پرش به محتوا

امید (مترادف): تفاوت میان نسخه‌ها

۶٬۵۰۴ بایت اضافه‌شده ،  دیروز در ‏۱۴:۰۹
بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «==مترادفات قرآنی امید== «'''امید'''»؛ چشم داشت و انتظار و نگرانى و توقع.و اعتماد و اعتقاد.<ref>فرهنگ نفیسی, ص397</ref> مترادف های این واژه در قرآن عبارت است از «امل»، «امنی»، «رجا». ==مترادفات «امید» در قرآن== {| class="wikitable" |+ !واژه !مشاهده ریشه شناسی واژه !مش...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
 
خط ۱۳: خط ۱۳:
|[[امل (ریشه)|ریشه امل]]
|[[امل (ریشه)|ریشه امل]]
|[[امل (واژگان)|مشتقات امل]]
|[[امل (واژگان)|مشتقات امل]]
|
|{{AFRAME|Surah=18|Ayah=46}}
|-
|-
|امنی
|امنی
|[[منی (ریشه)|ریشه منی]]
|[[منی (ریشه)|ریشه منی]]
|[[منی (واژگان)|مشتقات منی]]
|[[منی (واژگان)|مشتقات منی]]
|
|{{AFRAME|Surah=4|Ayah=119}}
|-
|-
|رجا
|رجا
|[[رجو (ریشه)|ریشه رجو]]
|[[رجو (ریشه)|ریشه رجو]]
|[[رجو (واژگان)|مشتقات رجو]]
|[[رجو (واژگان)|مشتقات رجو]]
|
|{{AFRAME|Surah=9|Ayah=106}}
|}
|}


==معانی مترادفات قرآنی امید==
==معانی مترادفات قرآنی امید==
=== «امل» ===
أَمَل: آرزو، اميد. «ذَرْهُمْ يَأْكُلُوا وَ يَتَمَتَّعُوا وَ يُلْهِهِمُ‏ الْأَمَلُ‏» حجر: 3 «بگذار بخورند و برخوردار شوند و آرزو سرگرمشان كند»، اين كلمه فقط دو بار در قرآن آمده است: كهف: 46، حجر: 3<ref>قاموس قرآن، ج‏1، ص: 113</ref>
=== «امنی» ===
مَنْى‏ يعنى سرنوشت و تقدير- مَنَى‏ لك المانى- برايت سرنوشتى معين كرد، از اين واژه كلمه- مَنَا- بمعنى چيزى كه با آن وزن ميكنند، مَنِىّ‏- چيزى كه هر جاندارى از آن ساخته ميشود. در آيه گفت: أَ لَمْ يَكُ نُطْفَةً مِنْ مَنِيٍّ يُمْنى‏- القيامة/ 37 و مِنْ نُطْفَةٍ إِذا تُمْنى‏- النجم/ 46 يعنى با عزت و قدرت الهى آنچه را كه نبوده است مقدر شد و بوجود آمد.
مَنِيَّة- مرگ و اجل مقدر براى هر جاندارى جمعش- مَنَايَا- است، تَمَنِّي‏- تعيين و تقدير چيزى در نفس و تصوير آن در ذهن كه از كمال و تخمين نشأت ميگيرد، يا از روشى فكرى و پايه‏اى بر اين اساس ولى اگر بيشتر از تخمين و گمان باشد، كذب و دروغ در آن بيشتر غلبه دارد.
پس بيشتر آرزوها تصورى است كه حقيقتى براى آن نيست، در آيه گفت: أَمْ لِلْإِنْسانِ ما تَمَنَّى‏ فَتَمَنَّوُا الْمَوْتَ‏- الجمعه/ 6 و وَ لا يَتَمَنَّوْنَهُ أَبَداً- الجمعه/ 7 أُمْنِيَة- صورتى است كه از آرزوى چيزى در نفس انسان بوجود ميآيد، و چون دروغ تصورى است كه حقيقت ندارد و گفتن آن مثل آرزوئى است براى آغاز دروغ، اگر از دروغ به آرزو تعبير شود درست است لذا از عثمان‏ روايت شده است كه‏ «ما تغنيت و لا تمنيت منذ اسلمت». در آيه گفت: وَ مِنْهُمْ أُمِّيُّونَ لا يَعْلَمُونَ الْكِتابَ إِلَّا أَمانِيَ‏- البقره/ 78 مجاهد گفته است امانى يعنى كذب و دروغ (از اهل كتاب كسانى ناخوانده كتاب هستند كه فقط دروغهائى از آن ميدانند) يا بگفته ديگران يعنى فقط ميخوانند بدون معرفت زيرا تلاوت بدون علم و معرفت در نزد خواننده‏اش مثل آرزو است و گفت: وَ ما أَرْسَلْنا مِنْ قَبْلِكَ مِنْ رَسُولٍ وَ لا نَبِيٍّ إِلَّا إِذا تَمَنَّى أَلْقَى الشَّيْطانُ فِي أُمْنِيَّتِهِ‏- الحج/ 52 يعنى در موقع تلاوت آيات آن كتابها از سوى پيامبران، قبلا گفته شد همانطوريكه- تمنى چنانكه بر پايه گمان و تخمين ميباشد بر پايه روش انديشه نيز هست كه بر آن اصل آرزويش ميآيد. و همين كه پيامبر صلّى اللّه عليه و اله بيشتر مبادرت ميكرد به تلاوت آياتى كه فرشته وحى بر قلبش ميرساند تا اينكه باو گفته شد: لا تَعْجَلْ بِالْقُرْآنِ‏- طه/ 114 و لا تُحَرِّكْ بِهِ لِسانَكَ لِتَعْجَلَ بِهِ‏- القيامة/ 16 كه تلاوت پيشاپيش آيات بر اين اساس- تمنى- ناميده شده و آگاهى داده شده كه شيطان در اين امر و مانند آن تسلطى در ايجاد آرزوها داشته است- از اين جهت بيان شده است كه ان العجله من الشيطان. (شتابزدگى دور از عقل و از امور شيطانست) عبارت- منيتنى كذا- يعنى آرزوئى در من بوجود آوردى كه امر بر من مشتبه شد، خداوند از اين معنى خبر داده است كه: وَ لَأُضِلَّنَّهُمْ وَ لَأُمَنِّيَنَّهُمْ‏- النساء/ 119.<ref>ترجمه و تحقيق مفردات الفاظ قرآن، ج‏4، صص: 259-261</ref>
=== «رجا» ===
رَجَا البئرِ و السّماءِ و غيرها: لبه چاه و كرانه آسمان و غير از اينها.
جمع آن- أَرْجَاء- است يعنى كرانه‏ها و نواحى.
خداى تعالى گويد: (وَ الْمَلَكُ عَلى‏ أَرْجائِها- 17/ حاقه).
الرَّجَاء: گمان و پندارى كه اقتضاى رسيدن به شادى در آن هست. (اميدوارى).
خداى تعالى گويد: (ما لَكُمْ لا تَرْجُونَ‏ لِلَّهِ وَقارا13/ نوح)- گفته‏اند معنى آن- ما لكم لا تخافون- است.اذا لَسَعَتْه النّحلُ لم‏ يَرْجُ‏ لَسْعَها/و حالَفها فى بيت نُوب عوامِلُ‏ (يعنى: وقتى كه زنبوران عسل او را نيش زدند از نيش آنها نترسيد، و پاهايش او را در كندوى زنبوران نگهداشته و ملازم كرده است).
توجيه اين واژه (رجا- يرجو) اينست كه خوف و رجاء يابيم و اميد هر دو در معنى ملازم يكديگرند.
خداى تعالى گويد: (وَ تَرْجُونَ‏ مِنَ اللَّهِ ما لا يَرْجُونَ‏- 104/ نساء) و (وَ آخَرُونَ‏ مُرْجَوْنَ‏ لِأَمْرِ اللَّهِ‏- 106/ توبه).
أَرْجَتِ‏ النّاقةُ: زائيدن و بهره‏مندى از شتر مادينه نزديك است- حقيقت معنى آن است كه ناقه در خاطر صاحبش اميدوارى به نزديكى زائيدن را قرار داده بود.
أُرْجُوَان‏: رنگ ارغوانى كه از ديدن آن فرح و سرور و اميدوارى دست مى‏دهد.<ref>ترجمه و تحقيق مفردات الفاظ قرآن، ج‏2، ص: 55-54</ref>


==ارجاعات==
==ارجاعات==
[[رده:فرهنگنامه مترادفات قرآن]]
[[رده:فرهنگنامه مترادفات قرآن]]
<references />
ویراستار
۸٬۰۲۷

ویرایش