ویراستار
۸٬۳۴۱
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
== برابری انسانها و مقابله با نژادپرستی در قرآن کریم == | == برابری انسانها و مقابله با نژادپرستی در قرآن کریم == | ||
در دیدگاه اسلامی اصل مساوات و برابری اولین پایه نظام اجتماعی اسلامی است و همۀ افراد انسان از هر نژاد و با هر نوع خصیصه مادی و معنوی، از یک مرد و زن آفریده شده است و هیچگونه تفاوتی، نمیتواند معیار تبعیض و نابرابری تلقی شود<ref>[https://fa.imamatpedia.com/wiki/%D9%86%DA%98%D8%A7%D8%AF%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%AA%DB%8C امامت پدیا]</ref>. قرآن کریم علاوه بر آنکه نژادپرستی را نفی کرده و از آن برحذر داشته، به ریشههای آن نیز پرداخته است<ref>[http://fa.wikifeqh.ir/%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A8%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C | در دیدگاه اسلامی اصل مساوات و برابری اولین پایه نظام اجتماعی اسلامی است و همۀ افراد انسان از هر نژاد و با هر نوع خصیصه مادی و معنوی، از یک مرد و زن آفریده شده است و هیچگونه تفاوتی، نمیتواند معیار تبعیض و نابرابری تلقی شود<ref>[https://fa.imamatpedia.com/wiki/%D9%86%DA%98%D8%A7%D8%AF%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%AA%DB%8C امامت پدیا]</ref>. قرآن کریم علاوه بر آنکه نژادپرستی را نفی کرده و از آن برحذر داشته، به ریشههای آن نیز پرداخته است<ref> [http://fa.wikifeqh.ir/%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A8%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C ویکی فقه]</ref>. منشا نژادپرستی، استکبار و رویکرد تکبر آمیز نسبت به سایر انسانها است. | ||
شاید نخستین بازتاب نژادپرستی در آفرینش را بتوان در داستان خلقت آدم و سجده شیطان بر او سراغ گرفت. امتناع شیطان از سجده بر آدم، ریشه در نژادپرستی و برخورد مستکبرانه وی داشت. ابلیس چنین میپنداشت که آتش برتر از خاک است، و چون خود را زاده آتش و انسان را ساخته از خاک میدید، خود را برتر از وی میانگاشت<ref>[http://fa.wikifeqh.ir/%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A8%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C | شاید نخستین بازتاب نژادپرستی در آفرینش را بتوان در داستان خلقت آدم و سجده شیطان بر او سراغ گرفت. امتناع شیطان از سجده بر آدم، ریشه در نژادپرستی و برخورد مستکبرانه وی داشت. ابلیس چنین میپنداشت که آتش برتر از خاک است، و چون خود را زاده آتش و انسان را ساخته از خاک میدید، خود را برتر از وی میانگاشت<ref>[http://fa.wikifeqh.ir/%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A8%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C ویکی فقه]</ref>. | ||
خداوند انسانها را از نژادها، نسبها و زبانهای مختلف آفرید و بر مبنای عدالت خود به هیچ کسی برتری نداده است. خداوند در آیه ۱۳ سوره حجرات میفرماید برتری انسانها با اختیارشان و آنچه انجام میدهند حاصل میشود<ref>[https://iqna.ir/ | خداوند انسانها را از نژادها، نسبها و زبانهای مختلف آفرید و بر مبنای عدالت خود به هیچ کسی برتری نداده است. خداوند در آیه ۱۳ سوره حجرات میفرماید برتری انسانها با اختیارشان و آنچه انجام میدهند حاصل میشود<ref>[https://iqna.ir/00GNsx اسلام و رد نژادپرستی با نگاهی به وقایع آمریکا]</ref>. آیه سیزدهم سوره حجرات، مهمترین آموزه اسلامی در نفی نژادپرستی و بازنمایی یگانگی هستی انسانها است. این آیه تقوا و پرهیزگاری را به عنوان تنها شاخص فضیلت انسانها بر یکدیگر بهرسمیت میشناسد و هر شاخص دیگر اعم از رنگ، نژاد، ملیت و ... را نفی میکند: «يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاكُمْ مِنْ ذَكَرٍ وَ أُنْثَى وَ جَعَلْنَاكُمْ شُعُوبًا وَ قَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَاللَّهِ أَتْقَاكُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ خَبِيرٌ»: «اى مردم ما شما را از مرد و زنى آفريديم و شما را ملت ملت و قبيله قبيله گردانيديم تا با يكديگر شناسايى متقابل حاصل كنيد. در حقيقت ارجمندترين شما نزد خدا پرهيزگارترين شماست بى ترديد خداوند داناى آگاه است» (حجرات/13). این آیه بنیادیترین و پرارجاعترین مضمونی است که رویکرد اسلام به مساوات وجودی انسانها از هر دسته، رنگ و نژادی را به تصویر میکشد و نژادپرستی را از اساس نفی میکند<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3904544/%D8%A2%DB%8C%D9%87-13-%D8%B3%D9%88%D8%B1%D9%87-%D8%AD%D8%AC%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D9%86%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D9%86%DA%98%D8%A7%D8%AF%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%AA%DB%8C-%DB%8C%D8%A7-%D8%AF%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%87-%D8%BA%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C آیه ۱۳ سوره حجرات؛ نافی نژادپرستی یا دستمایه غیریتسازی]</ref>. | ||
]</ref>. آیه سیزدهم سوره حجرات، مهمترین آموزه اسلامی در نفی نژادپرستی و بازنمایی یگانگی هستی انسانها است. این آیه تقوا و پرهیزگاری را به عنوان تنها شاخص فضیلت انسانها بر یکدیگر بهرسمیت میشناسد و هر شاخص دیگر اعم از رنگ، نژاد، ملیت و ... را نفی میکند: «يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاكُمْ مِنْ ذَكَرٍ وَ أُنْثَى وَ جَعَلْنَاكُمْ شُعُوبًا وَ قَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَاللَّهِ أَتْقَاكُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ خَبِيرٌ»: «اى مردم ما شما را از مرد و زنى آفريديم و شما را ملت ملت و قبيله قبيله گردانيديم تا با يكديگر شناسايى متقابل حاصل كنيد. در حقيقت ارجمندترين شما نزد خدا پرهيزگارترين شماست بى ترديد خداوند داناى آگاه است» (حجرات/13). این آیه بنیادیترین و پرارجاعترین مضمونی است که رویکرد اسلام به مساوات وجودی انسانها از هر دسته، رنگ و نژادی را به تصویر میکشد و نژادپرستی را از اساس نفی میکند<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3904544/%D8%A2%DB%8C%D9%87-13-%D8%B3%D9%88%D8%B1%D9%87-%D8%AD%D8%AC%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D9%86%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D9%86%DA%98%D8%A7%D8%AF%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%AA%DB%8C-%DB%8C%D8%A7-%D8%AF%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%87-%D8%BA%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C آیه ۱۳ سوره حجرات؛ نافی نژادپرستی یا دستمایه غیریتسازی]</ref>. | |||
نگاهی به شان نزول این آیه دقیقا خبر از نفی رفتار نژادپرستانه در عصر نزول است. روایت شده است که زمانی که حضرت پیامبر به فتح مكه نائل شد، به بلال امر فرمود كه بالاى بام كعبه رفته و اذان بگويد و این در حالی بود که بلال مخرج شين را نداشت و باعث میشد تا مردم خندیده و وی را طعن بسيار کنند. این آیه در جهت رسوایی منافقان و تذکر به مؤمنان در این ماجرا نازل شده است<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3517360/%D8%B3%D9%86%D8%AC%D8%B4-%D9%86%DA%98%D8%A7%D8%AF%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%AA%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%DB%8C%D8%B2%D8%A7%D9%86-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86 سنجش نژادپرستی در میزان قرآن]</ref>. | نگاهی به شان نزول این آیه دقیقا خبر از نفی رفتار نژادپرستانه در عصر نزول است. روایت شده است که زمانی که حضرت پیامبر به فتح مكه نائل شد، به بلال امر فرمود كه بالاى بام كعبه رفته و اذان بگويد و این در حالی بود که بلال مخرج شين را نداشت و باعث میشد تا مردم خندیده و وی را طعن بسيار کنند. این آیه در جهت رسوایی منافقان و تذکر به مؤمنان در این ماجرا نازل شده است<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3517360/%D8%B3%D9%86%D8%AC%D8%B4-%D9%86%DA%98%D8%A7%D8%AF%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%AA%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%DB%8C%D8%B2%D8%A7%D9%86-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86 سنجش نژادپرستی در میزان قرآن]</ref>. |