ریشه «أتی» (ˀatā)؛ آمدن، آوردن. این ریشه در باب افعال نیز آمده (آتَی) و جمعا 549 بار در قرآن تکرار شده است.

معنای لغوی

إِتْيَان بمعنى آمدن و آوردن هر دو آمده است. مانند «أَتى‏ أَمْرُ اللَّهِ فَلا تَسْتَعْجِلُوهُ» (نحل: 1)، يعنى امر خدا آمد آنرا به‌عجله نخواهيد. و مثل «وَ اللَّاتِي يَأْتِينَ الْفاحِشَةَ مِنْ نِسائِكُمْ» (نساء: 15)، يعنى زناني‌كه زنا مي‌آورند. آتَى يُؤتِي إِيتَاءً از باب إفعال به‌معنى دادن و عطا كردن است‏ (قاموس قرآن، ج1، ص21).

ساخت‌های صرفی در قرآن

أتَی - یَأتی (فعل مجرد): 264 بار

         آتِی (اسم فاعل): 9 بار

         مَأتِیّ (اسم مفعول): 1 بار

آتَی - یُؤتی (باب افعال): 271 بار

         مُؤتِی (اسم فاعل): 1 بار

         ایتاء (مصدر): 3 بار

ریشه‌شناسی

زبان واژه آوانگاری معنا ارجاع
فارسی بین‌المللی فارسی انگلیسی
آفروآسیایی باستان *ˀat- اَت راه رفتن، آمدن walk, come Orel, 18 (No. 63)
سامی باستان ˀt أت آمدن، گذر کردن، برگشتن come, pass, come back
عبری אָתָה آتا ˀātā فعل. آمدن vb. come Gesenius, 87
اوگاریتی ˀtw أتو آمدن، رفتن to come, go DelOlmo, 123
آرامی אֲתָא

אָתָא

اِتا

آتا

ˀe آمدن، رسیدن، رخ دادن to come, to arrive, to occur Jastrow, 132
سریانی ܐܬܐ اِتا ˀetā آمدن، رسیدن to come, arrive PayneSmith, 31
پالمیری ati مشکور، ج1، ص5
فنیقی ˀtˀ أتأ آمدن to come Zammit, 68
مندایی ATA اتا آمدن، رسیدن to come, arrive Macuch, 41
حبشی ˀatawa اَتَوَ آمدن، خانه آمدن، رفتن (به خانه)، بازگشتن come, come home, go (home), return Leslau, 46
سبائی ˀTW/ˀTY اتو / اتی آمدن، برگشتن، رسیدن come, come back, arrive Beeston, 9
عربی أتَی آمدن، رسیدن to come, to arrive مشکور، ج1، ص5

Zammit, 68

منابع

اتی (واژگان)

منابع ریشه شناسی