اختلاس: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۱۸ ژوئیهٔ ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' می ' به ' می‌')
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
'''اختلاس'''؛ تصرف و تصاحب در اموال متعلق به دولت توسط کارمند دولت. ‌اختلاس از اصطلاحات حقوق جزا بوده و به معنای تصرف در اموال دولتی (بیت‌المال) است که بر عهده فرد یا نهادی قرار گرفته و در جای غیر معین‌شده به نفع خود یا دیگری سوء استفاده می‌شود. واژه «سحت» در قرآن یکی از مفاهیمی است که مرز نزدیکی با اختلاس دارد. در منظر قرآن بروز ناهنجاری هایی چون اختلاس ریشه در ضعف ایمان به خدا و روز قیامت دارد و فرد اختلاس گر با همان پول هایی که انبان کرده است عذاب خواهد شد.
'''اختلاس'''؛ تصرف و تصاحب در اموال متعلق به دولت توسط کارمند دولت. ‌اختلاس از اصطلاحات حقوق جزا بوده و به معنای تصرف در اموال دولتی (بیت‌المال) است که بر عهده فرد یا نهادی قرار گرفته و در جای غیر معین‌شده به نفع خود یا دیگری سوء استفاده می‌شود. واژه «سحت» در قرآن یکی از مفاهیمی است که مرز نزدیکی با اختلاس دارد. در منظر قرآن بروز ناهنجاری هایی چون اختلاس ریشه در ضعف ایمان به خدا و روز قیامت دارد و فرد اختلاس گر با همان پول هایی که انبان کرده است عذاب خواهد شد.
== تعریف لغوی اختلاس ==
== تعریف لغوی اختلاس ==
اختلاس در لغت به معنای استلاب (سلب کردن) آمده است. ابن منظور می‏نویسد: « خلست الشیی: اذا استبلته».<ref>. لسان العرب، ج6: ص 65.</ref> جمله « اختلاس کردم شی‏ء را » درهنگامی گفته می‏شود که آن شی را سلب کرده باشیم.
اختلاس در لغت به معنای استلاب (سلب کردن) آمده است. ابن منظور می‏نویسد: « خلست الشیی: اذا استبلته».<ref>. لسان العرب، ج6: ص 65.</ref> جمله « اختلاس کردم شی‏ء را » درهنگامی گفته می‏شود که آن شی را سلب کرده باشیم.
خط ۳۹: خط ۳۶:
== اختلاس در قرآن ==
== اختلاس در قرآن ==
معادل اختلاس در قرآن
معادل اختلاس در قرآن
از نظر برخی از محققان، واژه «سحت» در آیه «وَتَرَى كَثِيرًا مِّنْهُمْ يُسَارِعُونَ فِي الإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ وَأَكْلِهِمُ السُّحْتَ لَبِئْسَ مَا كَانُواْ يَعْمَلُونَ ﴿62﴾ لَوْلاَ يَنْهَاهُمُ الرَّبَّانِيُّونَ وَالأَحْبَارُ عَن قَوْلِهِمُ الإِثْمَ وَأَكْلِهِمُ السُّحْتَ لَبِئْسَ مَا كَانُواْ يَصْنَعُونَ ﴿63﴾<ref>. و بسيارى از آنان را مى‌بينى كه در گناه و تعدّى و حرامخوارى خود شتاب مى‌كنند. واقعاً چه اعمال بدى انجام مى‌دادند(62) چرا الهيّون و دانشمندان، آنان را از گفتار گناه‌[آلود] و حرامخوارگى‌شان باز نمى‌دارند؟ راستى چه بد است آنچه انجام مى‌دادند(63)</ref> می‌تواند مفهومی وسیع باشد که مجموعه ای از فعالیت های اقتصادی حرام، از جمله اختلاس را در بر بگیرد.<ref>[https://shahrekord.iqna.ir/fa/news/3519783/%D9%85%D8%B5%D8%AF%D8%A7%D9%82-%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%B2-%D8%B3%D8%AD%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87-%D8%A7%D9%85%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%84%D8%A7%D8%B3-%D9%88%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%DA%A9%D9%84%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%86%D8%AC%D9%88%D9%85%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA . مصداق بارز «سحت» در جامعه امروز اختلاس، وام‌های کلان و حقوق‌های نجومی است
از نظر برخی از محققان، واژه «سحت» در آیه «وَتَرَى كَثِيرًا مِّنْهُمْ يُسَارِعُونَ فِي الإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ وَأَكْلِهِمُ السُّحْتَ لَبِئْسَ مَا كَانُواْ يَعْمَلُونَ ﴿62﴾ لَوْلاَ يَنْهَاهُمُ الرَّبَّانِيُّونَ وَالأَحْبَارُ عَن قَوْلِهِمُ الإِثْمَ وَأَكْلِهِمُ السُّحْتَ لَبِئْسَ مَا كَانُواْ يَصْنَعُونَ ﴿63﴾<ref>. و بسيارى از آنان را مى‌بينى كه در گناه و تعدّى و حرامخوارى خود شتاب مى‌كنند. واقعاً چه اعمال بدى انجام مى‌دادند(62) چرا الهيّون و دانشمندان، آنان را از گفتار گناه‌[آلود] و حرامخوارگى‌شان باز نمى‌دارند؟ راستى چه بد است آنچه انجام مى‌دادند(63)</ref> می‌تواند مفهومی وسیع باشد که مجموعه ای از فعالیت‌های اقتصادی حرام، از جمله اختلاس را در بر بگیرد.<ref>[https://shahrekord.iqna.ir/fa/news/3519783/%D9%85%D8%B5%D8%AF%D8%A7%D9%82-%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%B2-%D8%B3%D8%AD%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87-%D8%A7%D9%85%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%84%D8%A7%D8%B3-%D9%88%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%DA%A9%D9%84%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%86%D8%AC%D9%88%D9%85%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA مصداق بارز «سحت» در جامعه امروز اختلاس، وام‌های کلان و حقوق‌های نجومی است] </ref>
]</ref>


== ریشه اختلاس ==
== ریشه اختلاس ==
بر اساس آموزه های قرآن، اختلاس ریشه در ضعف ایمان به خدا<ref>[https://qom.iqna.ir/fa/news/3799301/%D8%B1%DB%8C%D8%B4%D9%87-%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%84%D8%A7%D8%B3-%D9%88-%D8%A7%D8%AD%D8%AA%DA%A9%D8%A7%D8%B1-%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B4%DB%8C-%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%AF-%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%D9%85%D8%B3%D8%A6%D9%88%D9%84%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%D8%A7%D9%84-98-%D9%BE%D8%B1%D8%AA%D9%84%D8%A7%D8%B4%E2%80%8E%D8%AA%D8%B1-%D8%A8%D8%A7%D8%B4%D9%86%D8%AF . ریشه اختلاس و احتکار، فراموشی معاد است/ مسئولان در سال ۹۸ پرتلاش‎تر باشند.]</ref> و همچنین باور ضعیف به قیامت دارد. <ref>[https://iqna.ir/fa/news/3873731/%D9%81%D8%B3%D8%A7%D8%AF-%D9%88-%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%84%D8%A7%D8%B3-%D8%AF%D8%B1-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87-%D8%B1%DB%8C%D8%B4%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1-%D8%B6%D8%B9%DB%8C%D9%81-%D8%A8%D9%87-%D9%82%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%AA-%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF . فساد و اختلاس در جامعه ریشه در باور ضعیف به قیامت دارد.]</ref>
بر اساس آموزه‌های قرآن، اختلاس ریشه در ضعف ایمان به خدا<ref>[https://qom.iqna.ir/fa/news/3799301/%D8%B1%DB%8C%D8%B4%D9%87-%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%84%D8%A7%D8%B3-%D9%88-%D8%A7%D8%AD%D8%AA%DA%A9%D8%A7%D8%B1-%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B4%DB%8C-%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%AF-%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%D9%85%D8%B3%D8%A6%D9%88%D9%84%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%D8%A7%D9%84-98-%D9%BE%D8%B1%D8%AA%D9%84%D8%A7%D8%B4%E2%80%8E%D8%AA%D8%B1-%D8%A8%D8%A7%D8%B4%D9%86%D8%AF . ریشه اختلاس و احتکار، فراموشی معاد است/ مسئولان در سال ۹۸ پرتلاش‎تر باشند.]</ref> و همچنین باور ضعیف به قیامت دارد. <ref>[https://iqna.ir/fa/news/3873731/%D9%81%D8%B3%D8%A7%D8%AF-%D9%88-%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%84%D8%A7%D8%B3-%D8%AF%D8%B1-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87-%D8%B1%DB%8C%D8%B4%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1-%D8%B6%D8%B9%DB%8C%D9%81-%D8%A8%D9%87-%D9%82%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%AA-%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF . فساد و اختلاس در جامعه ریشه در باور ضعیف به قیامت دارد.]</ref>


== عذاب اختلاس گری ==
== عذاب اختلاس گری ==
بر اساس آیه «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ إِنَّ كَثِيرًا مِّنَ الأَحْبَارِ وَالرُّهْبَانِ لَيَأْكُلُونَ أَمْوَالَ النَّاسِ بِالْبَاطِلِ وَيَصُدُّونَ عَن سَبِيلِ اللّهِ وَالَّذِينَ يَكْنِزُونَ الذَّهَبَ وَالْفِضَّةَ وَلاَ يُنفِقُونَهَا فِي سَبِيلِ اللّهِ فَبَشِّرْهُم بِعَذَابٍ أَلِيمٍ ﴿34﴾ يَوْمَ يُحْمَى عَلَيْهَا فِي نَارِ جَهَنَّمَ فَتُكْوَى بِهَا جِبَاهُهُمْ وَجُنوبُهُمْ وَظُهُورُهُمْ هَذَا مَا كَنَزْتُمْ لأَنفُسِكُمْ فَذُوقُواْ مَا كُنتُمْ تَكْنِزُونَ ﴿35﴾»<ref>. اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد، بسيارى از دانشمندان يهود و راهبان، اموال مردم را به ناروا مى‌خورند، و [آنان را] از راه خدا باز مى‌دارند، و كسانى كه زر و سيم را گنجينه مى‌كنند و آن را در راه خدا هزينه نمى‌كنند، ايشان را از عذابى دردناك خبر ده(34)؛ روزى كه آن [گنجينه‌]ها را در آتش دوزخ بگدازند، و پيشانى و پهلو و پشت آنان را با آنها داغ كنند [و گويند:] «اين است آنچه براى خود اندوختيد، پس [كيفر] آنچه را مى‌اندوختيد بچشيد.»(35)</ref>، و با توجه به ضمیری که تعبیر ﴿یَوْمَ یُحْمَی﴾ بدان باز می‌گردد می‌توان فهمید که اختلاس گران از طریق همان پول هایی که گرد آورده اند- ونه هیزم، فولاد گداخته و یا سایر اسباب عذاب الهی- عذاب خواهند شد.  
بر اساس آیه «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ إِنَّ كَثِيرًا مِّنَ الأَحْبَارِ وَالرُّهْبَانِ لَيَأْكُلُونَ أَمْوَالَ النَّاسِ بِالْبَاطِلِ وَيَصُدُّونَ عَن سَبِيلِ اللّهِ وَالَّذِينَ يَكْنِزُونَ الذَّهَبَ وَالْفِضَّةَ وَلاَ يُنفِقُونَهَا فِي سَبِيلِ اللّهِ فَبَشِّرْهُم بِعَذَابٍ أَلِيمٍ ﴿34﴾ يَوْمَ يُحْمَى عَلَيْهَا فِي نَارِ جَهَنَّمَ فَتُكْوَى بِهَا جِبَاهُهُمْ وَجُنوبُهُمْ وَظُهُورُهُمْ هَذَا مَا كَنَزْتُمْ لأَنفُسِكُمْ فَذُوقُواْ مَا كُنتُمْ تَكْنِزُونَ ﴿35﴾»<ref>. اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد، بسيارى از دانشمندان يهود و راهبان، اموال مردم را به ناروا مى‌خورند، و [آنان را] از راه خدا باز مى‌دارند، و كسانى كه زر و سيم را گنجينه مى‌كنند و آن را در راه خدا هزينه نمى‌كنند، ايشان را از عذابى دردناك خبر ده(34)؛ روزى كه آن [گنجينه‌]ها را در آتش دوزخ بگدازند، و پيشانى و پهلو و پشت آنان را با آنها داغ كنند [و گويند:] «اين است آنچه براى خود اندوختيد، پس [كيفر] آنچه را مى‌اندوختيد بچشيد.»(35)</ref>، و با توجه به ضمیری که تعبیر ﴿یَوْمَ یُحْمَی﴾ بدان باز می‌گردد می‌توان فهمید که اختلاس گران از طریق همان پول هایی که گرد آورده اند- ونه هیزم، فولاد گداخته و یا سایر اسباب عذاب الهی- عذاب خواهند شد.  
به تعبیر دقیق تر، روی سخن در آیه 35 سوره مبارکه توبه به کسانی است که طلا و نقره انبان می‌کنند.<ref>. ﴿...وَ الَّذِینَ یَكْنزِونَ الذَّهَبَ وَ الْفِضَّةَ....﴾(التوبه/34)</ref> از این رو ﴿یُحْمَی﴾ نیز به همان ذهب و فضه برمی‌گردد و این یعنی خداوند متعال از جای دیگر سکه و آهن برای عذاب اختلاس گران نمی آورد بلکه همان نقره و طلای اختلاسی داغ می‌شود و به پیشانی اینها مالیده می‌شود تا غم و اندوهشان بیشتر بشود.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3864905/%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%B1-%D8%AA%D8%A3%DA%A9%DB%8C%D8%AF-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%D8%A8%D8%B1-%D8%AF%D8%A7%D8%BA-%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86-%D9%BE%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%BE%D9%87%D9%84%D9%88-%D9%88-%D9%BE%D8%B4%D8%AA-%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%84%D8%A7%D8%B3%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86 . اسرار تأکید قرآن بر داغ کردن پیشانی، پهلو و پشت اختلاس‌گران
به تعبیر دقیق تر، روی سخن در آیه 35 سوره مبارکه توبه به کسانی است که طلا و نقره انبان می‌کنند.<ref>. ﴿...وَ الَّذِینَ یَكْنزِونَ الذَّهَبَ وَ الْفِضَّةَ....﴾(التوبه/34)</ref> از این رو ﴿یُحْمَی﴾ نیز به همان ذهب و فضه برمی‌گردد و این یعنی خداوند متعال از جای دیگر سکه و آهن برای عذاب اختلاس گران نمی آورد بلکه همان نقره و طلای اختلاسی داغ می‌شود و به پیشانی اینها مالیده می‌شود تا غم و اندوهشان بیشتر بشود.<ref> [https://iqna.ir/fa/news/3864905/%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%B1-%D8%AA%D8%A3%DA%A9%DB%8C%D8%AF-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%D8%A8%D8%B1-%D8%AF%D8%A7%D8%BA-%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86-%D9%BE%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%BE%D9%87%D9%84%D9%88-%D9%88-%D9%BE%D8%B4%D8%AA-%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%84%D8%A7%D8%B3%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86 اسرار تأکید قرآن بر داغ کردن پیشانی، پهلو و پشت اختلاس‌گران] </ref>
]</ref>


== منابع ==
== منابع ==
خط ۵۹: خط ۵۴:
[https://fa.wikifeqh.ir/%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%84%D8%A7%D8%B3_(%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D8%AC%D8%B2%D8%A7) ویکی فقه]
[https://fa.wikifeqh.ir/%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%84%D8%A7%D8%B3_(%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D8%AC%D8%B2%D8%A7) ویکی فقه]


[http://wiki.isca.ac.ir/wiki/index.php/%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%84%D8%A7%D8%B3_(_%D9%81%D9%82%D9%87_) دانشنامه های علوم اسلامی](فقه)
[http://wiki.isca.ac.ir/wiki/index.php/%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%84%D8%A7%D8%B3_(_%D9%81%D9%82%D9%87_) دانشنامه‌های علوم اسلامی](فقه)


== ارجاعات ==
== ارجاعات ==
[[رده:اقتصاد و قرآن]]
[[رده:اقتصاد و قرآن]]
ویراستار
۳٬۲۷۴

ویرایش