ایزدی، مهدی

دکتر مهدی ایزدی

مهدی ایزدی مبارکه (نام سابق: کامران)؛ دارای مدرک دکترای تخصصی در رشته الهیات، معارف اسلامی و ارشاد، و عضو هیئت علمی گروه علوم قرآن و حدیث در دانشگاه امام صادق علیه‌السلام.

تحصیلات

دکتر مهدی ایزدی مبارکه، از نخستین دانشجویان ورودی به رشته الهیات و معارف اسلامی در بدو تأسیس دانشگاه امام صادق علیه‌السلام (1361 شمسی) بوده است. وی پس از ورود به دانشگاه امام صادق، تحصیلات خود را تا مقطع دکترا ادامه داده و دکترای تخصصی خود را در رشته الهیات، معارف اسلامی و ارشاد اخذ نمود. وی پس از آن به عضویت هیئت علمی گروه علوم قرآن و حدیث در همان دانشگاه درآمده و تا به امروز، این کرسی را در اختیار داشته است. ایشان عمده فعالیت‌های علمی خود را به حوزه حدیث شیعه اختصاص داده و آثار پژوهشی متعددی را در حیطه‌های گوناگون حدیث‌پژوهی به‌چاپ رسانده است. وی همچنین راهنمایی پایان‌نامه‌ها و رساله‌های متعددی را نیز برعهده داشته که غالب آنها دارای سبقه و ابعاد حدیثی بوده‌اند.

وی چندی پیش موفق به دریافت درجه استاد تمامی در رشته تخصصی خود شده و اکنون با سمت استاد تمامی در گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه امام صادق مشغول به فعالیت است.

سوابق علمی و اجرایی

• عضو هیئت علمی گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه امام صادق علیه‌السلام
• مدیر گروه علوم قرآن و حديث در دانشگاه امام صادق علیه‌السلام، از سال 1394
• معاون پژوهشی دانشکده الهیات، معارف اسلامی و ارشاد، از سال 1397
• عضويت حقيقي در هيات مميزه دانشگاه امام صادق علیه‌السلام، از 1397 تا 1399
• عضو هیات تحریریه دو فصلنامه اندیشه علامه طباطبائی
• عضو هیات تحریریه دوفصلنامه پژوهش های تفسیر تطبیقی
• عضو هیات تحریریه دوفصلنامه مطالعات قرآن و حدیث
• سردبیری و مدیر مسئولی دوفصلنامه مطالعات قرآن و حدیث

آثار

از استاد ایزدی تا به امروز آثار و کتب متعددی انتشار یافته که بیشتر آنها دربردارنده پژوهش‌های استاد در زمینه حدیث می‌باشند. برخی از کتب منتشره از ایشان عبارتند از:

• نقش امام صادق عليه السلام در حوزه حديث و علوم آن (در مجموعه مقالات:ابعاد شخصيت و زندگي امام صادق علیه السلام)
• كوششهاي امام رضا (ع) در بسط حديث و علوم آن (در مجموعه مقالات همايش ملي سيره پژوهي امام هادي(ع)).
• ابعاد شخصيت و زندگي حضرت امام رضا عليه السلام
• روش شناسي نقد متن حديث(با رويكرد تطبيق بر نمونه ها)
• تفسير و تدبر در قرآن كريم۵ ويژه دانشجويان اقتصاد
• درسنامه تدبر و تفسير ۵ ويژه دانشجويان حقوق
• درسنامه تدبر و تفسير ۵ ويژه دانشجويان علوم سياسي
• درسنامه متون روايي و نهج البلاغه ۱
• درسنامه متون روايي و نهج البلاغه۲
• رويكردهاي نوين در حديث پژوهي شيعه

دیدگاه‌ها

ارزیابی ادله موافقان و مخالفان روش تفسیر علمی قرآن کریم

مهدی ایزدی در مقاله‌ای با عنوان «ارزیابی ادله موافقان و مخالفان روش تفسیر علمی قرآن کریم»، به نقد ادله دو گروه پرداخته و در نهایت، دلایل گروه دوم را ترجیح داده است. وی معتقد است: «تلقی رایج از تفسیر علمی، تفسیری است که از اصطلاحات علمی در تفسیر قرآن کریم استفاده شده و مفسّر برای استخراج دانش‌های گوناگون و آرای مختلف علمی از آیات قرآن، تلاش می‌کند. قرآن کریم از نظر طرفداران این روش، شامل همه دانش‌ها، اعم از دانش‌های گذشته و آینده است. بنابراین در قرآن مجید از دیدگاه آنان، علاوه بر علوم دینی اعم از اعتقادی و عملی، سایر دانش‌های مختلف و متعدد طبیعی و دنیوی نیز وجود دارد. آیاتی نظیر «... وَ نَزَّلْنَا عَلَیْکَ الْکِتَابَ تِبْیَانًا لِکُلِّ شَیْءٍ...» (نحل:۸۹) و «...مَا فَرَّطْنَا فِی الْکِتَابِ مِنْ شَیْءٍ» (انعام:۳۸)، از جمله آیات مورد استناد طرفداران این روش است. در مقابل، با توجه به اهداف هدایتی و انسان‌ساز قرآن کریم و نیز بلاغت معجزه‌آسای آن، برخی از مفسران و اندیشمندان علوم قرآنی منکر این روش تفسیری شده‌اند».

نویسنده پس از طرح تفصیلی ادّله طرفین، دلایل گروه دوم را ترجیح داده است. لکن تأکید دارد که ممکن دانسته اشاره‌هایی خارج از طریق دلالت‌های لفظی در قرآن کریم وجود داشته باشد که از اسراری پنهان در آن پرده برمی‌دارد.

شاخصه های پيشرفت اقتصادی از منظر قرآن و حديث

وی در مقاله خود با عنوان «مفهوم، اركان و شاخصه های پيشرفت اقتصادی از منظر قرآن و حديث» آورده است: «باید توجه داشت که در منطق اسلام، پیشرفت اقتصادی هدف برتر نیست، بلکه هدف آن است که کلیه استعدادهای انسانی شکوفا گردد و از این رهگذر به سعادت ابدی دست یابد. پیشرفت اقتصادی تنها یکی از مقدمات دستیابی به این هدف والا است. آنچه از تدبر در آیات و تتبع در روایات به دست می آید آن است که اسلام در رشد اقتصادی مطلوب خود از ارکان عمومی پیشرفت غافل نبوده است».

تاریخ حدیث شیعه در سه قرن اول

وی معتقد است آثار در زمینه تاریخ حدیث فاقد کل‌نگری به مجموع جریان حدیثی شیعه است. در اکثر پژوهش‌های حدیثی شیعه، به سیر تاریخی شکل‌گیری حدیث در شیعه توجه نشده است. علت این مسئله آن است که به خاطر شرایط سخت تقیه‌ای که در آن دوره وجود داشته است، رسیدن به مرحله تواتر دشوار بوده است. مشکلات شیعه در دوران بنی‌امیه و بنی‌عباس باعث می‌شود ارائه تصویر کلی اندیشه حدیثی شیعه به خصوص در سه قرن اول که دوران حضور ائمه است، به دشواری صورت بگیرد.

اگر رویکرد تاریخی شامل تحلیل جریان‌های تاریخی است، آثار موجود در این زمینه فاقد این خصوصیت هستند، برای این منظور لازم است دانه‌های اندک موجود را مانند دانه‌های تسبیح به هم پیوند داده و نسبتا تصویر جامعی از تاریخ حدیث شیعه در سه قرن اول ارائه دهیم.

منابع

ایکنا

دانشگاه امام صادق (ع)

سیویلیکا

وبلاگ علوم قرآن و حدیث