صفت نشان دهنده این امر است که خداوند متعال میتواند چیزی نو بیافریند. واژه دیگر «خلاق»[۱۷] استکه نشانه آفریننده نوساز است و خداوند به این صفت متصف است.[۱۸]
منابع
علایی رحمانی، فاطمه، محصص، مرضیه، (1389)، بررسی شاخصههای نوآوری در قرآن کریم، تحقیقات علوم قرآن و حدیث، ش1، صص241-223.
فراهیدی، خلیل بن احمد، (1410ق)، العین؛ قم: انتشارات هجرت.
ارجاعات
- ↑ . ویکی پدیا
- ↑ . دانشنامه پژوهه؛ نوآوری
- ↑ . بررسی «عوامل نوآوری و خلاقيت از ديدگاه قرآن» به روايت وبلاگ «آيه‌های سبز»
- ↑ . بررسی مبانی و شاخص‌های نوآوری در قرآن كريم
- ↑ . تجلی هنر الهی در طبیعت/ بازخوانی آیات الهی و روایت اهل بیت(ع) درباره زیبایی طبیعت
- ↑ . علایی و دیگران، 1389، ص226
- ↑ .فراهیدی، 1410، ج2، ص54
- ↑ . بررسی صفت نوآوری خداوند در قرآن و احاديث در نشريه «مشكوة»
- ↑ . بَدِيعُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ أَنَّى يَكُونُ لَهُ وَلَدٌ وَ لَمْ تَكُنْ لَهُ صاحِبَةٌ وَ خَلَقَ كُلَّ شَيْءٍ وَ هُوَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ؛ «پديد آورنده آسمانها و زمين است. چگونه او را فرزندى باشد، در صورتى كه براى او همسرى نبوده، و هر چيزى را آفريده، و اوست كه به هر چيزى داناست» (أنعام/101)
- ↑ . بَدِيعُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ إِذا قَضى أَمْراً فَإِنَّما يَقُولُ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ؛ «[او] پديد آورنده آسمانها و زمين [است]، و چون به كارى اراده فرمايد، فقط مىگويد: « [موجود] باش»؛ پس [فوراً موجود] مىشود» (بقره/117)
- ↑ . أَ لَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ بِالْحَقِّ إِنْ يَشَأْ يُذْهِبْكُمْ وَ يَأْتِ بِخَلْقٍ جَدِيدٍ؛ «آيا در نيافتهاى كه خدا آسمانها و زمين را به حق آفريده؟ اگر بخواهد شما را مىبرد و خلق تازهاى مىآورد» (ابراهیم/19)
- ↑ . ذلِكَ جَزاؤُهُمْ بِأَنَّهُمْ كَفَرُوا بِآياتِنا وَ قالُوا أَ إِذا كُنَّا عِظاماً وَ رُفاتاً أَ إِنَّا لَمَبْعُوثُونَ خَلْقاً جَدِيداً؛ جزاى آنها اين است، چرا كه آيات ما را انكار كردند و گفتند: «آيا وقتى ما استخوان و خاك شديم [باز] در آفرينشى جديد برانگيخته خواهيم شد؟» (اسراء/98) وَ قالُوا أَ إِذا ضَلَلْنا فِي الْأَرْضِ أَ إِنَّا لَفِي خَلْقٍ جَدِيدٍ بَلْ هُمْ بِلِقاءِ رَبِّهِمْ كافِرُونَ؛ «و گفتند: «آيا وقتى در [دلِ] زمين گم شديم، آيا [باز] ما در خلقت جديدى خواهيم بود؟» [نه،] بلكه آنها به لقاى پروردگارشان [و حضور او] كافرند» (سجده/10)
- ↑ . إِنْ يَشَأْ يُذْهِبْكُمْ وَ يَأْتِ بِخَلْقٍ جَدِيدٍ؛ «و اگر بخواهد شما را مىبَرد و خلقى نو [بر سر كار] مىآورد» (فاطر/16)أَ فَعَيِينا بِالْخَلْقِ الْأَوَّلِ بَلْ هُمْ فِي لَبْسٍ مِنْ خَلْقٍ جَدِيدٍ؛ «مگر از آفرينش نخستين [خود] به تنگ آمديم؟ [نه!] بلكه آنها از خلق جديد در شبههاند» (ق/15)وَ قالُوا أَ إِذا كُنَّا عِظاماً وَ رُفاتاً أَ إِنَّا لَمَبْعُوثُونَ خَلْقاً جَدِيداً؛ و گفتند: «آيا وقتى استخوان و خاك شديم [باز] به آفرينشى جديد برانگيخته مىشويم؟» (اسراء/49)إِنْ يَشَأْ يُذْهِبْكُمْ وَ يَأْتِ بِخَلْقٍ جَدِيدٍ؛ «و اگر بخواهد شما را مىبَرد و خلقى نو [بر سر كار] مىآورد» (فاطر/16).وَ قالَ الَّذِينَ كَفَرُوا هَلْ نَدُلُّكُمْ عَلى رَجُلٍ يُنَبِّئُكُمْ إِذا مُزِّقْتُمْ كُلَّ مُمَزَّقٍ إِنَّكُمْ لَفِي خَلْقٍ جَدِيدٍ؛ «و كسانى كه كفر ورزيدند، گفتند: «آيا مردى را به شما نشان دهيم كه شما را خبر مىدهد كه چون كاملا متلاشى شديد، [باز] قطعاً در آفرينشى جديد خواهيد بود؟» (سبأ/7)
- ↑ . تغيير و تحول طبيعت از شيوه‌های تربيت انسان توسط خداوند است
- ↑ . پرتال جامع علوم و معارف قرآن
- ↑ هُوَ اللَّهُ الْخالِقُ الْبارِئُ الْمُصَوِّرُ لَهُ الْأَسْماءُ الْحُسْنى يُسَبِّحُ لَهُ ما فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ؛ «اوست خداى خالق نوساز صورتگر [كه] بهترين نامها [و صفات] از آنِ اوست. آنچه در آسمانها و زمين است [جمله] تسبيح او مىگويند و او عزيز حكيم است» (حشر/24)
- ↑ . إِنَّ رَبَّكَ هُوَ الْخَلَّاقُ الْعَلِيمُ؛ «زيرا پروردگار تو همان آفريننده داناست» (حجر/86)أَ وَ لَيْسَ الَّذِي خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ بِقادِرٍ عَلى أَنْ يَخْلُقَ مِثْلَهُمْ بَلى وَ هُوَ الْخَلَّاقُ الْعَلِيمُ؛ «آيا كسى كه آسمانها و زمين را آفريده توانا نيست كه [باز] مانند آنها را بيافريند؟ آرى، اوست آفريننده دانا» (یس/81)
- ↑ .دانشنامه حوزه