مباهله

سنت مباهله؛ به گفتگویی گفته می¬شود که دو یا چند گروه بر سر یک مسئله دینی یا مذهبی یکدیگر را نفرین می¬ کنند و از خداوند می¬خواهند که طرف ظالم را رسوا کند یا عذابی بر ستمگر بفرستد. این مسئله زمانی اجرا می¬شود که دو طرف از اثبات حقیقت به روش عادی ناامید شدند و برای فهم حقیقت از خداوند درخواست کمک دارند. این سنت از زمان حضرت آدم تا زمان پیامبر(ص) تداوم داشته است و امر ناآشنایی برای اعراب نبوده است. نمونه ای از سنت مباهله، در دوره صدر اسلام رخ داده است که میان پیامبر(ص) و مسیحیان نجران بوده است.

مباهله در لغت

مباهله از ریشه «بَهْل» و به معنای «رها کردن»،^[۱] برداشتن قید و بند از چیزی^[۲]، به خودواگذاشتن و رها کردن^[۳] یکدیگر را لعنت و نفرین کردن^[۴] و تضرع و خضوع در دعا گفته می-شود.^[۵]

تاریخچه مباهله

سنت مباهله از دیرباز در میان برخی جوامع بشری و به ویژه اقوام سامی متداول بوده ‌است. طبق گزارش¬های تاریخی، نمونه هایی از مباهله به چشم می¬خورد که سوگند پاکدامنی در بین بابلیان یکی از آنها است که در موارد اتهام زنان به انجام عمل خلاف عفت برگزار می‌شد. نمونه دیگر از میاهله، رد شدن متهم از آتش است که در صورت بی گناهی گزندی به او وارد نمی‌شد و نیز برخی آزمایش¬های مشابه دیگر که برای اثبات بی گناهی در بین بومیان عرب مرسوم بوده ‌است. رقابت هابیل و قابیل نمونه¬ای دیگر از مباهله است که دو هدیه به پیشگاه خداوند تقدیم می‌دارند و خداوند یکی از آنها را برمی‌گزیند و به نشانه قبولی، آتشی از آسمان بر فرد بر حق می-فرستد.^[۶]

این موارد تنها نمونه¬ای از مباهله در ادیان قبل از اسلام بوده است و این سنت تا صدر اسلام تداوم داشته است.^[۷] این سنت، در دوره پیامبر (ص) رخ داد و پیامبر (ص) و اهل بیت او با مسیحیان نجران آماده مباهله شدند. داستان از این قرار بود که حضرت محمد(ص) در نامه‌ای مسیحیان نجران را به اسلام دعوت کرده بود. جمعی از مسیحیان نجران به مدینه آمده بودند تا در مورد درستی دعوت پیامبر تحقیق کنند و با او درباره خدا بودن حضرت عیسی(ع) به استدلال بپردازند. مسیحیان فکر می¬کردند که دلایل پیامبر(ص) برای بشر بودن عیسی(ع) قانع کننده و کافی نبوده است و سرانجام، بحث‌ آنها به جایی کشید که پیامبر(ص) خواست تا با آن‌ها به مباهله بپردازند. هر یک از دو طرف با افراد خود به محل مباهله رفتند. هنگامی که مسیحیان آگاه شدند که پیامبر(ص) قصد دارد با عزیزترین نزدیکان خود یعنی علی(ع)، فاطمه(س)، حسن و حسین(ع) آن‌ها را به چالش بکشند، از مباهله کناره گرفتند.^[۸]

مباهله در قرآن

آیه 61 سوره آل عمران به آیه مباهله معروف است. سنت مباهله در این آیه، درخواست لعن و نفرین خداوند برای اثبات حقانیت پیامبر(ص) در مقابل مسیحیان بوده است و جنبه عمومی ندارد.^[۹]^[۱۰] همه افراد نمی¬توانند در حالت عادی از این نوع نفرین یا به مبارزه طلبیدن استفاده کنند.

منابع

ایکنا

ویکی پدیا

ارجاعات

↑ . مباهله؛ روز میدان‌داری حقانیت قلب‌های آل‌کسا در برابر دنیای کفر.
↑ . اهل بیت(ع) مصداق آیه مباهله هستند.
↑ خانواده محوری»؛ پیام روز مباهله؛آنچه در مباهله مطرح شد/ استدلال‌ از جنس قرآن؛نگاهی به دیپلماسی نبوی بر اساس جریان مباهله
↑ آیه مباهله؛ حقانیت و فضیلتی برای اهل بیت عصمت و طهارت(ع)؛ مباهله؛ با شكوه‌ترين ماجرای قرآنی تاريخ اسلام؛ مباهله؛ نشانه‌ای برای اثبات حقانيت شيعه؛ جریان جاودان مباهله؛نگاهی به تفسير آيه «مباهله» از ديدگاه اهل بيت(ع) و اهل سنت.
↑ . مباهله سندی جاودان بر حقانیت اسلام است.
↑ .ویکی پدیا.
↑ . جریان جاودان مباهله.
↑ . ذی‌الحجه؛ روز مباهله پيامبر اسلام (ص) در سال دهم هجری؛ مباهله؛ روز میدان‌داری حقانیت قلب‌های آل‌کسا در برابر دنیای کفر؛مباهله؛ سند محکومیت خشونت در اسلام؛ مباهله تا ظهور منجی ادامه دارد/ لزوم تأسی زوجین به رفتار پیامبر(ص)
↑ . فَمَنْ حَاجَّكَ فِیهِ مِن بَعْدِ مَا جَاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَأَبْنَاءَكُمْ وَنِسَاءَنَا وَنِسَاءَكُمْ وَأَنفُسَنَا وَأَنفُسَكُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَل‌لَّعْنَتَ اللَّهِ عَلَی الْكَاذِبِینَ؛ بعد از علم و آگاهى كه (درباره مسيح) بر تو رسيده اگر كسانى با تو به بحث و مناقشه برخيزند، به آنان بگو، بيائيد ما فرزندان خود را احضار كنيم و شما نيز فرزندان خود را احضار كنيد. ما زنان خود را احضار ميكنيم و شما نيز زنان خود را احضار كنيد. ما از كسان و بستگان خود دعوت بعمل مى‏آوريم و شما نيز كسان و بستگان خود را دعوت كنيد. آن گاه مباهله (لعن و نفرين) ميكنيم و لعنت خدا را بر دروغگويان قرار ميدهيم‏
↑ . خانواده محوری»؛ پیام روز مباهله

[1] . مباهله؛ روز میدان‌داری حقانیت قلب‌های آل‌کسا در برابر دنیای کفر.

[2] . اهل بیت(ع) مصداق آیه مباهله هستند.

[3] خانواده محوری»؛ پیام روز مباهله؛آنچه در مباهله مطرح شد/ استدلال‌ از جنس قرآن؛نگاهی به دیپلماسی نبوی بر اساس جریان مباهله

[4] آیه مباهله؛ حقانیت و فضیلتی برای اهل بیت عصمت و طهارت(ع)؛ مباهله؛ با شكوه‌ترين ماجرای قرآنی تاريخ اسلام؛ مباهله؛ نشانه‌ای برای اثبات حقانيت شيعه؛ جریان جاودان مباهله؛نگاهی به تفسير آيه «مباهله» از ديدگاه اهل بيت(ع) و اهل سنت.

[5] . مباهله سندی جاودان بر حقانیت اسلام است.

[6] .ویکی پدیا.

[7] . جریان جاودان مباهله.

[8] . ذی‌الحجه؛ روز مباهله پيامبر اسلام (ص) در سال دهم هجری؛ مباهله؛ روز میدان‌داری حقانیت قلب‌های آل‌کسا در برابر دنیای کفر؛مباهله؛ سند محکومیت خشونت در اسلام؛ مباهله تا ظهور منجی ادامه دارد/ لزوم تأسی زوجین به رفتار پیامبر(ص)

[9] . فَمَنْ حَاجَّكَ فِیهِ مِن بَعْدِ مَا جَاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَأَبْنَاءَكُمْ وَنِسَاءَنَا وَنِسَاءَكُمْ وَأَنفُسَنَا وَأَنفُسَكُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَل‌لَّعْنَتَ اللَّهِ عَلَی الْكَاذِبِینَ؛ بعد از علم و آگاهى كه (درباره مسيح) بر تو رسيده اگر كسانى با تو به بحث و مناقشه برخيزند، به آنان بگو، بيائيد ما فرزندان خود را احضار كنيم و شما نيز فرزندان خود را احضار كنيد. ما زنان خود را احضار ميكنيم و شما نيز زنان خود را احضار كنيد. ما از كسان و بستگان خود دعوت بعمل مى‏آوريم و شما نيز كسان و بستگان خود را دعوت كنيد. آن گاه مباهله (لعن و نفرين) ميكنيم و لعنت خدا را بر دروغگويان قرار ميدهيم‏

[10] . خانواده محوری»؛ پیام روز مباهله

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]