آیه جزیه

آیه جِزیه؛ آیه ۲۹ سوره توبه که به مسلمانان دستور می‌دهد تا زمانی که اهل‌کتاب مسلمان نشده‌اند یا جِزیه پرداخت نکرده‌اند، با آنان بجنگند، آیه جزیه نامیده اند. این آیه با عناوین دیگری مانند: آیه سیف (شمشیر) یا قِتال (جنگ) نیز عنوان شده است.

جزیه از صدر اسلام تا به امروز

جزیه در صدر اسلام، ادای امر مالی در برابر حمایت حکومت اسلامی از اهل  کتاب بود، چون آن‌ها مانند مسلمین موظف به پرداخت خمس و زکات و واجبات مالی و حضور در جهاد و جنگ و ... نبودند بنابراین خیلی منطقی و طبیعی است که جزیه یا مالیاتی بدهند بنابراین تنبیه محسوب نمی‌شود، اهل کتاب از امنیت حکومت اسلامی بهره می‌بردند و در عوض زکات و خمس نمی‌دادند و در جنگ هم حضور نداشتند و باید به نحو دیگری سهم خودشان را در تامین امنیت می‌پرداختند. در دوره معاصر نیز با توجه به تحولاتی که در نوع حکمرانی در دنیا ایجاد شده به نظر می‌رسد باید به گونه دیگری با اهل کتاب مواجه شویم؛ شهروندان نظام اسلامی موظف به پرداخت مالیات و رفتن به سربازی و پرداخت عوارض شهرداری و ... هستند بنابراین می‌توان چنین مشارکت‌های شهروندی را در این مسئله لحاظ کرد.

تعامل اهل کتاب با مسلمانان

مسیحیان ساکن در سرزمین‌های اسلامی، از همان ابتدای تاریخ اسلام، از حقوق اهل ذمه استفاده کرده و در انجام آیین و مراسم‌ خود آزاد بودند و فقط جزیه پرداخت می‌کردند و از قبل جزیه دادن، امنیت نیز برای آن‌ها فراهم می‌‌شد، به همین جهت در زمان خلفای ‌اموی و عباسی و بعد از آن در مصر تحت حکومت فاطمیان، مسیحیان اهل کتاب در فعالیت‌هایی تخصصی مثل نجوم، پزشکی، امور اداری و... با مسلمین همکاری داشته و تاکنون نیز در کنار مسلمانان زندگی می‌‌کنند. لذا پرداخت جزیه گاه میتوانست افزون بر حفظ جان و مال اهل کتاب منجر به تعامل باآنان در امور مختلف گردد.